Iranian Agriculture News Agency

خرید تضمینی گندم تا شهریورماه 5 درصد افزایش یافت و رکورد زد

روایت صرفه‌جویی 9,9 هزار میلیارد تومانی

خودکفایی گندم صرفه جویی ارزی دارد

ایانا-کشاورزی: اگر قرار باشد، کل نیاز کشور به گندم وارد شود و نیاز سالانه کشور که رقمی بین 10 تا 13 میلیون تن برآورد می‌شود را نیازی 10 میلیون تنی در نظر بگیریم، باید در شرایط کنونی حدود 5 میلیارد و 460 میلیون دلار برای خرید گندم یک سال کشور هزینه می‌کردیم؛ به عبارتی با دلار 4200 تومانی رقمی حدود 22 هزار و 932 میلیارد تومان برای خرید 10 میلیون تنی گندم پرداخت می‌شد. این در شرایطی است که اضافه شدن تقاضای 10 میلیون تنی خرید گندم توسط ایران، قطعا قیمت‌ها را در بازار جهانی بالاتر می‌برد و باید هر تن گندم را با قیمت‌هایی بیش از 546 دلار خریداری می‌کردیم.

روایت صرفه‌جویی 9,9 هزار میلیارد تومانی

شهناز دیواندری: داستان خودکفایی گندم، در سال‌های اخیر که بحران آب خود را پررنگ‌تر از هر زمان دیگری نشان داده، داستان پرحاشیه‌ای بوده. از زیرسوال بردن میزان تولید گرفته تا انتقادی که به افزایش تولید آن با توجه به بحرانی بودن وضعیت آب از سوی فعالان محیط زیست وارد می‌شود. این داستان پرحاشیه، وقتی به افزایش قیمت دلار و بازگشت تحریم‌ها رسید، کفه را به نفع طرفداران خودکفایی تولید سنگین کرد. به نفع کسانی که معتقد بودند؛ نمی‌توان امنیت غذایی کشور را به دست واردات سپرد.

وقتی نرخ دلار نوسان‌های رو به رشد و مهار نشدنی را تجربه کرد و در نهایت نرخ دلار دولتی روی 4200 تومان ایستاد و زمزمه بازگشت تحریم‌ها جدی‌ شد، خودکفایی تولید گندم، بیش از هر زمان دیگری خود را تصمیمی عاقلانه و دوراندیشانه نشان داد.

به گزارش ایانا، این روزها قیمت خرید گندم در بازارهای جهانی با نرخ یورو و دلار تخمین زده می‌شود، به‌طوری که هر تن گندم با قیمت 546.5 دلار به فروش می‌رسد. از این رو با یک محاسبه ساده می‌توان نتیجه گرفت که تولید گندم مورد نیاز کشور در داخل با توجه به وضعیت نرخ ارز، مشکلات تبادل آن و نیز تحریم‌هایی که می‌تواند امنیت غذایی کشور را برای فشار بیشتر نشانه بگیرد، چقدر به نفع کشور تمام شده است.

امسال تاکنون بیش از 9 میلیون تن گندم خرید تضمینی شده است. حال در نظر بگیریم که اگر قرار باشد، کل نیاز کشور به گندم وارد شود و نیاز سالانه کشور که رقمی بین 10 تا 13 میلیون تن برآورد می‌شود را نیازی 10 میلیون تنی در نظر بگیریم، باید در شرایط کنونی حدود 5 میلیارد و 460 میلیون دلار برای خرید گندم یک سال کشور هزینه می‌کردیم؛ به عبارتی با دلار 4200 تومانی رقمی حدود 22 هزار و 932 میلیارد تومان برای خرید 10 میلیون تنی گندم پرداخت می‌شد. این در شرایطی است که اضافه شدن تقاضای 10 میلیون تنی خرید گندم توسط ایران، قطعا قیمت‌ها را در بازار جهانی بالاتر می‌برد و باید هر تن گندم را با قیمت‌هایی بیش از 546 دلار خریداری می‌کردیم.

