Iranian Agriculture News Agency

بر اساس پژوهش‌های کارشناسان عنوان شد:

بلوط‌های زاگرس زیر لایه ریزگرد مسموم شده‌اند

نیازمند گفتمان اقناعی در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی هستیم

قرار گرفتن گردوغبار بر روی سطح برگ گیاهان باعث مسدود شدن روزنه‌ها می‌‌شود که احتمالاً از سوخت‌وساز و تنفس گیاهان می‌کاهد و حالتی شبیه مسمومیت ایجاد می‌کند.

بلوط‌های زاگرس زیر لایه ریزگرد مسموم شده‌اند

 

می‌گویند خوزستانی‌ها آب که نه، بلکه شیرکاکائو می‌خورند. این جمله کنایه از سوی مردمی است که هشت سال درگیر جنگ  بوده، بیشترین منابع مالی را برای کشور تامین می‌کنند و در حال حاضر سهم‌شان علاوه بر عدم بازسازی خرابی‌های جنگ، گردوغبار و ریزگرد است. مجتبی گهستونی از قطعی برق در اهواز می‌گوید. اینکه برای ساعاتی کل شهر خاموش می‌شود و سکوت همه‌جا را فرامی‌گیرد. نه صدای آژیری هست برای رفتن به پناهگاه و نه دغدغه‌ای از ناامنی، جز این گرمای کلافه کننده در این موج تاریکی و سکوت خبری نیست. با این حال تنها حیات شهری خوزستان دستخوش مشکلات فراوان به‌واسطه گردوغبارها و سدسازی‌های غیراصولی نیست. جنگل‌های زاگرس در این استان و استان‌های اطراف زیر این طوفان‌های گردوخاک به نفس‌تنگی افتاده و با انواع و اقسام مسائل و مشکلات دست‌وپنجه نرم می‌کنند. تأثیر ریزگردها روی بلوط‌های زاگرس تاکنون موضوع پژوهش‌های متعددی بوده است.

در اولین کنفرانس بین‌المللی گردوغبار که در سال 1394 برگزار شد یکی از موضوعات « بررسی تاثیرریزگردها بر پدیده خشکیدگی جنگل‌های بلوط حوزه زاگرس استان خوزستان» بود. در این تحقیق با استفاده از روش مطالعه و انجام آنالیزهای آماری، پایش و ارزیابی تعداد روزهای آلوده در مبحث ریزگردها و تأثیر بر میزان دید افقی در جنگل‌های بلوط منطقه زاگرس استان خوزستان در یک دوره هفت‌ساله (۲۰۰۶-۲۰۱۲ )بررسی شد. به منظور بررسی بر اساس اطلاعات جمع‌آوری شده از ایستگاه‌های هواشناسی موردنظر در شهرستان‌های درگیر با پدیده خشکیدگی بلوط تجزیه‌وتحلیل بر اساس تعداد روزهای آلوده و تعداد روزهای آلوده با دید کمتر از ۲۰۰۰ متر که بیانگر آلودگی شدید است انجام گرفت. نتایج این تحقیق نشان دادند در استان خوزستان و در ایستگاه‌های مورد مطالعه بیشترین پدیده گردوغبار در اواخر فصل بهار تا اواسط تابستان ایجاد می‌شود و از این حیث بیشترین روزهای آلوده با پدیده گردوغبار در ماه‌های خرداد و تیر هستند. در بین ایستگاه‌های مورد بررسی بیشترین روزهای آلوده در ایستگاه دزفول و بیشترین شدت آلودگی هم در این شهرستان دیده شد. بر اساس این پژوهش تأثیر ریزگردها بر بلوط‌های زاگرس هم قابل‌توجه بود و نشان می‌داد بروز پدیده گردوغبار می‌تواند با رسوب روی برگ درختان بلوط موجب مسدود کردن روزنه‌های هوایی سطح برگ شده و تنفس درخت را دچار مشکل کند که این پدیده با همراه شدن خشک‌سالی و کمبود بارش در منطقه می‌تواند استرس و فشار وارد شده به درخت را چندین برابر افزایش دهد.

دکتر احمد بیرانوند  در جنگلداری درباره تأثیر ریزگردها بر درختان بلوط می‌گوید: یکی از مهم‌ترین چالش­‌های جهانی، به‌ویژه در منطقه خاورمیانه، طوفان‌­های گردوغبار است.

