اختصاص ۱۵۰ میلیون یورو از صندوق توسعه ملی برای طرح‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری در سال جاری

به گزارش خبرنگار ایانا، خسرو شهبازی معاون آبخیزداری سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور در نشست خبری امروز در رابطه با آثار مخرب تغییر اقلیم اظهار کرد: تغییر اقلیم در تخریب پوشش گیاهی، پوشش مراتع، افزایش گرد و غبار، افزایش روان‌آب های سطحی و گرمایش کره زمین بسیار موثر است.

وی افزود: با افزایش درجه هوا در ۴۰ سال اخیر دمای کشور ۱.۶ درجه سانتیگراد افزایش پیدا کرده و افزایش گازهای گلخانه ای، بحث لایه اوزون و مسائل مربوط به پدیده گردوغبار تمام دنیا را تهدید می کند.

شهبازی با اشاره به این نکته که خشکسالی ها منجر به مهاجرت شده اذعان کرد: خشکسالی منجر شد جمعیت بسیاری به سمت مناطق دیگر کشور مهاجرت کنند که این امر باعث ایجاد معضلات بسیاری شده است، پدیده گرد و غبار در چند سال اخیر مشکلات بسیاری را برای مناطق مختلف کشور ایجاد کرده است.

وی افزود: بر اساس مطالعات انجام شده اگر تمام گرد و غبار کره زمین را مهار کنند، زمین یک درجه خنک تر خواهد شد و این بحث بسیار مهمی در دنیا محسوب می شود که آن را طرح تخریب سرزمین نام گذاری کردند.

معاون آبخیزداری سازمان جنگل ها ادامه داد: مدیریت خشکسالی ها باید به صورت فرهنگ سازی و آموزشی انجام شود، ما باید بپذیریم در کشوری قرار داریم که با پدیده خشکسالی و گرد و غبار مواجه است.

وی با اشاره به بحث مالکیت اراضی عنوان کرد: بحث مالکیت اراضی در دنیا با چالش مواجه شده اما مالکیت اراضی در کشور ما نسبتاً شفافیت بیشتری دارد، دستورالعمل مالکیت اراضی در کشورهای اروپایی تدوین شده و به کشور ما هم ارسال خواهد شد تا از تخریب سرزمین جلوگیری شود.

شهبازی آبخیزداری و آبخوانداری را از پروژه های اساسی سازمان جنگلها دانسته و خاطر نشان کرد: ما باید برای هر قطره باران برنامه ریزی داشته باشیم و طبق برنامه باید ۱۵ درصد از روان آب ها را کنترل کنیم که هفت و نیم درصد آن توسط آبخیزداری و هفت و نیم درصد دیگر توسط سدها کنترل می شود.

وی عنوان کرد: مقام معظم رهبری توجه و تاکید ویژه‌ای بر آبخیزداری و آبخوانداری دارند و احیای پوشش مراتع را از ضروریات کشور دانستند، همچنین رئیس جمهور هم از ۸ طرح مطرح شده پس از سیل اخیر بر عملیات آبخیزداری و آبخوانداری تأکید ویژه داشت و آن را اولویت کشور دانست.

شهبازی افزود: این در حالی است که با اجرای پروژه‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری می‌توان از پوشش گیاهی، جنگل و این خاک و سرزمین حفاظت کرد.

معاون آبخیزداری سازمان جنگل ها گفت: با وجود آنکه میزان بارش در کشور ما یک سوم متوسط دنیاست، اما میزان تخریب سه برابر کشور‌های دیگر است که این امر بدان معناست که برای هر قطره باران، باید برنامه‌ریزی داشته باشیم.

وی در رابطه با مبالغ اختصاص یافته از صندوق توسعه ملی به بخش آبخیزداری و آبخوان‌داری اظهار کرد: باتوجه به تأکید مقام معظم رهبری بر اجرای آبخیزداری و آبخوان‌داری، سال گذشته از محل صندوق توسعه ملی ۷۰۰ میلیارد تومان اعتبار به پروژه‌های آبخیزداری اختصاص یافته بود در حالی که امسال این رقم به ۱۵۰ میلیون یورو معادل بیش از یک هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان افزایش یافت که با این میزان اعتبار عملیات آبخیزداری و آبخوان‌داری در ۳۷۸ شهرستان و یک میلیون و ۳۷۰ هزار هکتار در حال انجام است.