اکنون با خودکفایی گندم و خرید نیاز کشور از گندمکاران داخلی با قیمت هر کیلو هزار و 300 تومان که قیمت هر تن آن  یک میلیون و 300 هزار تن می‌شود، سالانه 13 هزار میلیارد تومان برای خرید گندم از گندمکاران ایرانی پرداخت می‌شود که با این کار هم 9 هزار و 932 میلیارد تومان کمتر از واردات گندم برای تامین آن هزینه می‌شود و هم از کشاورزان داخلی حمایت شده و در راستای کمک به ثابت ماندن اشتغال روستایی و تامین معیشت کشاورزان قدم برداشته شده است.

افزایش 5 درصدی خرید تضمینی گندم تا شهریور ماه

در این راستا، خردادماه بود که معاون وزیر کشاورزی از پیش‌بینی خرید تضمینی 10.5 میلیون تنی گندم در سال جاری خبر داد و اعلام کرد که «اگر این پیش‌بینی محقق شود که شرایط اقلیمی گویای نوید وضعیت بهتری را نیز می‌دهد، می‌توانیم بیش از سه میلیارد دلار صرفه‌جویی ارزی کنیم.» این در شرایطی است که همین چند روز پیش، معاون آب و خاک وزیر جهاد کشاورزی از کاهش میزان 30 درصدی بارندگی نسبت به مدت زمان مشابه خود در سال گذشته خبر داد، اما گویا کاهش بارش‌ها نتوانسته بر میزان تولید گندم کشور اثرگذار باشد. بر اساس آماری که مدیر کل خرید داخلی شرکت بازرگانی ایران ارائه کرده است، تا دوم شهریورماه سال جاری در مقایسه با سال گذشته میزان خرید تضمینی گندم، پنج درصد افزایش داشته و تا کنون 9 میلیون و 200هزار تن گندم به صورت تضمینی خریداری شده. آن‌گونه که بررسی‌ها نشان می‌دهد، ارزش گندم خریداری شده تا کنون 12 هزار و 200میلیارد تومان تخمین زده شده که هفت هزار و 300میلیارد آن به گندم کاران پرداخت شده. خبرها حاکی از آن است که شکستن رکورد 9 میلیون و 200هزار تنی گندم تا کنون بی‌سابقه بوده و امید می‌رود این رقم تا پایان مهلت خرید تضمینی گندم روند افزایشی داشته باشد. به گفته برخی از کارشناسان مربوطه با توجه به اینکه در چند ماهه اخیر، اقتصاد ایران شاهد افزایش بی‌سابقه‌ای در روند صعود نرخ ارز بوده، اگر قرار به میزان واردات گندم به اندازه دولت نهم و دهم بود، قطعاً تمام ارز موجود در کشور باید برای چنین امری اختصاص پیدا می‌کرد. بنابراین حتی تصور واردات گندم با چنین اوضاعی  و با ارز 4200 تومانی اوضاع را ترسناک‌تر می‌کرد. از این‌رو می‌توان نتیجه‌گیری کرد که اعلام خود کفایی مجدد گندم در 22آذر 95 و همچنین شکستن رکورد خرید تضمینی گندم در سال جاری، قطعاً آرامش را به بخش امنیت غذایی کشور باز خواهد گرداند.

نگاهی به تجربه تلخ بحران تولید گندم در ایران

حدود 14 سال پیش بود که در دولت اصلاحات برای نخستین بار جشن خود کفایی گندم گرفته شد. همان روزها بود که رئیس جمهور وقت، اعلام کرد پس از 40سال بالاخره کشاورزی ایران توانست در تولید گندم خودکفا شود. این طرح ده ساله در دولت هشتم تدوین شد و امید می‌رفت در دولت‌های بعدی نیز به آن پرداخته و ادامه‌دار شود. قرار بود بر اساس این طرح ده ساله دولت‌های مختلف در مدت معین شده، با ارتقای ضریب مکانیزاسیون، عملیات به‌زراعی و به‌نژادی، بهره‌وری آب، بهبود حاصلخیزی خاک و پیشگیری از ضایعات، از مزرعه تا نانوایی، افزایش قیمت خرید تضمینی متناسب با تورم و... تولید گندم و رسیدن به خودکفایی را تثبیت و پایدار نگه دارند. اما داستان با روی کار آمدن دولت محمود احمدی‌نژاد جور دیگری رقم خورد. اسکندری مجری طرح گندم در دولت نهم و دهم نه تنها نتوانست ادامه دهنده این دستاورد پُراهمیت برای کشاورزی باشد، بلکه  ایران را نیز به شدت به واردات گندم معتاد کرد. این اتفاق درحالی رخ داد که قرار بود سیاست خودکفایی ادامه‌دار شود، تولید داخلی افزایش یابد و تنها میزان کمی بذر گندم دامی، برای مصرف علوفه دامی به کشور وارد شود. با روی کار آمدن دولت نهم این آرزو تنها به یک رویا تبدیل و به جرأت می توان گفت کشاورزی ایران رکود بدی را در آن دوران تجربه کرد و طرفداران دولت، خودکفایی گندم در دولت اصلاحات را ناشی از شرایط اقلیمی سال 1383 دانستند و حالا پس از 14 سال، کشور در حالی به خودکفایی گندم دست پیدا کرده که شرایط اقلیمی سرناسازگاری گذاشته، بحران کم‌آبی و خشکسالی خط و نشانی جدی برای کشاورزی کشور کشیده اما با این حال خرید تضمینی گندم تا شهریورماه امسال رشد پنج درصدی را ثبت کرده تا نشان دهد، با برنامه‌ریزی، ارتقای ضریب مکانیزاسیون و به‌زراعی نه تنها می‌توان در روزهای کم‌آبی تولید را افزایش داد بلکه می‌توان با کاهش سطح زیر کشت هم برداشت را بالاتر برد.

