تهیه دستورالعمل‌های افزایش ماده آلی خاک متناسب با شرایط اقلیمی کشور

جهانبخش میرزاوند در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا با بیان اینکه مطالعات موسسه تحقیقات خاک و آب نشان می‌دهد میزان ماده آلی در بیش از نیمی از خاک‌های ما کمتر از یک درصد است، اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین عوامل کمبود ماده آلی خاک‌ها، شرایط آب و هوایی کشور است بدین معنا که شرایط آب و هوایی ما خشک و نیمه‌خشک است، میزان بارندگی‌ها کم و توزیع آن در فصول خاصی از سال است.

وی افزود: علاوه بر این، در طول سالیان گذشته با افزایش شدت خاکورزی‌ها، ماده آلی خاک در معرض اکسیژن هوا قرار گرفته و سرعت تجزیه آن بیشتر شده است. این موضوع باعث شده که کاهش ماده آلی خاک تسریع شود.

مدیرکل دفتر امور خاک وزارت جهاد کشاورزی، یکی از اولویت‌های اساسی مدیریت پایدار خاک‌های کشور را حفظ میزان ماده آلی موجود و سپس افزایش آن دانست و گفت: این کار نیاز به مطالعات دقیق دارد چون منابع ماده آلی که باید به خاک برگردد، در همه جای کشور فراهم نیست و در نقاط مختلف کشور نیز تنوع ماده آلی وجود دارد.

میرزاوند، بقایای نخیلات و نیشکر در خوزستان، بقایای فرآوری پسته در کرمان و بقایای کاه و کلش شالیزارها در شمال را از جمله منابع ماده آلی خاک در مناطق مختلف کشور عنوان و تصریح کرد: اولا باید بدانیم در هر استان منابع ماده آلی در اختیارمان چه هست؟ سپس این منابع را فرآوری کنیم و به شکل فرآوری شده به خاک بدهیم.

وی افزود: با تهیه نقشه ماده آلی خاک‌های کشور، میزان ماده آلی خاک‌ها مشخص می‌شود و با مطالعه منابع تامین ماده آلی و تهیه پروتکل فرآوری آن‌ها برای ورود به خاک، می‌توانیم دستورالعمل‌های ویژه‌ای برای مناطق اقلیمی مشابه کشور داشته باشیم.

مدیرکل دفتر امور خاک وزارت جهاد کشاورزی ادامه داد: چون کشور ما از تنوع اقلیمی برخوردار است، با یک دستورالعمل نمی‌توانیم بحث حفاظت و افزایش ماده آلی خاک را انجام دهیم بلکه مبتنی بر نوع خاک و نوع اقلیم می‌بایست دستورالعمل‌های تامین، تهیه و افزایش ماده آلی خاک را فراهم کنیم.

میرزاوند، خاطرنشان کرد: در مناطق خشک جنوبی و مرکزی، افزایش ماده آلی خاک بسیار سخت است اما مناطق مرطوب هم ماده آلی بیشتری دارند و هم حفظ و افزایش آن راحت‌تر است.

وی با اشاره به تهیه و رونمایی از نقشه کربن آلی خاک‌های ایران از سوی موسسه تحقیقات خاک و آب، گفت: یکی از فاکتورهای اصلی برای افزایش حاصلخیزی خاک، ماده آلی است و فاکتور دیگر، وضعیت پتانسیل باردهی و حاصلخیزی خاک‌های کشور است که نیاز به پایش دایمی خاک‌ها دارد.

مدیرکل دفتر امور خاک وزارت جهاد کشاورزی تاکید کرد: اول می‌بایست نقشه حاصلخیزی خاک‌های کشور را تهیه کرد و سپس تامین و توزیع کودهای شیمیایی و آلی مبتنی بر نیاز واقعی خاک و گیاهی که در آن کشت می‌شود، انجام شود.

وی افزود: انجام این اقدامات نیازمند بودجه است و برای دریافت بودجه نیاز به ردیف‌های اعتباری داریم. از آنجاکه دفتر امور خاک یک دفتر تازه تاسیس است، هنوز این ردیف‌های اعتباری در بودجه سنواتی احصا نشده است. بنابراین ما به دنبال این هستیم که با رایزنی با سازمان برنامه و بودجه، ردیف‌های اعتباری را در بودجه سنواتی احصا کنیم.

میرزاوند در پایان یادآور شد: قانون حفاظت از خاک که به تازگی ابلاغ شده، دولت را به ارتقای ماده آلی و نیز تهیه نقشه‌های خاک به ویژه نقشه حاصلخیزی خاک مکلف کرده است.