وی ادامه داد: از ۴۱۳ میلیارد مترمکعب بارش سالانه ۱۲۰ میلیارد مترمکعب آن بهره‌برداری می‌شود و مابقی به واسطه تخریب و سیلاب از بین می‌رود همچنین سالانه ۹ تن در هکتار فرسایش خاک وجود دارد که عملیات آبخیزداری می‌تواند تا حدود زیادی آن را کنترل کند.

شهبازی در خصوص برنامه‌ریزی برای مقابله با بیابان‌زایی تصریح کرد: باتوجه به آنکه در کمربندی خشک دنیا قرار داریم و ۶۱ درصد وسعت کشور را مناطق خشک و فراخشک تشکیل داده و ما باید به سمت‌وسوی برنامه‌ریزی برای مقابله با بیابان‌زایی پیش رویم.

وی افزود: عملیات آبخیزداری باعث کاهش ۱۰ درصدی تبخیر آب و ترسیب کربن ۶ تن در هکتار و افزایش میزان آب قنوات می‌شود. ضمن آنکه اجرای عملیات آبخیزداری به ازای هر هکتار ۵۳۰ میلیارد متر مکعب ذخیره آب را به همراه دارد.

معاون آبخیزداری سازمان جنگل ها تاکید کرد: منشا پدیده گرد و غبار کشور داخلی بوده و بخش دیگر از کانون‌های بیرونی مربوط به کشور‌های عربستان و عراق است.

وی افزود: شهر‌های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و رضوی و خوزستان در مناطق کانون‌های داخلی گرد و غبار محسوب می‌شوند.

شهبازی در رابطه با وسط بیابان‌های کشور تشریح کرد: هم اکنون ۳۲.۵ میلیون هکتار مناطق بیابانی در کشور داریم که ۱۳ میلیون هکتار در نقاط بحرانی قرار دارند، از این رو در ۲۶۸ میلیون هکتار مالچ پاشی، ۳۰۰ هزار هکتار بادشکن، ۱.۸ میلیون هکتار مدیریت روان آب و ۴.۷ میلیون هکتار بذرپاشی برای ترسیب کربن در برابر بیابان زایی صورت گرفته است.

وی افزود: در سال‌های اخیر توجه ویژه‌ای به مناطق بیابان شد به طوریکه ۲۶.۷ میلیارد یورو معادل ۲۹۳ میلیارد تومان از صندوق توسعه ملی، ۶۵ میلیارد تومان از محل ردیف اعتباری به پروژه بیابان زدایی و ۶۶۰ میلیارد تومان از بند (ه) قانون بودجه برای مالچ پاشی صورت گرفته است.

معاون آبخیزداری سازمان جنگل با بیان اینکه ۸۴.۷ میلیون هکتار عرصه پوشش مرتعی در کشور داریم، افزود: ۷ هزار گونه مرتعی شناسایی شده که ۱۲۰۰ گونه از این تعداد به گیاهان دارویی اختصاص دارد.

شهبازی با اشاره به اینکه مراتع نقش بسیار مهمی در جلوگیری از هر‌ز‌آب‌ها دارد، گفت: اگر سطح پوششی از ۲۰ درصد به ۸۰ درصد برسد میزان جلوگیری از هرز رفتن آب ۵ درصد کاهش می‌یابد.

وی افزود: ۶۷ درصد دام‌های کشور سبک هستند که با تغذیه از مراتع، فشار مضاعفی بر این بخش وارد می‌کنند.

شهبازی از صادرات یک هزار و ۵۰۴ تن صادرات محصولات فرعی منابع طبیعی به کشور‌های مختلف خبر داد و گفت: این میزان صادرات رقمی معادل ۱۰۰ میلیون دلار ارزآوری در بر داشته است، ضمن آنکه با توجه به شرایط تحریم به دنبال تسهیل شرایط صادرات برای صادرکنندگان هستیم.

وی عنوان کرد: براساس آمار فائو، ارزش هر هکتار مراتع در سال ۲۳۲ میلیون دلاراست.

معاون آبخیزداری سازمان جنگل‌ها بیان کرد: طرح آبخیزداری و کنترل سیل در کنار ۸ طرح کلان حوزه آبخیزداری و آبخوان داری اجرایی می‌شود که این طرح در حال تدوین است و به زودی آماده اجرا خواهد شد.