خشکسالی جهانی، بهانه افزایش رقم واردات

در کنار بی‌مهری دولت نهم در بحث تولید گندم، خشکسالی جهانی که در سال 86 رخ داد توانست کشت گندم دیم را در ایران و سایر نقاط جهان متوقف کند. این ماجرا بهانه خوبی شد تا واردات گندم به میزان 5.5 میلیون تن در آن دوران افزایش یابد. اما ماجرا به اینجا ختم نشد و تراژدی تلخ واردات گندم در سال‌های بعد نیز تکرار شد. به طوری که به علت پایین بودن قیمت خرید گندم، کشاورزان نیز از فروش محصولات خود به دولت سرباز می‌زدند. چهار ماهه اول سال 88 بود که واردات گندم نسبت به مدت مشابه سال قبل 100درصد رشد پیدا کرد و این ماجرا تولیدات گندم را در ایران متزلزل ساخت. بر اساس گزارش بانک مرکزی، میزان واردات گندم در چهار ماهه نخست این سال به دو میلیون و 637 هزار تن و با ارزش بیش از 660میلیون و800هزار دلار رسید.

همچنین بر اساس آمار گمرک در سال 91 نیز رکورد واردات گندم به ایران با رقم هفت میلیون تن شکسته شد. همچنین واردات 6میلیون و 699هزار تن دانه سخت گندم و نیز دو میلیارد و 580میلیون دلار گندم دامی، در سال 92 نیز در دوران خودش بی‌سابقه بود. آمارها نشان می‌دهد که بعد از تاریخ ذکر شده، واردات گندم در کشور، مسیر نزولی به خود گرفت، به طوری که در سال های 83و84 به ترتیب عددهای 170 و 105 هزار تن را به خود اختصاص داد.

اثبات خودکفایی گندم در سال 98 مشخص می‌شود

با روی کار آمدن دولت یازدهم و بعد از آن شروع دولت دوازدهم اوضاع کشاورزی ایران تکانی سنگین خورد و جهت حرکت پیکان در بخش کشاورز برگشت و رشد را نشان داد. از جمله دستاوردهایی که در دولت یازدهم و دوازدهم اتفاق افتاد، خبر رسیدن گندم به مرز خودکفایی بود. به طوری که صرفه جویی چند میلیارد دلاری گندم در سال جاری، بیشتر ابهامات وارده به خودکفایی گندم را از میان برداشت. اما همچنان این طرح منتقدانی دارد و برخی از کارشناسان مربوطه خودکفایی گندم را همچنان زیر سوال برده و معتقدند که شرایط پیش روی کشور در سال 98 را اثبات ادعای دولت در زمینه خودکفایی در تولید گندم می‌دانند و منتظر هستند تا میزان برداشت گندم در سال آینده را با برداشت سال‌های اخیر مقایسه کنند. هر چند که صدای انتقاد همیشه بلند است اما امسال قرار است 10.5 میلیون تن گندم از گندمکاران ایرانی خریداری شود.

انتهای پیام

دیدگاه تان را بنویسید