به رنگ صورتی با عطر گلاب

تا اواخر دهه 1970 در بسیاری از کشورها، گردشگری به‌عنوان یک فعالیت طلایی بدون دود، فعالیتی که بیشترین منافع را با کمترین منابع مالی به دست می‌آورد مطرح بود. به دنبال گزارش‌های متعدد صدها محقق و طرفداران محیط‌زیست سرانجام ماهیت فعالیت گردشگری به چالش کشیده شد و به‌منظور بازساخت چارچوب توسعه گردشگری، از شکل معمول و سنتی آن خارج و به شکل جدید تبدیل شد. در این رویکرد نه‌تنها نیازهای بازار موردتوجه بود، بلکه نیازهای جامعه و محیط‌زیست طبیعی نیز موردتوجه قرار گرفت.

در بسیاری از کشورهای جهان گردشگری را به‌عنوان یکی از بخش‌های کلیدی برای توسعه و پیشرفت اقتصادی در نظر می‌گیرند و مهم‌ترین اثر آن ایجاد اشتغال و درآمد است. این تعریف اما در ایران تنها و تنها صنعت گلاب و گلاب‌گیری را می‌تواند دربر بگیرد. قمصر کاشان صنعتی دست‌نخورده در ایران است که برخلاف سایر نقاط که دست‌خوش تغییرات بومی و فرهنگی مردم هستند؛ مانند سرچشمه سراب و سرعین که وقتی از حالت بومی خود خارج شد گردشگران از آن استقبال نکردند.

گلاب‌گیری هنوز هم اصرار بر سنتی بودن خود دارد و همین موضوع سال‌ها است در اردیبهشت‌ماه مردم را به‌سوی خود جذب می‌کند. شهر کاشان با جاذبه‌های گردشگری گوناگون، میراث فرهنگی گران‌بهایی را با خود عجین کرده که در بسیاری از شهرهای ایران و جهان نظیر آن به چشم نمی‌خورد و از جهت گردشگری به‌ویژه گردشگری دینی و زیارتی، به‌عنوان یک جاذبه، قادر است نظر گردشگران زیادی را از ایران و سراسر جهان به خود جلب کند. گل محمدی به‌عنوان یک محصول استراتژیک کشاورزی از نگاه اقتصادی و همچنین شرایطی که گلستان‌های گل محمدی کاشان در زمان برداشت و آیین سنتی گلاب‌گیری دارند، می‌تواند در جذب گردشگر مؤثر واقع شود.

هم‌زمان با رویش گل‌های محمدی در شهر کاشان، آیین گلاب‌گیری به‌صورت سنتی آغاز می‌شود که از اوایل اردیبهشت تا اواخر خردادماه ادامه دارد و مسافران و توریست‌ها با حضور در باغ‌های گل این منطقه از طبیعت زیبا و عرقیات گیاهی تولیدی در این منطقه که گلاب اصلی‌ترین محصول آن‌ها به شمار می‌رود، استفاده می‌کنند. این صنعت از پربازده‌ترین صنایع است که به سبب کاهش مصرف آب و عدم نیاز به زمین مرغوب می‌تواند ارزآوری خوبی برای کشور داشته باشد.

رسیدن باغداران به نتیجه کار و کسب درآمد نسبتاً خوب آن‌ها را تشویق کرده تا این صنعت را هرساله بیشتر و بیشتر توسعه دهند. در حال حاضر کشت گل محمدی در ۱۴ استان کشور صورت می‌پذیرد که مهم‌ترین آن‌ها استان‌های کرمان، فارس (میمند)، اصفهان (کاشان) و آذربایجان شرقی است و در مابقی استان‌ها کشت بیشتر به‌صورت پراکنده است.

پدیدآورنده: مهشید فرجی