Iranian Agriculture News Agency

محقق پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی مطرح کرد:

مدیریت کشت علوفه زمستانه و جایگزین در مناطق سرد و معتدل

در راستای سلسله برنامه‌های ویدیو کنفرانس «انتقال دانش به روز در گستره ملی بخش کشاورزی» که به همت موسسه آموزش و ترویج کشاورزی برگزار شد، بهره‌برداری از ذخایر توارثی برای تولید پایدار علوفه در اکوسیستم های زراعی، احیای مراتع و تامین امنیت غذایی توسط عضو هیات علمی پژوهشگاه ارایه شد.

مدیریت کشت علوفه زمستانه و جایگزین در مناطق سرد و معتدل

به گزارش ایانا به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی، دکتر بابک ناخدا، رییس بخش تحقیقات فیزیولوژی مولکولی پژوهشگاه در ویدیو کنفرانس خود، اظهار داشت: کشت گیاهان جایگزین سازگار با شرایط تغییر اقلیم و با بهره‌وری آب بالا ازموثرترین تدابیری است که می‌توان به منظور حفظ تولید در شرایط سخت محیطی، تامین امنیت غذایی، صرفه جویی در مصرف آب و بهبود معیشت کشاورزان در پیش گرفت.

وی به چالش ها و موانع تولید در بخش کشاورزی از قبیل تغییرات اقلیمی، بحران آب، کمبود علوفه، جمعیت مازاد دامی در کشور، هزینه بالای تولید علوفه، تخریب پوشش گیاهی، فرسایش خاک، سیل و رواناب اشاره کرد و افزود: انتخاب راهبردهای مناسب برای سازگاری با شرایط تغییر اقلیم و کشت گیاهان جایگزین ضروری است.

ناخدا گفت: ایران از جمله کشورهایی است که در پی تغییرات اقلیمی با بیشترین چالش در تامین امنیت غذایی خود مواجه خواهد بود. وی با اشاره به تحقیقاتی که در زمینه به نژادی گراس های علوفه ای و مرتعی چند ساله سردسیری از سال ها پیش در پژوهشکده اصفهان پژوهشگاه آغاز شده، خاطر نشان کرد: هدف از این فعالیت‌ها، به نژادی و توسعه کشت گراس های چندساله علوفه ای و مرتعی برای تولید علوفه و توسعه پایدار بخش کشاورزی در اکوسیستم های زراعی و منابع طبیعی به منظور تولید علوفه با کیفیت و کم آب بر با نیاز مراقبتی پایین به منظور بهبود تولید مراتع و حفاظت از منابع آب و خاک است.

این محقق افزود: گراس های سردسیری چندساله، گیاهانی مناسب برای تولید علوفه خوشخوراک و با کیفیت در اراضی زراعی و مرتعی، حفاظت و جلوگیری از فرسایش خاک، متحمل به تنش های محیطی مانند سرما، شوری و خشکی با قابلیت رویش در خاک های فقیر و کم بازده هستند که امکان رویش و تامین علوفه در طول سال با آب سبز به ویژه در اوایل بهار و اواخر پاییز که محصولاتی مانند یونجه هنوز علوفه تولید نکرده و یا به دلیل سرد شدن هوا وارد دوره خواب زمستانه شده اند را دارند.

ناخدا در ادامه با اشاره به سیر قهقهرایی تخریب مراتع در کشور تصریح کرد: حدود ۵۵ درصد اراضی کشور (حدود ۸۴ میلیون هکتار) را مراتع تشکیل می دهند که تا پیش از سال ۹۷، حدود ۱۰ درصد آنها را مراتع خوب، ۴۲ درصد مراتع متوسط و ۴۸ درصد مراتع فقیر بوده اند که متاسفانه طی چند ساله اخیر بر اساس آمارنامه سال 1397 سهم مراتع خوب به ۸.۵ درصد و مراتع متوسط به ۲۵.۲ درصد کاهش یافته است و بیش از ۶۶ درصد اراضی مرتعی کشور، مراتع فقیر هستند. وی با بیان این که بیش از ۱۲۴ میلیون واحد دامی در کشور وجود دارد که حدود ۸۳ میلیون واحد دامی مستقیم به مراتع وابسته هستند، تاکید کرد که تولید سالانه چند میلیون تن علوفه تنها ۲۵ درصد ارزش اقتصادی مراتع است و ۷۵ درصد ارزش مراتع مربوط به اثرات مثبت زیست محیطی آنها است.