وی با اشاره به اجرای طرح آبخیزداری و کنترل سیل گفت: در کنار ۸ طرح کلان، حوزه آبخیزداری و آبخوان داری طرح کنترل سیل را در دستور کار دارد و این طرح در حال تدوین است که به زودی آماده اجرا خواهد شد.

شهبازیی خاطرنشان کرد: ۹۶ درصد کشور در معرض درجاتی از وقوع سیل قرار دارد و ایران جزو کشور‌های سیل خیز است.

وی در ارتباط با ایجاد سد‌های زیرزمینی تشریح کرد: براساس مطالعات انجام شده می‌توان سد‌های زیرزمینی با ظرفیت‌های مشخص ایجاد کرد، اما باید به میزان و ظرفیت آن توجه شود و همچنین مراقب بود که سفره‌های آب شیرین و شور با یکدیگر اختلاط پیدا نکنند.

وی ادامه داد: در چند نقطه کشور مانند وردیس، کرمانشاه، کرمان، یزد و هرمزگان سد‌های زیرزمینی ساخته شده که مورد توجه کشاورزان پایین‌دست قرار گرفته است، همچنین امسال ۴۵۰ پروژه آبخیزداری و آبخوان‌داری در کشور افتتاح شده که ۲۸۰ مورد آن آبخوانداری است.

در ادامه این نشست، فرهاد سرداری مدیر کل دفتر امور بیابان سازمان جنگل‌ها مراتع و آبخیزداری کشور، درخصوص پروژه احیای جنگل‌ها گفت: پروژه احیای جنگل‌های تخریب شده با کمک سازمان‌های بین المللی در دستور کار قرار داده ایم و در این ارتباط با فائو قراردادی داریم که ایران کل کار را انجام داده، اما فائو به دلایل مختلف از جمله انتقال پول نتوانسته سهم خود را پرداخت کند و به همین خاطر پروژه یکسال به تعویق افتاده است.

وی با اشاره به پروژه GEF بیان کرد: پروژه صندوق تسهیلات زیست محیطی جز پروزه‌های بزرگ مقیاس است که بالای یک میلیون دلار به ایران به واسطه این پروژه کمک می‌شود که در سال‌های ۲۰۰۵ و ۲۰۰۶ این پروژه را به سازمان ملل ارسال کردیم اما هنوز این صندوق نتوانسته تسهیلات مربوطه را به پروژه اختصاص دهد.

در پایان این نشست، ابوالقاسم حسین پور مدیر کل دفتر آبخیزداری و آبخوان داری سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری با تاکید بر اهمیت آب به عنوان دومین چالش اقتصاد اظهار کرد: بحران‌های در ارتباط با آب در جای جای کشور خود را نشان داده است، از این رو نیاز است که برنامه ریزان این حوزه به پایداری آب بیش از گذشته اهتمام ورزند.

وی افزود: در ابتدای سال وقوع سیل در بخش‌های وسیعی از شمال غرب، غرب و جنوب کشور را دچار آسیب کرد، هر چندعملیات آبخیزداری و آبخوان داری در مناطقی که صورت گرفته بود، خسارت را به حداقل رساند.

حسین پور با اشاره به اینکه در تمامی نقاط کشور امکان بروز سیل وجود دارد، بیان کرد: براساس نقشه‌های پهنه بندی تنها در ۴ درصد مناطق کشور سیل خیزی ناچیز است که این امر نشان می‌دهد سیل یک پدیده مهم در کشور به شمار می‌رود که باید به آن پرداخت چرا که اثر بخشی فعالیت‌های آبخیزداری و آبخوان داری در سیل اخیر نتایج آن برای تمامی مسئولان ملموس بود.

این مقام مسئول ادامه داد: با اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوان داری می‌توان خسارت سیل را تا ۷۰ درصد کاهش داد، ضمن آنکه افزایش تمرکز در وقوع سیل بسیار حیاتی است که اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوان داری می‌تواند تا ۱۸ دقیقه تاخیر در اجرای عملیات اجرا کند.

وی در پایان تصریح کرد: با توجه به آنکه در ۱۴ میلیون هکتار مطالعه آماده اجرا در کشور وجود دارد، از این رو ضرورت توسعه آبخیزداری و آبخوان داری بیش از گذشته است که به همین خاطر سازمان جنگل‌ها آمادگی دارد با تخصیص اعتبارات این امر مهم را تحقق دهد.