اجرای 5 طرح تحقیقاتی جهت کمک به بهبود وضعیت کم آبی دریاچه ارومیه

رئیس مرکز تحقیقات آرتمیای کشور گفت: پنج طرح تحقیقاتی از محل اعتبارات ستاد احیای دریاچه ارومیه در قالب طرح های کوتاه، میان و بلندمدت توسط این مرکز در دست تنظیم است که اعتبار مورد نیاز آن ها ۲۰۰ میلیارد ریال برآورد شده است .

به گزارش ایانا از روابط عمومی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی، یوسفعلی اسدپور در نشست خبری با اصحاب رسانه که در مرکز تحقیقات آرتمیای کشور برگزار شد، از اجرا و اتمام ۱۲ طرح تحقیقاتی کاربردی در سطح ملی و منطقه‌ای توسط این مرکز خبر داد و افزود: این طرح‌ها با صرف اعتباری بالغ بر ۸۵۰ میلیون ریال اجرایی شده‌اند که نتایج آن ۱۵ مقاله علمی، تولید ۷ یافته علمی، پنج یافته ترویجی و سه دستاورد علمی قابل تجاری سازی شدن توسط بخش خصوصی است .

وی توسعه مکانیزاسیون فعالیت‌های تکثیر پرورش ماهیان در حوضه آبریز دریاچه ارومیه را یکی دیگر از طرح‌های شاخص این مرکز عنوان کرد و افزود: با اجرای این طرح تکثیر و پرورش ماهیان با کاهش ۵۰ درصدی آب مصرفی معادل ۵۰۰ میلیون مترمکعب در سال انجام می‌شود که صرفه جویی خوبی در این بخش به شمار می‌رود .

اسدپور اعتبار مورد نیاز برای اجرای این طرح را ۱۰۰ میلیارد ریال عنوان کرد و گفت: این طرح به تصویب معاونت آموزش و ترویجی وزارت جهاد کشاورزی رسیده و در صورت تأمین اعتبار مورد نیاز در قالب طرح ۵ ساله اجرایی می‌شود .

رئیس مرکز تحقیقات آرتمیای کشور با اعلام اینکه عملیات میدانی این طرح به صورت پایلوت آغاز شده است یاد آور شد: در صورت تأمین اعتبار این طرح در ۱۶ کارگاه در حاشیه غربی دریاچه ارومیه و ۱۰ کارگاه در حاشیه شرقی دریاچه ارومیه اجرا می شود .

وی دستیابی به تولید فرآورده‌های با ارزش افزوده بالا از طریق ضایعات و ماهیان ریز کم مصرف را از دیگر طرح‌های شاخص تحقیقاتی این مرکز ذکر و خاطرنشان کرد: با اجرای این طرح که در مراحل نهایی قرار دارد تنوع تولید، افزایش مصرف و ایجاد ارزش افزوده و اشتغال محقق خواهد شد .

اسدپور در ادامه اظهارکرد: یکی از طرح‌های مهم این مرکز مطالعه و تحقیق بر روی ۱۶ منبع آبی استان در سالهای ۹۵ و ۹۶ از محل اعتبارات پژوهشی در راستای شناسایی استعداد تکثیر و پرورش ماهی در قفس به صورت نیمه صنعتی متناسب با اقتصاد مقاومتی است .

وی افزود: در حال حاضر در شش منبع آبی ارس یک و دو، سد قیقاج، سد حسنلو، سد ماکو و سد دریک سلماس فعالیت های تحقیقی و پژوهشی پرورش ماهی در قفس انجام می‌شود .

رئیس مرکز تحقیقات آرتمیای کشور از دیگر طرح‌های شاخص این مرکز را ارزیابی ذخایر شاه میگوی سد ارس دانست و گفت: این گونه از شاه میگو به دلیل ارزآوری با زیستگاه مناسب می‌تواند نقش موثری ایفا کند .

اسدپور به اجرای طرح بازسازی و احیای ذخایر آرتمیا هم اشاره کرد و افزود: این طرح در مرحله تأمین اعتبارات است که در ۱۵۰ هکتار و در سه واحد ۵۰ هکتاری برای پنج سال با پیش بینی اعتباری بالغ بر ۱۰۰ میلیارد ریال اجرایی می‌شود .

این مقام مسئول ادامه داد: سه طرح ادامه دار نیز شامل طرح پایش دریاچه ارومیه، توسعه و ترویج انبوه و نیمه صنعتی حوضه دریاچه ارومیه و پروژه شاه میگوی دراز آب شیرین سد ارس نیز از دیگر طرح هایی است که توسط این مرکز اجرایی می شود .

رئیس مرکز تحقیقات آرتمیای کشور با بیان اینکه در دنیا شش گونه آرتمیا وجود دارد که سه نوع آن پرورش و تکثیر می یابد، یادآور شد: در کشور برای توسعه آرتمیا اورمیانا سه طرح تحقیقاتی خارج از استان شامل دریاچه نمکی آرتمیا در قم، هرمزگان و استان فارس اجرایی شده که مورد تحقیقات توسعه آرتمیا قرار گرفته است .

