شفافیت آرا نمایندگان با عبور از ملاحظات جناحی
شفافیت آرا نمایندگان طرحی است که به باور کارشناسان زمینه را برای پاسخگویی، مسئولیت‌پذیری و بهبود فرآیند قانون‌گذاری و کیفیت قوانین در مجلس فراهم می‌کند اما برخی تقابل‌ها، ملاحظات و واهمه‌های سیاسی و جناحی مانع از رویکرد صریح نمایندگان نسبت به آن شده است.
به گزارش ایانا به نقل از ایرنا، اکبر رنجبرزاده نماینده مردم اسدآباد و دبیر هیئت‌رئیسه مجلس شورای اسلامی عصر جمعه (بیستم مهرماه) در توئیتی اسامی نمایندگان مخالف الحاق ایران به کنوانسیون بین‌المللی مقابله با تأمین مالی تروریسم (CFT) را منتشر کرد و نوشت: «در ادامه شفافیت آرا نمایندگان و به دنبال تلاش همکاران در مجلس شورای اسلامی لیست کامل مخالفین رأی به این کنوانسیون منتشر شد.»
پانزدهم مهرماه جلسه بررسی این لایحه در مجلس شورای اسلامی برگزار شد و به‌رغم سنگ‌اندازی، مخالفت و تخریب‌هایی که از سوی برخی جریان‌های سیاسی دراین‌باره صورت گرفت، نمایندگان مجلس با آن موافقت کردند و CFT با 143 رأی موافق از مجموعه 271 رأی مأخوذه به تصویب رسید.
پیش از بررسی لایحه الحاق ایران به کنوانسیون بین‌المللی مبارزه با تأمین مالی تروریسم در مجلس، برگزاری علنی یا غیرعلنی رأی‌گیری CFT به رأی گذاشته شد که نمایندگان با آن مخالفت کردند؛ حال چند روز پس از تصویب این لایحه در مجلس، اسامی نمایندگان مخالف این لایحه از سوی دبیر هیئت‌رئیسه و عضو فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس منتشرشده است.
موضوع شفافیت آرای نمایندگان مجلس شورای اسلامی با توجه به حساسیت‌ها و همچنین مواضع مختلفی که درباره آن وجود دارد، پرسش‌های چندی ایجاد می‌کند؛ شفافیت آرا در مجلس چگونه کلید خورد، تفاوت دیدگاه میان نمایندگان فراکسیون امید و نمایندگان فراکسیون ولایی درباره موضوع واحد ناشی از چیست، چرا برخی نمایندگان از فراکسیون‌های مختلف مجلس شورای اسلامی با این طرح مخالف یا موافق هستند و چرا نمایندگان به لغو فوریت این طرح رأی دادند.
اواخر مردادماه سال جاری، در رسانه‌ها خبرهایی در مورد تقدیم طرح شفافیت آرا نمایندگان از سوی گروهی از وکلای مردم در مجلس شورای اسلامی منتشر شد؛ طرحی که به گفته حسینعلی حاجی دلیگانی از اعضای شورای مرکزی فراکسیون نمایندگان ولایی «بهترین معیارهای ارزیابی نمایندگان توسط مردم این است که بدانند منتخبان آن‌ها در خصوص طرح‌ها و لوایح مختلف در مجلس چه نظراتی داشتند»؛ بنا به اظهارات و توئیت های برخی نمایندگان ازجمله طیبه سیاوشی، سیده حمیده زرآبادی، این طرح پیش‌تر و در آذرماه 96 از سوی نمایندگان فراکسیون امید به هیئت‌رئیسه مجلس ارائه‌شده، اما هنوز در نوبت بررسی قرار نگرفته است.
چهاردهم شهریورماه، نمایندگان مجلس شورای اسلامی با 108 رأی مخالف با یک‌فوریت طرح الحاق دو تبصره به ماده 119 قانون آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی که در مورد شفافیت آرای نمایندگان است، مخالفت کردند و 59 نماینده رأی موافق دادند.
باوجود استقبال افکار عمومی نسبت به این طرح و نظراتی که در مورد محاسن و مزیت‌های آن در جهت کیفیت آرا، قوانین و مصوبات مجلس از سوی کارشناسان و صاحب‌نظران وجود دارد، اما برخی تقابلات جناحی و سیاسی و همچنین استدلال‌هایی که از سوی نمایندگان دو جریان خاص در مجلس درباره آن ارائه می‌شود، بر این موضوع سایه افکنده است و طرح شفافیت آرا فارغ از روند قانونی آن در بهارستان، میان دوگانگی نظرات و تکثر دیدگاه‌های نمایندگان به‌نوعی بلاتکلیف است.
پاسخگویی، مسئولیت‌پذیری و تعهد به‌ویژه در فرآیند قانون‌گذاری درگرو شفافیت آرا است؛ ازاین‌رو طرح شفایت آرای نمایندگان افزون برافزایش کیفیت شاخص‌های مذکور در نمایندگان، کیفیت قانون‌گذاری را بهبود می‌دهد و نمایندگان را نسبت به درک نیازها وضرورت های کشور و همچنین مطالبات شهروندان و جامعه پایبند و متعهد می‌کند.
بی‌تفاوتی، مسئولیت‌ناپذیری و پاسخگو نبودن مسئولان اعم از مجری و قانون‌گذار در قبال مسائل جامعه و همچنین فرافکنی مشکلات کشور از مهم‌ترین چالش‌های کنونی کشور به شمار می‌رود و بر ناامیدی و دلسردی مردم نسبت به نهادها و دستگاه‌های مسئول می‌افزاید.
به نظر می‌رسد شفافیت آرای نمایندگان همان‌گونه که درباره زمان و دلایل طرح آن در مجلس محل اختلاف‌نظر بود، در فرآیند بررسی و تصویب نیز با قبض و بسط‌هایی مواجه باشد؛ طرح شفافیت آرای نمایندگان اواخر مردادماه و میانه بررسی و چون‌وچراها درباره برخی لوایح موردبحث مجلس همچون لوایح چهارگانه FATF و از سوی جریان مخالف با پذیرش استانداردهای گروه ویژه اقدام مالی از سوی ایران مطرح شد؛ نمایندگان فراکسیون امید مجلس آن را کپی‌برداری و تکرار طرحی می‌دانند که پارسال به هیئت‌رئیسه مجلس تقدیم شده بود.
با توجه به این برخی نمایندگان عضو فراکسیون امید ارائه طرح شفافیت آرا از سوی فراکسیون ولایی مجلس را زمینه‌ای برای اعمال فشار از سوی مردم و همچنین موجب تضییع حق نماینده به‌موجب نظارت استصوابی می‌دانند؛ این استدلال‌ها در حالی است که از نمایندگان مجلس شورای اسلامی به‌عنوان وکلای ملت انتظار می‌رود که در استیفای حقوق و مطالبات مردم و جامعه شجاعت و صداقت را الگوی گفتار و عمل خود قرار دهند و با غلبه بر واهمه‌ها و ملاحظه‌های سیاسی و جناحی، در چارچوب قانون آرا خود را به‌صورت شفاف با مردم در میان بگذارند.