راهکارهای ارتقای کمی و کیفی تولید بچه ماهیان خاویاری ارائه شد

به گزارش خبرنگار اعزامی ایانا، مریم فلاحی رئیس مؤسسه تحقیقات بین‌المللی تاس ماهیان دریای خزر  در همایش روز مزرعه که باهدف ارائه راهکارهای ارتقای کمی و کیفی تولید بچه ماهیان خاویاری بابیان اینکه در این همایش از دستاورد مؤسسه تحقیقات بین‌المللی تاس ماهیان دریای خزر رونمایی می‌شود؛ گفت: پروبیوتیک بومی و اختصاصی ماهیان خاویاری، فیل‌ماهی تمام ماده، تولید هیبرید دورگه بیگ بستر از جمله دستاورد این موسسه درزمینهٔ ماهیان خاویاری بوده است.

 وی بابیان اینکه مدیریت و ساماندهی بانک ژن زنده تاس ماهیان و ذخایر ژنتیکی از دستاوردهای این موسسه در سال‌های گذشته بوده است، افزود: الگوسازی و معرفی الگوی نوین ساماندهی و مدیریت ژنتیکی گونه‌های بوم، جلوگیری از کاهش تنوع ژنتیکی، جلوگیری از بروز بیماری‌های خویشاوندی و نقایص ژنتیکی، ارتقا کمیت و کیفیت سلول‌های جنسی و افزایش راندمان تکثیر و تولید ماهیان خاویاری بومی و درنهایت کمک به توسعه پایدار آبزی‌پروری ماهیان خاویاری ازجمله دستاوردهای فعالیت این موسسه بوده است.

وی افزود: درآمد جانبی حاصل تکثیر و تولید بچه ماهی و همچنین خاویار حاصل از مازاد ماهیان مولد در سال 97 به 300 میلیون تومان رسیده است.

فلاحی از دیگر فعالیت این موسسه را دستیابی به دانش فنی مولدسازی و تولید خاویار از تاس ماهیان در شرایط پرورشی، استحصال خاویار از ماهیان خاویاری پرورشی، استحصال خاویار از تاس ماهی سیبری (Acipenser baerii) در شرایط آب و هوایی ایران عنوان کرد و ادامه داد: همچنین دستیابی به بیوتکنیک استحصال خاویار از گونه‌های زودبازده، دورگه گیری در تاس ماهیان و مقایسه روند رشد آن‌ها، مولدسازی و روش استحصال اسپرم از مولدین نر تاس ماهیان (ثبت اختراع)، انجماد اسپرم ماهیان خاویاری (ایجاد بانک اسپرم منجمد و قابلیت انجماد در خارج از فصل تکثیر)، کاهش سن بلوغ فیل‌ماهی ماده پرورشی با به‌کارگیری

 فرمولاسیون نوین جیره غذایی و ابداع روش ریز برش مجرای تخم بر (Micro-Incision) در کشور ازجمله فعالیت این موسسه تحقیقاتی بوده است.

فلاحی با اشاره به اینکه امکان تخم‌گیری چندباره از طریق زنده نگه‌داشتن مولدین ماده نیز ثبت اختراع‌شده است، تصریح کرد: تولید غذای کنسانتره مخصوص ماهیان خاویاری (ثبت اختراع) و دستیابی به دانش فنی تولید هورمون GnRH جهت تکثیر مصنوعی تاس ماهیان نیز در این موسسه از دیگر نتایج تحقیقات و فعالیت این موسسه است.

عادت دهی مولدین طبیعی تاس ماهی ایرانی به تغذیه برای تخم‌گیری مجدد

وی یکی از اساسی‌ترین تحقیقات این موسسه را بررسی امکان عادت دهی مولدین طبیعی تاس ماهی ایرانی به تغذیه در شرایط پرورشی به­منظور تخم‌گیری مجدد عنوان کرد و افزود: دستاوردها و اثربخشی سازگاری مولدین وحشی به تغذیه در شرایط پرورشی طی 6 ماه و زنده نگه‌داشتن آن‌ها پس از تکثیر در صورت عادت دهی و تخم‌گیری مجدد از 20 مولد وحشی طی دو سال و با احتساب 3 کیلوگرم خاویار باقیمت هر کیلوگرم 10 میلیون تومان، بطور میانگین 600 میلیون تومان در هر دوره 3 ساله، درآمد خواهد داشت. با توجه به میزان خاویار استحصال‌شده از صید در سال 96 که 1.368 تن بوده را می‌توان با این روش به مبلغ 6 میلیارد تومان به ازای هرسال درآمد رساند.

وی از دیگر طرح‌های این موسسه را طرح پایلوت غنی‌سازی سریع فیلترهای بیولوژیک سیستم‌های مداربسته با برگشت 90 درصد آب جهت پرورش ماهیان خاویاری عنوان کرد و گفت: وضعیت فعلی میزان مصرف آب به ازای تولید هر تن ماهی خاویاری در سیستم‌های باز غیر گردشی 9 تا 10 لیتر در ثانیه و در سیستم‌های مداربسته 0.5 لیتر در ثانیه است که در حال حاضر در کشور به‌طور طبیعی برای استقرار سیستم بیولوژیک 2 تا 3 ماه نیاز است و ماکزیمم درصد آب برگشتی در پرورش آبزیان در کشور 20-15 درصد است که در روش جدید این زمان به 48 ساعت کاهش‌یافته و درصد آب برگشتی به 90 درصد رسیده است.

فلاحی همچنین از ایجاد راهرویی برای مسیر مهاجرت و رها کرد تاس ماهیان در سواحل جنوبی دریای خزر در استان گیلان خیر داد و ادامه داد: این مهم حفظ ذخایر ماهیان خاویاری و افزایش بازماندگی حاصل از رها کرد بچه ماهیان دردریای خزر را در پی دارد.

بر اساس این گزارش، تولید انبوه کرم نرئیس (Nereis diversicolor) با توجه به قیمت بازار داخلی آن به‌طور میانگین 100 هزارتومان به ازای هر کیلوگرم به‌صورت فریز بوده و میزان تولید آن 1-0.5 کیلوگرم در هر مترمربع است، بنابراین یک مرکز تولید 5 تنی کرم نرئیس در مساحت یک هکتاری می‌تواند 500 میلیون تومان درآمد ناخالص و 300 میلیون تومان درآمد خالص در سال داشته باشد. در حال حاضر یک‌تن برای رسیدگی جنسی میگو از هلند و چین وارد می‌شود که هزینه آن 250 میلیون تومان است. تولید این غذای زنده و استفاده از آن در مراحل آغازین و نیز در غذای کنسانتره ماهیان خاویاری می‌تواند از واردات آن به کشور جلوگیری نماید ضمن اینکه بازماندگی بچه ماهیان را نیز افزایش می‌دهد. میزان استفاده از کرم نرئیس برای یک‌میلیون بچه ماهیان خاویاری با وزن متوسط 2 گرم حدود 2 تن است که با تولید داخل 80 میلیون تومان هزینه دارد اما واردات آن 500 میلیون تومان هزینه خواهد داشت

همچنین تولید دورگه‌ جدید ماهیان خاویاری (حاصل تلاقی فیل‌ماهی ماده با بستر نر) جهت معرفی برای آبزی‌پروری سبب افزایش تولید خاویار و کاهش دوره برگشت سرمایه در مزارع پرورشی ماهیان خاویاری خواهد شد