جلوگیری از زمین‌خواری با اجرای کاداستر

سیدصادق سعادتیان، معاون امور املاک و کاداستر سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در گفت‌وگو با «ایانا» یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که در عرصه تغییر کاربری اراضی کشاورزی وجود دارد را نبود کاداستر اراضی کشاورزی عنوان کرد و گفت: در بخش اراضی کشاورزی تازمانی‌که قانون را اجرا نکنیم و براساس قانون، سهم هر کشاورز از اراضی را با حدود و ثغور مشخص نکنیم، مشکلات در این بخش کماکان باقی خواهد ماند.

سعادتیان با تأکید بر الزام حدنگاری اراضی کشاورزی، ادامه داد: تازمانی‌که اراضی کشاورزی شناسنامه‌دار و سنددار نشوند، نمی‌توانیم در مورد آن تصمیم بگیریم. از دهه 40 تا امروز، قانون منع خرد شدن و یکپارچه‌سازی اراضی را داشته‌ایم، اما تاکنون موفقی که مورد انتظار بود میسر نشده است.

او در بیان علت این عدم موفقیت تصریح کرد: املاک و عرصه‌هایی که وجود دارد، سند مالکیت با مشخصات دقیق ندارند و عمدتا سهم مالک از اراضی، شناور است. اگر اسناد مالکیت افراد از اراضی، منطبق با مشخصات دقیق باشد، اگر روزی آن فرد بخواهد آن زمین را خرد کند، ملزم است که از قانون‌گذار اجازه بگیرد و در آن‌صورت است که قانونگذار چنین اجازه‌ای را به او نخواهند داد.

سعادتیان با اشاره به تجربه دیگر کشورها افزود: تجربه اغلب کشورهای جهان نشان می‌دهد که اگر بخواهیم در یکپارچه‌سازی اراضی موفق باشیم، در ابتدا باید کاداستر اراضی کشاورزی را پیاده‌سازی کنیم و سند مالکیت اراضی را منطبق با مساحت دقیق آن، صادر کنیم. متعاقب آن است که می‌توانیم ابزار تشویقی بگذاریم و مدیریت یکپارچه‌سازی را انجام دهیم.

به گفته او، در آن‌صورت علاوه بر آنکه می‌توانیم مدیریت بر اراضی را نیز در دستور کار قراردهیم، با چنین اقدامی خواهیم توانست که الگوی کشت را براساس آب و خاک هر منطقه تعیین کنیم، اما تازمانی‌‌که اجرای کاداستر صورت نگرفته، همه اقدامات سنتی خواهد بود و افرادی که اقدام به خرد کردن اراضی یا زمین‌خواری می‌کنند، خیلی زودتر از ما به کار خود اقدام خواهند کرد. با این حال می‌توان امیدوارم بود با اجرای کاداستر اراضی، از زمین‌خواری جلوگیری کنیم.

او در ادامه نتیجه‌گیری کرد: بنابراین چاره اصلی، هم از نظر قانونی و هم از نگاه جهانی، اجرای کاداستر در اراضی کشاورزی و ملی در شهرها و روستاها با هدف مدیریت بر زمین است.

معاون املاک و کاداستر سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به ابزارهای تشویقی برای اعمال حاکمیت اشاره و تصریح کرد: در آن‌صورت حتی می‌توان با ابزارهای روشن، نسبت به تجمیع اراضی اقدام کرد. به‌عنوان نمونه می‌توان با ابزار تشویقی، راه‌های بین اراضی یا جوی‌های غیرضرور کشاورزی را به عرصه‌ها افزود و مساحت اراضی کشاورزان را افزایش داد. با این اقدام نه تنها مساحت اراضی کشاورزی افزایش می‌یابد، بلکه قدرت کشت و قدرت مدیریت بر آب و زمین نیز بیشتر می‌شود.