لوازم خانگی، برگ برنده توسعه اقتصادی

اوضاع مبهم درآمدهای نفتی در ایران، لزوم توجه به تولیدات غیرنفتی را بالا برده به طوری که  امید می‌رود در آینده نه چندان دور، از صنایع به عنوان یک مهره اصلی برای ادامه حیات اقتصاد ایران یاد کرد. صنعت لوازم خانگی یکی از صنایع مهم با دامنه‌ای گسترده و متنوع در تمام نقاط جهان است. از این رو برخی از کارشناسان این حوزه اعتقاد دارند که بعد از نفت، می‌توان بر روی صنعت سودآور لوازم خانگی سرمایه‌گذاری کرد. آمار و ارقام نشان می‌دهد که در حاضر صنعت لوازم خانگی رتبه سوم را در بین سایر صنایع کشور به خود اختصاص داده و بعد از صنعت خودرو قرار گرفته. اما بسیاری از تولیدکنندگان صنایع لوازم خانگی سعی کرده‌اند که حتی در شرایط سخت نیز این صنعت را سر پا نگه دارند.

در این باره حبیب الله انصاری دبیر کل و رئیس ستاد برنامه ریزی و اجرایی انجمن صنایع  لوازم خانگی در گفت و گو با خبرنگار گروه اقتصادی ایانا می‌گوید: «صنعت لوازم خانگی دارای تنوع بالایی نسبت به سایر صنایع است که شامل صنایع الکتریکی و غیر الکتریکی می‌شود. بخش دیگری در صنعت لوازم خانگی وجود دارد که مختص به ساخت قطعات لوازم خانگی است. از این رو قطعا از مواد اولیه بالا دستی مانند فولاد، مس، آلومینیوم و پتروشیمی در ساخت قطعات استفاده خواهد شد. بنابراین می‌توان به جرات گفت چنین صنعتی در تمام جهان یکی از بخش‌های شتاب دهنده توسعه اقتصادی محسوب می‌شود. در ایران نیز تولیداتی در این صنعت وجود دارد که از نظر کمی و کیفی در سال‌های اخیر از رشد بالای برخوردار بوده. اما مشکلات و نوسانات اقتصادی که در سه ماهه اول سال رخ داد بر روی این صنعت بی تاثیر نبود. بر این اساس در صدر تنش‌های اقتصادی اخیر، نوسانات ارزی به شدت خود نمایی می‌کند. بنابراین نوسانات ارزی در صنایع، بر دو قسمت اثر گزار خواهد بود که قسمت اول مربوط به تولید و قسمت دوم در زمینه صادرات است.»

او با اشاره به وجود کارخانجات داخلی که قطعات مورد نیاز محصولات لوازم خانگی را تامین می‌کنند، ادامه می‌دهد: «علاوه بر وجود قطعات تولیدی داخلی، صنعتگران ما نیاز دارند تا گاهاً برای حفظ و ارتقا کیفیت محصول خود از مواد اولیه و قطعات وارداتی سایر کشورها استفاده کنند. برای نمونه در ساخت یخچال و یخچال فریزر ایرانی، ناگزیر موتور یخچال از خارج کشور وارد می‌شود، چرا که در ایران تولید کننده این قطعه وجود ندارد. بنابراین تولیدکنندگان ما نیاز دارند تا واردات این قطعه را انجام دهند و این موضوع قطعا تحت تاثیر نوسانات اخیر ارزی قرارمی‌گیرد. به ویژه تولیدکنندگان لوازم خانگی که برای محصولات خود نیاز به واردات قطعه و مواد اولیه دارند، درحال حاضر دچار سردرگمی هستند و بازار ارز تاثیرات منفی از خود بر روی فعالیت آنها بر جای گذاشته.»

انصاری معتقد است ماجرای نوسانات ارز نه تنها گریبان واردات را گرفته بلکه بر روی صادرات نیز اثر سوء دارد. متاسفانه نرخ ارز تعیین شده توسط دولت، با آنچه در بازار وجود دارد، دارای اختلاف زیادی است. از این رو یکی از مسائلی که صنعت لوازم خانگی را در کنار سایر صنایع به خود درگیر کرده مبحث تفاوت قیمت ارز خواهد بود.

او با تاکید به اینکه صنعت لوازم خانگی پیش از سال 97 نیز دچار مشکلات دیگری بود، می‌افزاید: «از مشکلات دیگر صنعت لوازم خانگی که سال‌هاست تولیدکنندگان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، می‌توان به موضوع تسهیلات در این صنعت اشاره کرد. در حال حاضر تسهیلات 20 تا 30 درصدی در اختیار صنعت‌گر قرار می‌گیرد و با جرات می‌توان گفت که با این اوضاع دیگر نمی‌شود اسم آن را تسهیلات گذاشت. بانک‌ها حداقل کاری که می‌توانند برای تولیدکننده انجام دهند این است که میزان سود دریافتی خود را از وام‌های صنعت کاهش دهند. مساله دیگری که صنعت لوازم خانگی از دیرباز تا کنون با آن دست و پنجه نرم می‌کند، بحث قاچاق لوازم خانگی است که سالها گریبان این صنعت را گرفته. همچنین داستان مالیات‌ها موضوع دیگری است که مشکلات عدیده ای را به تولید کنندگان تحمیل می‌کند. چرا که مالیات بر ارزش افزوده به جای اینکه از مصرف کننده اخذ شود، دامن تولید کننده را می‌گیرد و این مساله باعث بروز مشکلاتی در حوزه صنعت لوازم خانگی شده.»

او به نامه‌ای که محمد شریعتمداری، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت به خسرو تاج، معاون صادراتی وزیر و رئیس سازمان توسعه تجارت ایران نوشته و در آن وضعیت بیش از هزار مورد از کالاهای وارداتی را برای دریافت ارز مشخص کرده، اشاره کرده و می‌گوید: « با این نامه مشخص شد که چه کالاهایی می‌توانند از ارز 4200تومانی استفاده کنند و کدام کالاها به صورت مطلق چنین ارزی به آنها تعلق نمی‌گیرد. این موضوع می‌تواند زمینه‌ساز خوبی برای صنعت لوازم خانگی باشد.»