راه‌های جلوگیری از کاهش اثرات ناشی از سرمازدگی دیررس بهاره تشریح شد

 به گزارش خبرنگار ایانا در آذربایجان شرقی، علی رخ افروز در گفتگو با خبرنگاران با بیان اینکه نقشه های همدیدی، آینده نگری و تصاویر ماهواره ای نشان دهنده اینست که از روز دوشنبه 18 فروردین با نفوذ و فعالیت سامانه بارشی جدید به استان، ابرناکی، وزش باد گاهی نسبتا شدید و بارش باران و در نواحی سردسیر و مرتفع برف گاهی مه همراه با کاهش دما برای روزهای سه شنبه و چهارشنبه کاهش محسوس و در نواحی مستعد بارش تگرگ پیش بینی می شود؛ همچنین در برخی نواحی به علت رگبار شدید باران، آبگرفتگی معابر و سیلابی شدن مسیل ها دور از انتظار نمی باشد گفت: احتمال خسارت به باغات و گلخانه ها در اثر وزش باد و کاهش دما، آبگرفتگی معابر عمومی، بالا آمدن آب رودخانه ها ، سیلابی شدن مسیل ها، در نواحی مرتفع اصابت صاعقه ، مه و اختلال تردد در جاده ها و احتمال وقوع سرمای دیررس بهاره با توجه به کاهش دما در برخی از شهرستانهای شرقی استان دور از انتظار نیست.

وی با بیان اینکه انجام اقدامات پیشگیرانه جهت جلوگیری از سرمازدگی شکوفه ها در روزهای آتی (دوشنبه 18 فروردین – پنجشنبه 21 فروردین) موضوعی است که بایستی از سوی کشاورزان مورد توجه قرار گیرد ادامه داد: جوانه‌های بارور در حال رکود، به سرمای زمستانه مقاوم هستند، اما مقاومت آنها هنگام بیدار شدن جوانه‌ها کاهش می‌یابد؛ به طور کلی جوانه‌های گل در دمای منفی دو و منفی سه درجه سانتیگراد از بین می‌رود.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی استان افزود: میوه‌های تازه تشکیل شده نیز نسبت به گلها حساس‌تر بوده و در دمای منفی ۰.۵ درجه سانتیگراد آسیب می‌بینند؛ در اوایل بهار، جبهه‌های سرد هوا در منطقه پرورش درختان میوه و در شب‌های بدون ابر موجب خسارت دیدن جوانه درختان میوه می‌شود.

وی با اشاره به روشهای مختلف جلوگیری از سرمای دیررس بهاره، گفت: در مناطقی که احتمال خطر سرمای دیر رس بهاره وجود دارد با توجه به تاریخ گلدهی ارقام مختلف یک گونه درختی می‌توان از ارقام دیرگل استفاده کرد، زیرا این ارقام با توجه به دیر بازکردن گل کمتر با سرماهای دیررس بهاره مواجه می‌شوند و حتی به تازگی در برخی مناطق از بادامهای دیرگل استفاده می‌شود.

 رخ افروز افزود: استفاده از اتفن در درختان میوه هسته دار در پاییز موجب دیر باز شدن جوانه‌ها به مدت چهار الی ۱۲ روز در بهار می‌شود؛ هم‌چنین استفاده از هورمون نفتالین استیک اسید در بهار موجب تاخیر یک الی دو هفته‌ای در زمان گلدهی درختان می‌شود.

وی ادامه داد: مناطق شیب دار و کنار تپه‌های ماهور در صورت احتمال وجود سرماهای دیر رس بهاره محل باغ را در شیب‌های شمالی انتخاب می‌کنند تا در اوایل بهار دیرتر گرم شده و موجب تاخیر در بیدار شدن جوانه‌ها شود.

