سوءمدیریت و بارشهای بهار
بارانی که انگار نباریده
با وجود بارشهای خوبی که در اوایل سال جاری رخ داده، بهرهوری و مدیریت لازم برای این بارشها صورت نگ…
قسمت اعظمی از بارشهای بهاره اخیر به صورت آبهای روان از کشور خارج و برخی دیگر از طریق تبخیر از بین میرود.
توهم آبی اصطلاحی است که این روزها متخصصان و کارشناسان حوزه آبی، از آن زیاد استفاده میکنند. در پی افزایش بارندگیهای اخیر، برخی معتقدند که وضعیت ذخایر آبی کشور سیر رو به رشدی را طی کرده، در حالی که دیگر کارشناسان عقیده دارند، داستان افزایش بارشهای بهاره آنچنان هم جدی نیست و نمیتواند خشکسالی سال گذشته را جبران کند.
این نظریات در حالی جریان دارد که خبرهای استانی از سرریز شدن سدهایی در غرب کشور حکایت میکنند؛ زیویه ، گاران ، عباس آباد ، زریوار ، گاوشان و سورال از جمله سدهایی هستند که پس از بارندگیهای اخیر سرریز شدهاند.
همچنین دیروز، رضا اردکانیان با اشاره به ذخایر آب پشت سدها گفت: «خوشبختانه در دو ماهه اخیر فصل بهار، تقریبا به اندازه 50درصد شش ماه مهر تا اسفند در مناطق مختلف کشور بارش داشتهایم.»
90درصد از منابع آبی کشور مصرف میشود
در حال حاضر اعداد و ارقام نشان دهنده این واقعیت غیر قابل انکار هستند که ایران توانسته رکورد کاهش بارندگی را در 50 سال اخیر بشکند. گفتنی است بر طبق آمارمرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری، بحران آب یکی از سه چالش پیش روی ایران در سال 96 بوده است.
در استانداردهای جهانی آمده هر کشوری که بیش از 40 درصد منابع آب تجدیدشونده خود را استفاده کند، وارد موقعیت خط قرمز آبی یا همان بحران شده، این عدد در حالی از سوی آمارهای جهانی مطرح میشود که ایران درحال حاضر حدود 72درصد از منابع تجدید شونده خود را استفاده کرده است.
بر اساس آماری که از جانب سازمان محیطزیست در زمینه میزان مصرف سالانه منابع آبی در کشور ارایه شده، در حال حاضر حدود 90درصد از منابع آبی کشور مصرف و از این میزان تنها 40درصد آن جایگزین میشود.
همچنین از سوی دفتر مطالعات پایه منابع آبی وزارت نیرو اعلام شده که کل بارشهای جوی از اول مهر تا 22اردیبهشت 97-96بالغ بر 147 میلیمتر بوده. این میزان بارندگی نسبت به میانگین دورههای مشابه دراز مدت 32 درصد و نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته 33درصد کاهش را نشان می دهد.
مدیریت ناکارآمد آب بارشها را بیتاثیر میکند
در اینباره تورج فتحی، کارشناس حوزه آب در گفت و گو با خبرنگار «خبرگزاری ایانا» میگوید: «وضعیت ذخایر آبی در ایران اوضاع جالبی ندارد. بر این اساس با توجه به شرایطی که در حوزههای مختلف آبی وجود دارد، حتی اگر بارش خوبی در یک سال داشته باشیم همواره با داستان قدیمی تنش آبی در ایران روبه رو هستیم.»
او با اشاره به مدیریت ناکارآمد آب در دو دهه اخیر ادامه میدهد: « متاسفانه در دودهه اخیر کاری کردیم که اوضاع آب در ایران شکل بحرانیتر به خودش گرفت. در حال حاضر مدیریت آب در حوزههای مختلف بسیار ناکارآمد عمل میکند. چرا که با وجود بارشهای خوبی که در اوایل سال جاری رخ داده، بهرهوری و مدیریت لازم برای این بارشها صورت نگرفته است.»
فتحی معتقد است که بارشهای اردیبهشت ماه سال جاری در بالا رفتن ذخایر آبی و نیز بخش کشاورزی بیتاثیر نخواهد بود، اما قسمت اعظمی از این بارشها به صورت آبهای روان از کشور خارج و برخی دیگر از طریق تبخیر از بین میرود. بنابراین ما حتی در فصلهای پربارش سال نیز نمیتوانیم ضمانتی برای بهبود بهروهوری آب داشته باشیم. چرا که روشها و برنامههای حساب شدهای برای طرحهای حفاظتی آب درکشور نداریم. »
او با انتقاد از اینکه دولت تاکنون در زمینه مدیریت و بحران آب گامی اساسی و درخور توجهی بر نداشته است، اظهار میکند:« با توجه به اینکه بحران آب در کشور یک بحث جدی است، اما دولت نیز در این راستا برنامهریزی خوبی نداشته. بنابراین اگر تدبیری در این زمینه اندیشیده نشود، نمیتوان امید داشت که چشم انداز خوبی برای اوضاع آبی کشور در پیش باشد. حتی اگر ما در برخی از سالها با بارش بالای نزولات آسمانی روبهرو باشیم. »
براین اساس، با توجه به اینکه در بهار سال جاری شاهد افزایش چشمگیری در میزان بارندگیها بودهایم و این در حالیست که بحران کمآبی هم در کشور بسیار جدی خود را به نمایش گذاشته، باید دید که آیا دولت و ارگانهای مربوطه طرح و برنامه خاصی در زمینه حفظ ذخایر آبی و هدایت بارندگیها در دست اجرا دارند یا خیر؟
دیدگاه تان را بنویسید