رئیس بخش تحقیقات شناسایی خاک مؤسسه تحقیقات خاک و آب کشور:
مقابله بانک ملی خاک با قاچاق
با ایجاد بانک ملی اطلاعات خاک کشور میتوان با شناسایی تمامی خاکهای کشاورزی و تعیین ویژگیهای انواع خاکهای کشور و تفکیک اراضی زراعی از اراضی که خاک محسوب نمیشوند، در حفاظت از خاک و جلوگیری از تغییر کاربری و قاچاق خاک کشور گامهای مهمی برداریم.
در سالهای اخیر خبرهای بسیاری از قاچاق خاک کشور به خصوص کشورهای حاشیه خلیج فارس شنیده شده، با توجه به میلیونها سال زمانی که برای تولید چند سانتیمتر خاک لازم است قاچاق هزارن تن خاک از خاکهای حاصلخیز کشور طی سالهای گذشته فاجعه نامیده میشود و صدای انتقادهای بسیاری را با خود همراه کرده است.
در این سالها، نگرانیهای بسیاری از سوی فعالان محیط زیستی در رابطه با پدیده قاچاق خاک مطرح شده و آنها به دنبال پیدا کردن راهی برای جلوگیری از قاچاق خاک هستند. بر همین اساس، به تازگی با تصویب ماده 7 لایحه حفاظت از خاک در مجلس، وزارت جهادکشاورزی مکلف به ایجاد بانک ملی اطلاعات خاک کشور و بهعلاوه تهیه دستورالعمل مطالعات خاکشناسی و تناسب اراضی و ابلاغ آن و همچنین تهیه نقشههای پهنهبندی خاک کشور از نظر کانیشناسی، زیستمحیطی و زمینشناسیپزشکی و کشاورزی شده و برخی این تکلیف را راهی برای جلوگیری از قاچاق خاک کشور میدانند.
کامران افتخاری رئیس بخش تحقیقات تشکیل، طبقهبندی و شناسایی خاک مؤسسه تحقیقات خاک و آب کشور در ارتباط با فاجعهای که در سالهای اخیر خاک کشور را دستخوش آسیب کرده است به خبرنگار گروه کشاورزی ایانا، گفت: «متاسفانه پدیده قاچاق خاک پدیدهای بسیار وحشتناک است، بخصوص به آن علت که کشاورزی به عنوان بستر تولید و بخش حمایتکننده زندگی مردم است، به واسطه این پدیده تحت تاثیر قرار میگیرد. تبعات قاچاق خاک بر بخش تولید کشور تاثیرگذارتر خواهد بود، اثرات قاچاق خاک بسیار گستردهتر و مهمتر از حتی قاچاق موادمخدر است، چراکه با امنیتغذایی مردم بازی میکند.»
او در ادامه به سایر تهدیدات اشاره کرد و توضیح داد: «خاک ظرف معینی دارد و مانند آب نیست که در سالهای معینی دچار خشکسالی و یا ترسالی شود و شرایطش بهبود یابد، میزان خاک مشخص است و وقتی از ظرف بستر تولید این خاک، برداشت میشود، تقریبا یک میلیون سال طول میکشد تا این میزان خاک به این ظرف محدود بازگرد. خاکهای کشور ما طی میلیاردها سال در شرایط ترمودینامیکی کشور ما به تعادل رسیدهاند و با از دست دادن این خاک باید میلیاردها سال منتظر باشیم تا چنین خاکی با چنین کیفیتی تولید و سازگار با شرایط اقلیمی ایجاد شود. تغییر دادن کاربری اراضی به شکل نامناسب و تغییر کاربری زمینهای کشاورزی در جهت نامعقول از دیگر تهدیداتی محسوب میشود که اراضی کشاورزی کشور را از بین میبرد.»
افتخاری با اشاره به ایجاد بانک ملی اطلاعات خاک کشور و تهیه دستورالعمل مطالعات خاکشناسی و تناسب اراضی، در باره فواید این بانک در جهت حفاظت از خاک و جلوگیری از قاچاق خاک گفت: «با ایجاد بانک ملی اطلاعات خاک کشور میتوان با شناسایی تمامی خاکهای کشاورزی و تعیین ویژگیهای انواع خاکهای کشور و تفکیک اراضی زراعی از اراضی که خاک محسوب نمیشوند، در حفاظت از خاک و جلوگیری از تغییر کاربری و قاچاق خاک کشور گامهای مهمی برداریم. با وجود این بانک اطلاعاتی در فعالیتهایی چون جادهسازی، ساختمانسازی و غیره با مشخص بودن خاک کشاورزی، دیگر اجازه داده نمیشود که به عنوان مثال از زمین کشاورزی با عمق 2 متر جاده عبور کند و یا به هر نحوی کاربری اراضی کشور دستخوش تغییر شود. در اغلب پروژههای بزرگ، نهادها و سازمانهای متولی در پروژه دخالت داده نمیشوند و این یکی از عواملی است که باعث ایجاد مشکلات در مسائل حفاظت از منابع طبیعی کشور میشود؛ به طور مثال باید در پروژههای جنگلداری از موسسه خاک نیز نظرات کارشناسی و کاربردی در ارتباط با محل جاده، جادهسازی و... آورده شود، ولی متاسفانه در طراحیهای توسعه غیرکشاورزی کوچکترین اهمیتی به خاک داده نمیشود و این یک فاجعه برای کشور است.»
دیدگاه تان را بنویسید