جهش تولید و دانش محوری در پژوهشکده خرما و میوه‌های گرمسیری

به گزارش خبرنگار ایانا در خوزستان، احمد مستعان رئیس پژوهشکده خرما و میوه‌های گرمسیری همزمان با ششمین روز از هفته جهاد کشاورزی با عنوان کشاورزی، نوآوری و دانش محوری در گفتگو با خبرنگار ایانا ضمن اشاره به فعالیت‌ها و تحقیقات انجام شده در این پژوهشکده گفت: از جمله این تحقیقات می‌توان به اصلاح رقم تجاری خرمای مجول به روش دورگ گیری، معرفی رقم کُنار پیشین و واردات و بررسی اولیه ارقام آناناس  اشاره کرد.

وی افزود: رقم خرمای مجول از مهمترین و شناخته شده‌ترین ارقام تجاری در سطح جهان و با منشأ آفریقا است که دارای امتیازاتی از قبیل میوه بسیار درشت، نسبت بالای گوشت به هسته، کیفیت، بازارپسندی مطلوب و قیمت بالا در بازارهای جهانی می‌باشد.

مستعان در ادامه تصریح کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد که این رقم دارای خصوصیات نامطلوبی مانند عملکرد پایین، رشد طولی نسبتاً زیاد، قطر تنه و استواری کم در مقابل باد، دم خوشه‌های کوتاه و شکننده، خارهای نسبتا بلند و به تعداد زیاد، تاج کوچک با تعداد برگ کم، شاخص سطح برگ پایین، حساسیت بالای میوه به دماها و رطوبت‌های بالا و پایین، ترشیدگی و شکرک زدن، حساسیت درخت به بیماری بایود و حساسیت ریشه به لارو سوسک شاخدار است.

رئیس پژوهشکده خرما و میوه‌های گرمسیری با بیان این مطلب که در این راستا و بر اساس برنامه‌های راهبردی و کلان کشور در چشم‌انداز بلندمدت بیش از ۲۰ ساله، پروژه‌تحقیقاتی  کلان اصلاح این رقم خرما در پژوهشکده آغاز شده است عنوان کرد: در این پروژه از طریق دورگ‌گیری میان رقم مجول (والد مادری) و والد پدری انتخابی با ویژگی‌های بسیار مطلوب و مکمل، اصلاح این رقم مد نظر می‌باشد و طی آن به واسطه گرد‌آوردن خصوصیات مطلوب هر دو والد در تعدادی از فرزندان می‌تواند نقشی کلیدی در توسعه خرمای کشور در سطح ملی و بین‌المللی ایفا کند.

وی بیان داشت: در حال حاضر عملیات دورگ‌گیری و تولید بذور کنترل شده انجام شده و نخستین نهال‌های حاصل، در حال طی مراحل اولیه در گلخانه هستند و در آینده نزدیک، مقایسه میان ژنوتیپ‌های دورگ مختلف و والد مادری (مجول) از نظر صفات رویشی مزبور، انجام خواهد شد و ژنوتیپ‌های برتر نسبت به والد مادری مشخص و مطالعات تکمیلی برای معرفی ارقام مناسب انجام خواهد شد.

احمد مستعان همچنین ضمن اشاره به معرفی رقم کُنار پیشین در پژوهشکده خرما و میوه‌های گرمسیری استان افزود: ‌کنار رقم پیشین، رقمی زودرس بوده که نسبت به سایر ژنوتیپ‌های موجود، دارای بیشترین مقدار عملکرد میوه است که متوسط عملکرد هر درخت آن به حدود 119.4 کیلوگرم می‌رسد که 42.3  کیلوگرم نسبت به شاهد بیشتر است.

وی گفت: علاوه بر آن اندازه میوه آن درشت‌تر و بازار پسند‌تر و از نظر کیفیت خوراکی نسبت به شاهد برتری دارد، شکل میوه گرد، رنگ پوست میوه در زمان بلوغ سبز روشن، شفاف و سطح پوست صاف، میوه درشت به ابعاد 38.3 ×37.1 میلی‌متر، با متوسط وزن 29 گرم می‌باشد همچنین دارای هسته‌ای به وزن 1.6 گرم، درصد گوشت میوه حدود 94.6 درصد، گوشت آن نرم، ترد و شیرین است.

رئیس پژوهشکده خرما و میوه‌های گرمسیری در ادامه خاطرنشان کرد: همچنین میزان مواد جامد محلول آن 9.1 درصد، اسیدیته کل 0.233 درصد، نسبت مواد جامد محلول به اسیدیته کل 38.2 مقدار ویتامین ث 335 میلیگرم در هر 100 گرم قسمت خوراکی میوه، میزان رطوبت میوه 86.2 درصد و مقدار خاکستر میوه نیز 1.5 درصد می‌باشد.

مستعان همچنین به واردات و بررسی اولیه ارقام آناناس اشاره و تصریح کرد: در راستای تنوع‌بخشی و توسعه میوه‌های گرمسیری در کشور، تعداد 5 هزار نهال کشت بافتی از آناناس رقم MD2 از کشور هندوستان وارد گردید که نهال‌های مذکور پس از انجام مراحل قانونی از گمرک فرودگاه امام خمینی (ره) ترخیص و مطابق با مقررات سازمان حفظ نباتات کشور، به ایستگاه باهوکلات چابهار حمل شدند.

وی اظهار کرد: نهال‌های آناناس وارد شده بین 50 تا 100 گرم وزن و 13 تا 15 سانتی‌متر ارتفاع داشتند و عملیات کشت موقت نهال‌های وارداتی در بستر کوکوپیت و پرلایت با حضور کارشناس قرنطینه مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان چابهار و مدیریت حفظ نباتات استان توسط عوامل اجرایی ایستگاه و تحت نظارت محققین مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی بلوچستان و پژوهشکده خرما و میوه‌های گرمسیری انجام شد.

رئیس پژوهشکده خرما و میوه‌های گرمسیری گفت: تحقیقات متعددی به منظور تعیین شرایط بهینه تولید این میوه گرمسیری ارزشمند انجام شده و نخستین محصول نهال‌های وارداتی در انتهای سال ۱۳۹۸ تولید و برداشت شد.