به گزارش خبرگزاری کشاورزی ایران( ایانا)، شاهرخ شجری، سرپرست سابق معاونت برنامه‌ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی و محقق و تحلیل‌گر مسایل اقتصاد کشاورزی در تبیین کامل این موضوع توضیحاتی را با ارایه چند شاخصتحریر کرده است تا موضوع روشن شود و ابهام‌های احتمالی رخ داده بر طرف شود.  

‎۱-بیش از ۹۰ درصد طرح قدیمی گندم پرداخت بابت چند ماه مبلغ ناچیز برای حقوق حدود ۱۰ هزار ناظر بوده است. با توجه  به جذب و استخدام این ۱۰ هزار نفر ناظر در مراکز خدمات وزارت جهاد کشاورزی و بار مالی هزاران میلیارد تومان طی این چند سال برای دولت علیرغم مشکلات مالی کشور، در طرح این موضوع نادیده گرفته شده است.

‎۲- یارانه ناچیزی برای بذر گندم در طرح قدیمی پرداخت می‌گردید. با توجه به ایجاد یارانه نهاده‌ها و پرداخت سالانه صدها میلیارد تومان از این محل برای یارانه بذر در نظرات اظهاری، در مورد حذف ردیف اعتباری گندم نادیده گرفته شده و این در حالی است که ردیف یارانه بدین شکل در گذشته وجود نداشت.

‎۳- مبلغ اندکی در طرح قبلی یعنی ردیف اعتباری گندم بابت مکانیزاسیون پرداخت می‌شد. اما با ایجاد طرح کمک‌های فنی مکانیزاسیون و ایجاد خط تسهیلات مکانیزاسیون طی چند سال اخیر که قریب به اتفاق بابت مکانیزاسیون گندم مصرف شده است، در تحلیل مورد اشاره نادیده گرفته شده است.

‎۴-علاوه برآن منابع سال‌های اخیر به طرح ضریب خود اتکایی محصولات اساسی کشاورزی که اتفاقاً عمدتاً مربوط به گندم است در این اظهار نظر مورد بی‌توجهی قرار گرفته است. 

‎۵- قبلاً به کرات در مکاتبات درون وزارتخانه‌ای اعلام شده است که با وجود موارد فوق اگر پیشنهاد طرح گندم با اهداف جدید علیرغم منابع فوق مدنظر است مطابق ماده ۲۳ قانون الحاق ۲ با شرایط مندرج در قانون مذکور طرح جدید را ارائه نمایند (به‌دلیل این که اهداف طرح قبلی به پایان رسیده بود). اما در این رابطه  تا زمان سرپرستی بنده یعنی ۲۱ تیرماه ۱۳۹۹ پاسخی در معاونت برنامه‌ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی  دریافت نگردید و البته بعد از آن تاریخ بی‌اطلاع هستم.

 

‎بنابراین نمی‌توان بدنه مدیریتی دولت و سازمان برنامه و بودجه یا هر مرجع تصمیم‌گیری بودجه‌ای دیگری را بدون استدلال منطقی در عدم حمایت از بخش کشاورزی و بویژه محصول استراتژیک گندم متهم نمود.

طرح خودکفایی گندم براساس مواد قانونی یاد شده و با هدف افزایش تولید گندم در کشور، تحول در زیرساخت‌های زراعی گندم و در نهایت دستیابی به خودکفایی و پایداری تولید گندم طی سال‌های ۱۳۸۲ تا ۱۳۹۳ اجرا می‌گردید. در این طرح تولید گندم به میزان ۱۱۷.۳ میلیون تن برای زمان اجرای آن هدف‌گذاری گردیده بود و خوشبختانه به استناد آمارنامه کشاورزی طی سال‌های اجرای طرح، تولید گندم بصورت تجمعی بیش از ۱۴۱ میلیون تن محقق گردیده است که بواسطه تحقق اهداف کمی و اتمام زمان اجرا طرح مندرج در قانون بودجه سال ۱۳۹۳ سازمان برنامه و بودجه این طرح را خاتمه یافته تلقی نمود.

حمایت از تولید محصولات مختلف بخش کشاورزی از سنوات گذشته در قالب ردیف‌ها و طرح‌های موضوعی از جمله محصولات زراعی انجام می‌شده است. در مورد گندم نیز با وجود تحقق اهداف طرح و خاتمه طرح فوق در پایان سال ۹۳، حمایت‌ها در قالب تأمین نهاده‌های موردنیاز از قبیل بذر، کود شیمیایی، سم، ادوات و ماشین‌آلات کشاورزی، خرید تضمینی، انعقاد قرارداد با برخی مؤسسات بین‌المللی به منظور افزایش عملکرد و بهره‌وری گندم دیم و آبی و تأمین سرمایه در گردش محصولات زراعی، به اشکال مختلف اعم از اعتبارات هزینه‌ای یارانه نهاده‌ها و عوامل تولید و اعتبارات تملکی در چارچوب طرح‌های عمرانی مختلف نظیر کمک‌های فنی و اعتباری توسعه مکانیزاسیون، کمک‌های فنی و اعتباری افزایش تولید محصولات زراعی و اجرای کشاورزی حفاظتی، اجرای عملیات آب و خاک و تجهیز و نوسازی اراضی کشاورزی، کمک‌های فنی و اعتباری توسعه روش‌های نوین آبیاری و همچنین ایجاد خط تسهیلات ویژه مکانیزاسیون بانک کشاورزی همواره موردتوجه و برقرار بوده است، به نحوی که نگاهی به روند تولید این محصول طی سنوات اخیر یعنی سال‌های ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۶ (به ترتیب ۱۱.۵ ،۱۴.۵ و ۱۲.۴ میلیون تن) مبین عدم کاهش تولید نسبت به آخرین سال اجرای طرح (سال ۹۳ و تولید ۱۰.۵ میلیون تن) است. با توجه به مطالب فوق ملاحظه می‌گردد منابع اعتباری اختصاص یافته جهت حمایت ازتولیدگندم پس از خاتمه طرح نه تنها کاهش نیافته بلکه از اعتبارات طرح تملکی گندم نیز به مراتب بیشتر بوده است و عملاً حمایت از تولید این محصول از محل منابع و امکانات مختلف استمرار یافته است.

بیش از ۱۱ درصد اعتبارات هزینه شده طرح خودکفایی گندم طی سال‌های اجرا (۹۳-۸۲) که بالغ‌بر ۱۲۰ میلیارد تومان بوده، مربوط به پروژه مدیریت مزرعه و آموزش و ترویج از طریق کمک به بخش خصوصی با به کارگیری ناظران فنی مقیم مزرعه بوده که در سال‌های پایانی اجرای طرح (۹۱ تا ۹۳) بیش از ۹۵ درصد منابع طرح بابت پرداخت حقوق ناظرین مزرعه هزینه گردیده است. ضمناً کارشناسان به کارگرفته شده در این قالب نیز براساس مصوبه مجلس شورای اسلامی تبدیل وضعیت یافته و به استخدام وزارت جهاد کشاورزی در آمده‌اند. بدین ترتیب عملاً منابع اعتباری طرح نیز با چند برابر افزایش، به اعتبارات هزینه‌ای سازمان جهاد کشاورزی استان‌ها برای پرداخت حقوق ناظرین فوق منتقل شده است.