بهره‌وری آب کشاورزی تا افق 1405 به 2.2 کیلوگرم بر مترمکعب می‌رسد

حمیدرضا جانباز در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا با اشاره به مراحل تدوین سند ملی بهره‌وری آب کشاورزی، اظهار کرد: در آذر 1397 تفاهم‌نامه‌ای بین وزیر جهاد کشاورزی و ریاست اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران منعقد شد. بر اساس این تفاهم‌نامه مقرر شد بهره‌وری آب کشاورزی با مشارکت بخش‌های خصوصی، تعاونی، دولتی و سازمان‌های مردم‌نهاد با تکیه بر فناوری‌های نوین و رعایت راهبردهای اجرایی برنامه‌های توسعه، ارتقا یابد.

وی افزود: برای تحقق این هدف، نیروهایی از وزارت جهاد کشاورزی و اتاق بازرگانی به‌منظور مدیریت کار در سراسر کشور تعیین شدند.

مشاور معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی، ادامه داد: از طرف وزارت جهاد کشاورزی، آقای مهندس اکبری معاونت آب و خاک این وزارتخانه مامور شد تا با کمک سایر همکاران در وزارت جهاد کشاورزی و اتاق بازرگانی، سندی را به عنوان سند ملی بهره‌وری آب کشاورزی تهیه کند. خوشبختانه این سند نهایی شده و در مرحله انتخاب مجری برای عملیاتی شدن قرار دارد.

اهداف کمّی در سند ملی‌بهره وری آب کشاورزی

جانباز با تاکید بر کمّی شدن اهداف سند ملی بهره‌وری آب کشاورزی، گفت: در این سند پیش‌بینی شد میزان بهره‌وری آب کشاورزی که در سال پایه 1395 برابر 1.1 کیلوگرم بر مترمکعب بود در سال 1405 به 2.2 کیلوگرم بر مترمکعب برسد.

وی، خاطرنشان کرد: خوشبختانه در اثر تلاش‌های صورت گرفته در سال‌های اخیر، هم‌اینک میزان بهره‌وری آب کشاورزی به 1.4 کیلوگرم بر مترمکعب افزایش یافته است.

مشاور معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی درباره دیگر اهداف این سند، اظهار کرد: در سند ملی بهره‌وری آب کشاورزی پیش‌بینی شده که سهم تولیدات داخلی در تامین و عرضه سرانه انرژی و پروتئین به ترتیب به 83 و 85 درصد در افق 1405 برسد.

جانباز با بیان اینکه توجه به اقتصاد کشاورزی از دیگر برنامه‌های پیش‌بینی شده است، گفت: بر اساس این سند می‌بایست رشد متوسط سالیانه ارزش صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی 3.5 درصد باشد.  

مشاور معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی، حاصلخیزی خاک را اساس بهره‌وری آب عنوان و تصریح کرد: در سند ملی بهره‌وری آب کشاورزی پیش‌بینی شده است که ماده آلی خاک در پایان دوره 10 ساله به 2 برابر افزایش یابد.

رویکرد تازه با تفکیک بهره‌وری محصولات زراعی و باغی

وی در ادامه، تاکید کرد: نکته ظریفی که در این سند دیده شده است و رویکرد تازه‌ای نسبت به بحث ارتقای بهره‌وری آب محسوب می‌شود، تفکیک محصولات زراعی و باغی است.

جانباز، خاطرنشان کرد: در سند ملی بهره‌وری آب کشاورزی پیش‌بینی شده که بهره‌وری در زراعت آبی باید از 1.1 به 2.2 کیلوگرم بر مترمکعب آب و در زراعت دیم از 3.2 به 5.1 کیلوگرم بر میلی‌متر بارندگی برسد.

وی افزود: بهره‌وری در محصولات باغبانی آبی مثل سبزی و صیفی می‌بایست از 0.69 به 2.1 کیلوگرم بر مترمکعب آب برسد. همچنین در مورد میوه نیز بهره‌وری از 0.63 به 1.34 کیلوگرم بر مترمکعب آب افزایش یابد.

مشاور معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی  با اشاره به هدف‌گذاری برای افزایش بهره‌وری گل شاخه بریده از 87.9 شاخه به ازای هر مترمکعب آب مصرفی به 102 شاخه، گفت: بهره‌وری محصولات باغی دیم نیز بایستی از 6.13 به 7.92 کیلوگرم به ازای هر میلی‌متر بارندگی افزایش پیدا کند.

جانباز با بیان اینکه شکاف بهره‌وری بین میانگین کشاورزی کشور و کشاورزان خبره بسیار بالاست، تصریح کرد: برای پر کردن این شکاف باید دانش کشاورزان خبره را به عموم کشاورزان منتقل کنیم و این نیازمند کارهای ترویجی و آموزشی است. علاوه بر این، توسعه مکانیزاسیون، استفاده از ماشین‌آلات کشاورزی مناسب، بهره‌گیری از روش‌های نوین آبیاری و... از دیگر الزامات برای دستیابی به این هدف است.

وی با تاکید بر امکان تحقق اهداف سند ملی بهره‌وری آب کشاورزی، یادآور شد: در ابتدای برنامه پنجم توسعه، میزان بهره‌وری آب کشاورزی 900 گرم به ازای مصرف هر مترمکعب آب بود که این رقم در حال حاضر به 1.4 کیلوگرم بر مترمکعب آب رسیده است. این رشد 50 درصدی نشان می‌دهد که بستر کار فراهم است و دستیابی به بهره‌وری 2.2 هم دور از دسترس نیست.

گفت‌وگو: سیداحمد طبایی