رییس بخش تحقیقات فیزیولوژی مولکولی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی ادامه داد: در واقع با از بین رفتن مراتع بیش از آن که در تامین علوفه مورد نیاز دام ها با مشکل مواجه شویم، از لحاظ زیست محیطی لطمات بسیار سنگینی را متحمل خواهیم شد که شاید به هیچوجه قابل جبران نباشند. وی اضافه کرد: از جمله می توان به تخریب اراضی و فرسایش شدید خاک و بروز سیل و رواناب و عدم تغذیه سفره های آب زیر زمینی و از بین رفتن تنوع زیستی و به خطر افتادن زندگی انسان ها اشاره کرد. ناخدا با اشاره به اهمیت کشت علوفه های کم آب بر سردسیری چندساله در تولید علوفه در اراضی زراعی و حفظ و احیای مراتع گفت: اغلب گونه های گراس های علوفه ای سردسیری که در پژوهشگاه روی آنها کار می کنیم از گذشته های دور در مناطق مختلف کشور از جمله دامنه های سهند و سبلان و مناطق مرتعی برای تعلیف دام ها استفاده می شوند. وی افزود: ولی مساله اصلی در احیای مراتع، در کنار اصلاح و به نژادی گونه های برتر، تامین انبوه بذر اصلاح شده است که بخش عمده آنها باید از گراس ها تامین شود؛ در حالی که در کشور به جز موارد خاص و محدود در مراتع قرق شده آن هم از گونه های بومی کم بازده، عملا بذری تولید نمی شود.

وی خاطرنشان کرد: پروژه جمع آوری، احیا، ارزیابی و به نژادی و تولید انبوه بذر اصلاح شده و توسعه کشت گراس های سردسیری چندساله علوفه‌ای و مرتعی، پربازده، باکیفیت و کم آب بر به منظور توسعه پایدار بخش کشاورزی، حفظ محیط زیست و حفظ و احیا مراتع و منابع خاک و آب از طریق ایجاد چراگاه های دست کاشت در اراضی زراعی و همچنین به منظور بهبود تولید مراتع متوسط و کم بازده در مناطق بحرانی مانند حوزه دریاچه ارومیه در حال اجرا است. به طوری که در حال حاضر با همکاری ترویج استان ها پنج پایلوت تحقیقی-ترویجی با استفاده از گونه های منتخب گراس های علوفه ای در اراضی بهره برداران در استان های البرز، زنجان، اصفهان، آذربایجان شرقی و غربی ایجاد شده است. ناخدا برخی دستاورهای این پروژه را افزایش تولید علوفه باکیفیت به منظور کاهش تعرض به مراتع و منابع طبیعی، کمک به احیا مراتع و آبخیزداری، تولید پایدار علوفه و کاهش ریسک تغییرات آب و هوایی، افزایش بهره وری نهاده ها به خصوص آب، تولید انبوه بذر اصلاح شده در کشور، حفظ خاک و افزایش نفوذ آب در خاک و تغذیه سفره های آب زیرزمینی، افزایش کیفیت خاک، اشتغال زایی روستایی و ایجاد اشتغال مولد برای فارغ التحصیلان کشاورزی در تولید بذر و شبکه های توزیع و آموزش و توسعه کشت برشمرد.

 

انتهای پیام

دیدگاه تان را بنویسید