Iranian Agriculture News Agency

کشاورزی، پناهگاه روز های سخت کشور

کشاورزی، پناهگاه روز های سخت کشور

عبدالحسین   طوطیایی – پژوهشگر کشاورزی

 

آمارها نشان می دهد که بخش کشاورزی با وجود خشکسالی همواره روند رشد خود را ادامه داده است؛ همچنین که با وجود اینکه سیاست‌های علیه ایران در بخش نفت و بانکداری مؤثر افتاده است، اما بخش کشاورزی از تحریم ها و فشاروهای خارجی نیز کمتر اثر پذیرفته و طی این مدت رشد خود را حفظ کرده است. چنین امری نشانه آنست که ظرفیت واقعی و امکان توسعه پذیری  این بخش بیش از آنچه  که در شرایط حال حاضر شاهد آن هستیم می باشد. بررسی های علمی پیش بینی می نماید که رشد سالانه ۴ درصدی در بخش کشاورزی ایران طی ۲۲ سال آینده و جذب ۲۵۲ هزار شغل تا سال ۲۰۳۵ وجود دارد

رشد اقتصادی عبارت است از افزایش تولید ناخالص داخلی (GDP) یک کشور به قیمت‌های ثابت در یک سال خاص در مقایسه با سال پایه. برای محاسبه تولید ناخالص به روش ارزش‌افزوده، اقتصاد ایران به چهار بخش صنعت، نفت ، خدمات و کشاورزی تقسیم می‌شود. نکته حائز اهمیت در این زمینه آن است که تکیه اقتصاد ایران بر نفت و عدم افزایش ارزش‌افزوده داخلی آن موجب شده است در شرایط کاهش درآمد نفت ( مانند سال های 91 و 92 و نیز97 و 98 ) بخش صنعت که عمدتاً متکی بر نفت بوده، روند نزولی داشته باشد .  در چنین شرایطی سهم این بخش  در تولید ناخالص ملی  از ۳۴ درصد در سال ۸۵ به ۳۰ درصد در سال‌های اخیر رسیده است. این در حالی است که روند رشد  در بخش بخش کشاورزی بطور نسبی  رضایت بخش  بوده و توانسته است ارزش‌افزوده خود را در تولید ناخالص ملی حفظ کند. افزایش ارزش‌افزوده و سهم بخش کشاورزی از کل اقتصاد به موازات  کاهش کل تولید ناخالص داخلی و همچنان مجموع بخش خدمات و صنعت، همچنان روند افزایشی را طی کرده است. بطوریکه  سهم این بخش از ۱۱ درصد در سال ۸۵ به حدود ۱۴ درصد در سال 97 از کل اقتصاد ایران رسیده است. این مطلب از آن‌ رو نیز مهم است که این افزایش فقط نسبی نبوده و به لحاظ حجم ارزش‌افزوده واقعی نیز مقدار آن صعودی بوده است.

اساسا برنامه های  مربوط به  توسعه  پایدار بخش کشاورزی حول سه محور اساسی امنیت غذایی، ایجاد اشتغال و درآمد در مناطق روستایی به منظور ریشه کن نمودن فقر و حفظ منابع طبیعی و محیط زیست  قرار دارد (برنامه توسعه سازمان ملل متحد،1994). برای تحقق این محور ها بایستی در تلاش حداکثر بهره وری از ظرفیت¬های بخش کشاورزی (اعم از طبیعی و انسانی) و کاهش  حتی الامکان  پیامدهای مخرب زیست محیطی بود..

در کشور ما نیز چالش ها در بخش کشاورزی نظیر عدم افزایش سطح زیرکشت واز آنسو کاهش روز سطح اراضی کشاورزی  ، رشد 220 درصدی  جمعیت در طی 40 سال گذشته  و در نتیجه افزایش فشار اکولوژیکی در فضاهای تولید محصولات کشاورزی، استفاده نادرست و مخرب از منابع آبی، راندمان  پایین عوامل بنیادی تولید (آب و زمین) و به صرفه نبودن تولید ، پیری نیروی کار و بهره بردار در بخش  و عدم رغبت نسل جدید به فعالیت کشاورزی  سبب گردیده تا این بخش مهم اقتصادی به مرور زمان دچار ناپایداری شود. از این رو در راستای حفظ منابع خدادای و ضرورت توجه به توسعه پایدار کشاورزی  بیش از پیش احساس می گردد. نخستین گام و بنیادی ترین آن به منظور تحقق بخشی به توسعه پایدار کشاورزی، اتخاذ سیاست  ها و راهبردهای متناسب  با وضعیت کنونی کشور است.  از آنجا که بخش کشاورزی با ثبات و حتی شکوفایی  که  در این شرایط تحریم از خود نشان داده است امید آن می رود که مدیریت کلان کشور به اهمیت حیاتی آن بیش از پیش پی برده و آن را بر تارک اقتصاد کشور قرار دهند.  بخشی که نشان داده است  که همواره ریشه در خاک وسر به اسمان سرزمین داشته و در نوسانات  و بحران های اقلیمی یا جهانی، پناهگاهی پایدار می باشد.

 

 

انتهای پیام

دیدگاه تان را بنویسید