روایتی از کوچ ایل بختیاری

به گزارش خبرنگار ایانا در استان چهارمحال و بختیاری، عشایر بیشترین دوستی و قرابت را با طبیعت خداوندی دارند و همه دگرگونی‌های طبیعت را در فصول مختلف سال از نزدیک مشاهده و با آن زندگی خود را تطبیق می‌دهند.

عشایر کوچ‌رو حداقل سه ویژگی ساخت اجتماعی قبیله‌ای، اتکای معاش به دامداری و شیوه زندگی مبتنی بر کوچ را دارا هستند که با تغییر فصول، معمولاً برای یافتن مراتع مناسب برای حیواناتشان محل زندگی خود را تغییر می‌دهند.

عشایر ۲۰ اردیبهشت‌ماه کوچ می‌کنند

مدیر‌کل امور عشایر چهارمحال و بختیاری  با اشاره به این ‌که تاکنون گزارشی از ابتلای عشایر به کرونا گزارش نشده است گفت: با آغاز کوچ عشایر از 20 اردیبهشت در مسیرهای کوچ رو در شهرستان‌های اردل، کیار و کوهرنگ، اکیپ‌های سیار متشکل از کارشناسان بهداشت، هلال احمر و نیروی انتظامی پروتکل‌های بهداشتی و غربالگری را برای عشایر انجام می‌دهند.

یحیی حسین‌پور تصریح کرد: از هزار‌کیلومتر ایل‌راه استان، بیش از 400 کیلومتر آن به ویژه در شهرستان‌های پربارش کوهرنگ و اردل نیاز به آوار‌برداری و ریزش‌برداری دارد که با انتخاب پیمانکار از هفته آینده عملیات تصحیح مسیرها عملیاتی خواهد شد. از محل اعتبارات استانی 300 میلیون تومان برای تسهیل ایل‌راه‌ها اختصاص یافته است.

مدیرکل امور عشایر استان تصریح کرد: طبق ‌مصوبه تقویم ‌کوچ، با همکاری نیروی انتظامی، امنیت عشایر در مسیرهای کوچ مهیا شده و عشایر ‌می‌توانند با آسودگی کوچ کنند. در صورت بارش‌های مطلوب اردیبهشت، مراتع مناسبی جهت بهره‌برداری عشایر در استان‌ مهیا خواهد بود. از 126 هزارنفر جمعیت عشایری استان، 90 هزار‌ نفر برون کوچ و 30 هزار نفر‌ درون کوچ‌ هستند که دارای  یک‌ میلیون و پانصد هزار راس دام هستند.
 

وابستگی معیشت عشایر به دامداری

یک کارشناس فرهنگی نیز در این رابطه در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا اظهار داشت: بافت فرهنگی جامعه عشایر و اقتضائات شغلی و شیوه زندگی عشایر منجر به کوچ جهت تهیه خوراک برای دام‌ها می‌شود.

محسن سرلک با اشاره به وابستگی معیشت عشایر به دامداری افزود: با آغاز فصل سرد سال در اوایل پاییز عشایر به مناطق گرمسیری قشلاق کوچ می‌کنند و از اردیبهشت برای بهره‌مندی از مراتع مطلوب و سرسبز همزمان با فصول گرم به ییلاق کوچ می‌کنند. 

این کارشناس فرهنگی خاطرنشان کرد: در قدیم با توجه به سخت‌گذر بودن برخی مسیرها برای هماهنگی با شرایط جوی، زمان‌بندی کوچ متفاوت بود که امروزه عشایر بختیاری برای کوچ، از مسیرهای اصلی و فرعی مختلفی با بهره‌مندی از وسایل نقلیه برای حمل دام‌های خود از انشعابات فرعی، یورتگاه‌های عشایری را به ایل‌راه‌های اصلی تاراز، هزار چم، کوه سفید، دو آب و دزپارت متصل می‌کنند. 

سرلک تاکید کرد: دزپارت قدیمی‌ترین ایل‌راه عشایری با قدمتی باستانی با طول 220 کیلومتر، مسیر عبور بخش مهمی از عشایر بختیاری از نقاط عشایری شهرستان‌های بروجن و فارسان در استان چهارمحال و بختیاری و شهرستان ایذه، رامهرمز و بخشی از مسجد سلیمان و حومه اهواز در خوزستان را به یکدیگر مرتبط می‌کند.  در طول مسیر کوچ، رسوماتی چون سوگواری در مرگ عزیزان، جشن‌های ازدواج‌ جوانان و... با شکوه و زیبایی خاصی انجام می شود.

به گفته‌ این کارشناس فرهنگی در کوچ‌های عشایر، ترانه‌های محلی غنی و زیبایی زمزمه می‌شود که هر یک حاوی ایمان عمیق به خداوند، شکرگزاری و مفاهیمی دیگر چون عشق، دلتنگی، جوانمردی و سایر مضامین ‌است.