او می‌افزاید: اگرچه مناطق مستعد داخلی نیز برای ایجاد این پدیده وجود دارد اما بررسی­‌های مقدماتی بر اساس تصاویر ماهواره­‌ای و نقشه­‌های هواشناسی نشان می­‌دهد که منبع گردوغبارهایی که نواحی غربی کشور را با فراوانی و شدت بیشتر تحت تأثیر قرار می‌­دهند، عمدتاً صحرای سوریه، عراق و صحرای شمال عربستان هستند و ﻧﻘﺶ ﺻﺤﺮای ﻛﺒﻴﺮ آﻓﺮﻳﻘﺎ در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎﭼﻴﺰ اﺳﺖ. این کارشناس جنگل با اشاره به اینکه ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻛﺎﻧﻮﻥ­ﻫﺎﻯ گردوغبار ﺩﺭ ﺩﻭ ﺩﻫﻪ ﮔﺬﺷــﺘﻪ ﺩﺭ ﻛﺸــﻮﺭﻫﺎﻯ ﻋﺮﺍﻕ ﻭ ﻋﺮﺑﺴــﺘﺎﻥ ﻭ ﺳــﻮﺭﻳﻪ 3/5 ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ، اضافه می‌کند: به‌تبع ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ، ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً هرسال ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻭ ﻏﻠﻈﺖ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ گردوغبار ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﺴــﺘﮕﺎﻩ­ﻫﺎﻯ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳــﻰ در غرب کشور ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳــﺎﻝ ﻗﺒﻞ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.

بیرانوند درباره تأثیر ریزگردها بر جنگل‌های زاگرس عنوان می‌کند: آلودگی هوا بر فتوسنتز و رویش سالیانه درختان اثر منفی داشته و موجب توقف رشد و در نهایت خشکیدگی درختان می­‌شود. کارشناسان معتقدند شدت بالاى گردوغبار در زاگرس موجب شده که درختان دیگر توانایى جذب و کنترل این همه غبار را نداشته باشند. قرار گرفتن گردوغبار بر روی سطح برگ گیاهان یعنی محل تنفس و ساخت غذا، باعث مسدود شدن روزنه­‌ها می‌­شود که احتمالاً منجر به کاهش سوخت‌وساز و تنفس گیاهان می‌شود و حالتی شبیه مسمومیت ایجاد می‌کند.

 

برای رفع این چالش چه باید کرد؟ بیرانوند می‌گوید: مسائل محیط‌زیست یکی از کلیدی­‌ترین مباحث قرن حاضر است و مسائل محیط‌زیستی در ابعاد محلی می­‌تواند به یک مسئله جهانی تبدیل شود. این مسائل فارغ از حدومرزهای سیاسی است. به‌عنوان نمونه پدیده ریزگردها یک پدیده منطقه‌­ای است، بنابراین برای حل آن باید از پتانسیل­‌های منطقه‌ای و بین‌المللی استفاده کرد.

او با اشاره به اینکه طی سال‌­ها­ی اخیر بحران ریزگردها محور مذاکرات و رفت‌وآمد هیئت‌های کارشناسی کشورهای منطقه قرار گرفته است، می‌افزاید: باید اذعان کرد این موضوع جزو اولویت کاری دولت­های مزبور قرار ندارد. دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در این بخش نیازمند تحرک تازه و فراگیر به منظور ترغیب کشورهای منطقه به همکاری چندجانبه در راستای مقابله عملی با بحران ریزگردها با استفاده از گفتمان اقناعی است که در این میان بهره‌­گیری مطلوب از نهادها، مفاد حقوق بین‌الملل محیط‌زیست در قالب کنوانسیون‌­ها و پروتکل­‌های بین‌المللی همراه با تداوم مذاکرات ضروری است.

این کارشناس جنگل عنوان می‌کند: استفاده از ظرفیت­‌های بین‌­المللی مانند برنامه توسعه ملل متحد، صندوق جهانی تسهیلات محیط‌زیست، فائو و کنوانسیون­‌های بین‌المللی تنوع زیستی، تغییر اقلیم، مقابله با بیابان‌زایی سازمان ملل متحد و ظرفیت­‌های ملی، صندوق توسعه ملی، سازمان محیط‌زیست، مجلس شورای اسلامی و وزارت نفت و نیرو می­‌توانند یاری‌گر سازمان جنگل‌­ها، مراتع و آبخیزداری کشور در سالم‌سازی مجدد بوم‌سازگان جنگلی زاگرس باشند.

 

 

 

انتهای پیام

دیدگاه تان را بنویسید