اسدپور با بیان اینکه درباره قابلیت کشت آرتمیا در منابع آب شور سایر استانها تحقیق می کنیم، ادامه داد: براساس پایش این مرکز در سه ماه امسال با ورود سیلاب ها و رهاسازی آب به دریاچه ارومیه تعداد سه تخم آرتمیا در هر 10 لیتر آب و دو آرتمیای بالغ در هر شش لیتر آب وجود دارد که نشان از شروع چرخه زیستی آرتمیا دارد اما با نامساعد شدن وضعیت دریاچه ارومیه در روزهای آینده این ذخایر به حالت اول برمی گردند .

وی با بیان اینکه هم اکنون بخشی از نیاز آرتمیا وارد می شود، اظهار کرد: در زمان پرآبی، پنج شرکت خارجی طرف قرارداد، سالانه 100 تن برداشت آرتمیا اورمیانا از دریاچه برداشت می کردند .

رئیس مرکز تحقیقات آرتمیای کشور با بیان اینکه میزان شوری مساعد آب برای حیات آرتمیا حداکثر 200 گرم در لیتر است، ادامه داد: در حال حاضر شوری دریاچه ارومیه بر مبنای تحقیقات صورت گرفته در سه ایستگاه 365 گرم در لیتر و میزان جلبک 9 هزار و 500 در هر میلی لیتر آب دریاچه ارومیه است .

اسدپور یادآور شد: با توجه به شروع تابش نور خورشید، گرم شدن هوا، دریاچه در حال تغییر به شرایط اکولوژیک قرمز شدن است و دلیل قرمز شدن دریاچه ناشی از اشباع شدن نمک، تابش بیش از حد نور خورشید، گرم شدن و کاهش اکسیژن محلول در آب است که سبب می شود جلبک های سبز جای خود را به جلبک قرمز رنگ دهند .

وی اذعان کرد: وجود باکتری های نمک دوست عامل دیگر قرمز خونی شدن دریاچه ارومیه است که با ورود آب بیشتر به دریاچه ارومیه و سردی هوا بهبود وضعیت را شاهد خواهیم بود .

رئیس مرکز تحقیقات آرتمیای کشور گفت: بر اساس برآوردها هم اکنون صنعت آبزی پروری کشور برای تکثیر و پرورش انواع ماهیان گرمابی، سردآبی و زینتی ۳۰ تا ۵۰ تن آرتمیا در سال نیاز دارد .

رئیس مرکز تحقیقات آرتمیای کشور با تاکید بر اینکه توسعه این صنعت به عنوان یکی از مؤلفه‌های ایجاد اشتغال و تولید می‌تواند مطرح شود عنوان کرد: این مرکز علاوه بر پیگیری طرح‌های تحقیقاتی کاربردی با تاثیرگذاری ملی و منطقه‌ای برای توسعه صنعت آبزی پروری به دلیل داشتن منابع مساعد آبی نظیر سد ارس و حسنلو و سایر منابع آبی بحث پرورش انواع ماهی در قفس را در راستای اقتصاد مقاومتی انجام می‌دهد .

اسدپور ایجاد بانک ژن سیست و آرتمیا را از دیگر طرح‌های تحقیقاتی این مرکز برشمرد و گفت: این مرکز برای حفظ ذخایر ژنتیکی این طرح تحقیقاتی در کنار ذخیره سازی ژنتیکی آرتمیای کشور و آرتمیاهای موجود در کشورهای منطقه انجام می‌دهد .

وی اظهار کرد: قبل از شروع وضعیت بحرانی دریاچه ارومیه مرکز تحقیقات آرتمیای کشور به عنوان مرکز رفرنس آرتمیا در آسیای میانه و غرب آسیا بود که ۲۴ کشور این مناطق را شامل می‌شود بود ولی متاسفانه به دلیل وضعیت موجود دریاچه نتوانسته‌ایم کنفرانس بین المللی آرتمیا که مقرر بود در ایران برگزار شود را برگزار کنیم .

اسدپور اضافه کرد: همچنین وی همچنین با بیان اینکه سه طرح تحقیقاتی ادامه دار نیز در این مرکز در حال اجراست گفت: برای توسعه صنعت آرتمیا سه طرح نیز خارج از استان در استان های قم، هرمزگان و فارس اجرایی شده است .

وی با بیان اینکه در حال حاضر هیچ صادراتی در زمینه آرتمیا صورت نمی‌گیرد گفت: تاکید ما بر تولید صد درصدی آرتمیا از منابع آبی داخل کشور است به طوری که هر هکتار تکثیر و پرورش آرتمیا به صورت متوسط به صورت مستقیم و غیرمستقیم زمینه ساز ایجاد اشتغال ۵ نفر است .

به گفته رئیس مرکز تحقیقات آرتمیای کشور هم اکنون بخشی از نیاز فعلی آرتمیای کشور از طریق کشور چین که دارای کیفیت نامناسب هستن از طریق واردات تأمین می‌شود .

اسدپور ادامه داد: مرکز تحقیقات آرتمیای کشور ، بحث تحقیقات، پژوهش در کنار آموزش و ترویج علوم مربوط به این صنعت را در کشور هدایت می‌کند، این مرکز در سال ۷۰ به صورت یک واحد تحقیقاتی و از سال ۷۹ به بعد در قالب مرکز تحقیقات آرتمیای کشور فعالیت خود را آغاز کرده است .