آبخیزداری؛ راهکار جلوگیری از فرسایش خاک در کشور

به گزارش ایانا، داود نیک‌کامی، رئیس پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری در گفت‌وگوی «روی خط خبر» شبکه خبر با اشاره به شکل های مختلف فرسایش خاک در کشور، گفت: 16.5 میلیون هکتار اراضی حساس به کشاورزی در کشور وجود دارد که باید به عنوان اراضی حفاظتی مدنظر قرار بگیرد.

وی درباره شناخت و پایش خاک عنوان کرد: خاک از تجزیه سنگ مادر توسط عوامل اقلیمی، فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی به وجود می‌آید. تشکیل یک لایه خاک بسیار کند صورت می‌گیرد و در مقابل طول عمر بشر آن را یک ماده غیرقابل تجدید نیز می‌نامند.

رئیس پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری افزود: در کشور ما معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی دستگاه اجرایی در این بخش است که در سال‌های گذشته روی آب برنامه‌ریزی‌‌هایی انجام داده و خوشبختانه طی سال گذشته دفتر حفاظت خاک در این معاونت تشکیل شد و برنامه‌هایی برای خاک نیز در دست اقدام قرار گرفت.

وی با اشاره به اینکه موسسه تحقیقات خاک و آب از جمله موسساتی است که خاک را از بعد زراعی آن بررسی می‌کند، ادامه داد: پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری نیز حفاظت خاک را در حوزه آبخیزداری و منابع طبیعی پایش و رصد می‌کند و نقشه‌هایی را نیز در رابطه با موضوع فرسایش خاک تولید می‌کند.

رئیس پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری با اشاره به این که برنامه راهبردی خاک در پژوهشکده حفاظت از خاک و آبخیزداری تهیه و در سال 88 به وزارت جهاد کشاورزی ارائه شده است، تصریح کرد: در این برنامه، برآوردی از میزان فرسایش با استفاده از ایستگاه‌های رسوب‌سنجی که مورد بررسی و تجریه و تحلیل قرار گرفته بود، ارائه شد.

وی با بیان اینکه عدم مدیریت صحیح سرزمین، موجب فرسایش خاک می‌شود، گفت: مدیریت جامع در این بخش می‌تواند موثر باشد و ما به‌طور مجرد نمی‌توانیم برای خاک برنامه‌ریزی کنیم و باید همه‌ فعالیت‌های سرزمین در طرح مدیریت جامع یا مدیریت یکپارچه برنامه‌ریزی شود.

نیک‌کامی با بیان اینکه در بخش آبخیزداری کشور نیز برنامه حفاظت از خاک از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است، افزود: فعالیت‌هایی با عنوان، آبخیزداری و آبخوانداری در سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در حال اجرا است و همچنین فعالیت‌هایی تحقیقاتی نیز در پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری نیز در حال پیگیری است.

رئیس پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری ادامه داد: در حوزه فعالیت آبخیزداری، مقدار روان‌آب کمتر خواهد بود و در واقع به‌حدی نمی‌رسد که ذرات خاک را بشوید، با خود ببرد و در پشت سدها انبار کند؛ به همین سبب در نهایت شاهد فرسایش خاک نخواهیم بود.

وی در پایان گفت: توصیه پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری برای جلوگیری از فرسایش خاک آن است که در کنار فعالیت مدیریت آب در کشور، آبخیزداری در حوزه آبخیز و حوزه سدها به‌صورت جدی در دستور کار قرار گیرد.