تولید مواد غذایی با شرایط توافق پاریس عملی است

به گزارش پاسیفیک استاندارد٬ جمعیت امروز کره زمین ۷.۷ میلیارد نفر است و نیمی از زمین‌های زراعی دنیا برای تولید مواد غذایی مورد نیاز آنها به‌کار می‌روند. بر اساس گزارش سازمان فائو٬ در دنیا از هر ۱۰ نفر٬ یک نفر از گرسنگی مزمن رنج می‌برد. بخش کشاورزی هم‌اکنون سالانه یک‌چهارم گازهای گلخانه‌ای را تولید می‌کند. با اینکه انتظار می‌رود تا اواسط قرن میلادی٬ جمعیت جهان به ۱۰ میلیارد نفر برسد٬ آن هم در زمانی که نشر این گازها باید به صفر برسند این سوال بوجود می‌آید که: چگونه می‌خواهیم شکم این تعداد را سیر کنیم؟

بر اساس گزارش جدید سازمان منابع آب یا WRI٬ بهینه‌سازی صنعت کشاورزی نه تنها برای دنیا بلکه برای تغییرات اقلیمی هم حیاتی است.

جانت رانگاناتان٬ مدیر عامل بخش علوم و تحقیقات این سازمان با اشاره به سهم کشاورزی در آلودگی نیتروژن٬ نابودی جنگل‌ها٬ کم‌آبی و نشر گازهای گلخانه‌ای می‌گوید: «غذا اصلی‌ترین چالش پایداری در محیط زیست است. اگر در این سیستم تغییرات اساسی ایجاد نکنیم نمی‌توانیم افزایش دمای کره زمین را به کمتر از ۲ درجه برسانیم».

این گزارش که با همکاری بانک جهانی٬ برنامه محیط زیست سازمان ملل٬ برنامه توسعه سازمان ملل٬ بخش توسعه بین‌الملل مرکز تحقیقات کشاورزی فرانسه و  بخش تحقیقات کشاورزی سازمان ملی فرانسه نوشته شده٬ سه «شکاف» موجود را شناسایی کرده و می‌گوید اگر بخواهیم در سال ۲۰۵۰ مواد غذایی کافی تولید کنیم باید این شکاف‌ها را ببندیم تا روند افزایش دما با توافق پاریس همگام باشد.

به گفته تیم سرچینگر٬ یکی از نویسندگان اصلی این گزارش٬ بسته شدن این شکاف‌ها «نیاز به افزایش ۵۰درصدی تولید مواد غذایی در زمین‌های زراعی موجود و در عین حال کاهش نشر گازهای گلخانه‌ای به دو‌سوم میزان فعلی است». سرچینگر و نویسنده دیگر این گزارش چند استراتژی برای تولید مواد غذایی بیشتر با کاهش جای پای صنعت کشاورزی مشخص کرده‌اند.

تولید بالای محصولات کشاورزی در اواسط قرن بیستم و امروز مدیون کشت هدفمند٬ کودهای شیمیایی و تبدیل میلیون‌ها هکتار جنگل و دشت به زمین‌های زراعی است. برای تولید مواد غذایی بیشتر در زمین‌های زراعی موجود٬ بهره‌وری باید افزایش یابد.

پرورش خصوصیات دلخواه بذرها با اینکه سوددهی را افزایش می‌دهد اما برای سلامت خاک زمین‌های آسیب‌پذیر را تهدید می‌کند.  شرچینگر می‌گوید: «مثلا تولید انبوه دانه سویا در نابودی زمین‌های برزیل تاثیر به سزایی داشته است». مشابه آن٬ محصولات روغن پالم در جنوب‌غربی آسیا باعث افزایش نرخ نابودی جنگل‌ها شده است. پس تولید محصول باید با محافظت از جنگل‌ها همگام باشد.

تمرکز اصلی تولید مواد غذایی بیشتر نیست٬ بلکه جلوگیری از هدر رفتن آن است. گزارش‌های جدید نشان می‌دهند که نزدیک به یک‌سوم مواد غذایی تولید شده در جهان دور ریخته می‌شود. اگر بتوانیم دور ریز مواد غذایی را یک‌چهارم کاهش دهیم٬ شکاف مواد غذایی ۱۲درصد کاهش می‌یابد و ما را ۱۵درصد به بستن شکاف گازهای گلخانه‌ای نزدیک‌تر می‌کند.

کاهش مصرف گوشت

جایگزین مواد غذایی گیاهی به جای گوشت و لبنیات فراوان می‌تواند تاثیر بزرگی در بسته‌شدن این شکاف‌ها داشته باشد. چون تولید مواد غذایی گوشتی به زمین بیشتری نیاز دارد و در مقایسه با هر کالری از مواد غذایی گیاهی٬ گازهای گلخانه‌ای بیشتری تولید می‌کند.

استفانی فلدستاین٬ مدیر برنامه آلودگی و پایداری در مرکز تنوع زیستی٬ می‌گوید: «اگر رهبران دنیا در لهستان برای حل بحران اقلیمی دور هم جمع می‌شوند٬ برای حل مشکل مصرف بیش از حد گوشت و لبنیات باید از بشقاب خود شروع کنند».

انتظار می‌رود تا سال ۲۰۵۰ تقاضا به گوشت در دنیا ۶۵درصد افزایش یابد٬ تقاضا برای حیوانات دام مانند گاو٬ بز و گوسفند ممکن است به ۹۰درصد برسد. بر اساس این گزارش «اگر مصرف‌کنندگان جهانی در سال ۲۰۵۰ ۳۰٬درصد از گوشت مصرفی خود را با پروتئین‌های گیاهی جایگزین کنند٬ همین موضوع شکاف کاهش گازهای گلخانه‌ای را می‌بندد».

امروزه رفتار مصرف‌کنندگان در حال تغییر است: به گفته سرچینگر٬ از سال ۱۹۶۰ مصرف گوشت در آمریکا و اروپا نزدیک به یک‌سوم کاهش پیدا کرده و اکثرا با مرغ جایگزین شده است. جان برنان٬ مدیر اجرایی شرکتی که محصولات جایگزین گوشت تولید می‌کند هفته گذشته در نشست خبری اعلام کرد: «جوانان نسبت به مصرف گوشت دید متفاوت‌تری دارند». برنان معتقد است دولت با مداخله و وضع قوانینی مانند «مالیات گوشت» و حذف سوبسید کشاورزان و تولیدکنندگان گوشت می‌تواند رفتار مصرف‌کننده را سریع‌تر تغییر دهد.

به گفته این گزارش بستن شکاف‌ها به ترکیبی از میزان تولید٬ نوآوری کشاورزی٬ محافظت از اکوسیستم و تغییر رفتار بشر نیاز دارد.

توبیاس بادکر٬ اقتصاددان کشاورزی در بانک جهانی می‌گوید: «شکاف بزرگی بین وضعیت فعلی و آینده وجود دارد پس در این وقت کم مجبوریم هر سنگی را برداریم و به جهات مختلفی حرکت دهیم».