وی متذکر شد: ایجاد باغ میوه در کنار جنگل‌ها، رودخانه‌ها، برکه‌ها و کنار سواحل که دارای هوای مرطوب و نقطه شبنم بالا هستند، آسیب‌های سرمای بهاره را کاهش می‌دهد.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان با بیان این‌که پاشیدن آب بر روی شاخه‌های درختان میوه در دمای صفر درجه سانتیگراد موجب تشکیل یخ می‌شود، گفت: به ازای هر لیتر آب یخ شده، ۸۰ کیلو کالری گرما آزاد شده و موجب گرم شدن اجسامی که در تماس با آب هستند می‌شود.

وی افزود: تشکیل یک لایه عایق یخ در اطراف جوانه موجب می‌شود تا دمای جوانه از صفر درجه سانتیگراد پایین نیاید که برای این منظور می‌توان از سیستم آبیاری بارانی استفاده کرد و یا توسط محلول پاش‌ها روی درختان میوه آب پاشید اما پاشیدن آب باید در دمای صفر درجه سانتیگراد انجام گیرد.

وی با بیان این‌که نوع سطح خاک در محافظت دمای هوا تاثیر داشته و اختلاف دمای حدود ۱.۷ درجه سانتی گرادی ایجاد می‌کند، اظهار کرد: برای محافظت در برابر سرما و یخبندان‌های ناشی از تشعشع، خاک باید مرطوب و عاری از علفهای هرز و شخم نخورده باشد، زیرا زمین شخم خورده دارای هوای بیشتر بوده و گرمای ویژه کمتری دارد از این رو خاک شخم خورده سریع‌تر سرد می‌شود اما خاکهای مرطوب دیر گرم شده و دیرتر دمای خود را از دست می‌دهند؛ علف‌های سطح خاک نیز نوعی هدایت کننده گرما از خاک به هوا هستند.

 رخ افروز متذکر شد: تدابیر زراعی ذکر شده، یخ زدگی را در لایه ۱۵ سانتی متری سطح خاک به تاخیر می‌اندازد و به خصوص برای جلوگیری از سرمازدگی گیاهانی همچون توت فرنگی و انگور موثر واقع می‌شود.

وی گرم کردن باغ را یکی از روشهای جلوگیری از سرمازدگی بهاره عنوان کرد و افزود: کارگذاشتن بخاری یا پلارهای باغی در قسمت‌های مختلف باغ و سوزاندن موادی همچون چوب ، نفت یا گازوییل موجب گرم شدن باغ می‌شود، اما این امر ممکن است در مناطق سردسیری، تاثیر زیادی نداشته باشد، اما در مناطق نیمه گرمسیری چون در باغات مرکبات، انار، انجیر زیتون و ... می‌تواند موثر واقع شود.

وی ایجاد دود را راهی برای کاهش تشعشع نور دانست و گفت: در شب‌هایی که احتمال بروز سرما وجود دارد با سوزاندن کاه، کلش و مواد دیگر، دود در هوای باز ایجاد و موجب تقلیل انعکاس حرارت به سقف آسمان می‌شود زیرا تشعشع حرارت که با طول موج‌های بلند به طرف آسمان منعکس می‌شود توسط ذرات هوا جذب شده و دمای باغ را حفظ می‌کنند.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان افزود: کشت درختان بادشکن همچون چنار ، زبان گنجشک، افرا و ... در جهت شمالی که بادهای سرد می‌وزد موجب محافظت درختان میوه از سرما می‌شود.

وی در خاتمه متذکر شد: کشاورزان باید توجه کنند که توصیه‌های ذکر شده صرفاً می‌توانند در کاهش میزان خسارات سرمازدگی نقش ایفا کند، اما نباید هرگز از بیمه محصولات کشاورزی غافل شوند، چرا که تنها منبع جبران خسارت صندوق بیمه محصولات کشاورزی است.

گفتنی است سرمازدگی به وقوع افت ناگهانی دما، خارج از زمان مورد انتظار گفته می‌شود. افت دما در اوایل بهار به ویژه اگر مصادف با بازشدن جوانه‌ها و گل‌ها باشد، گاه خسارات جبران ناپذیری برجای می‌گذارد از این‌رو توجه به توصیه‌های متخصصان امر ضروری است.