فروش هواپیما در هاله ای از ابهام

با اعلام دولت آمریکا مبنی بر خروج برجام، همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد نوسازی صنعت حمل‌ونقل هوایی کشور با مانعی جدی مواجه شد. چند روز پس‌ از آن که توافق برجام امضا شد، وزیر راه و شهرسازی در کنار رئیس‌جمهوری و تعدادی از سرمایه‌داران در اولین سفر خود به فرانسه رفتند تا بتوانند ناوگان هوایی کشور را نو کنند. چند ساعت، پس‌ از آن که ایالات‌متحده خروج خود از برجام را اعلام کرد، به نظر می‌رسد قرارداد خرید هواپیماهای بوئینگ و ایرباس نیز در حال لغو شدن است.

تنها چند دقیقه پس‌ از این‌که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، خبر خروج کشورش از برجام را اعلام کرد، «استیو منو چین» وزیر خزانه‌داری آمریکا در کنفرانس خبری اعلام کرد:« وزارت خزانه‌داری آمریکا پس از یک دوره 90 روزه اجازه صادرات هواپیمای مسافربری، قطعات و خدمات این هواپیماها به ایران را نخواهد داد.»

به گزارش رویترز، وزارت خزانه‌داری آمریکا همچنین اعلام کرد که پس از دوره 90 روز مجوزی را که به شرکت‌های آمریکایی اجازه می‌دهد تا در مورد قراردادهای تجاری با ایران مذاکره کنند، لغو خواهد کرد. یک منبع آگاه گفت که مجوز بوئینگ تا سپتامبر 2020 اعتبار داشت. ایران‌ایر بعد از توافق هسته‌ای 200 هواپیما شامل صد هواپیمای ایرباس، هشتاد هواپیمای بوئینگ و بیست هواپیمای دیگر از شرکت فرانسوی-ایتالیایی ATR سفارش داده بود.

در همین رابطه رینر اولر، مسئول روابط‌عمومی ایرباس گفت:« ما پس از بررسی دقیق این تصمیم، منطبق با سیاست‌های داخلی و پایبندی به مقررات مربوط به تحریم‌ها و کنترل صادرات، به ارزیابی اقدامات بعدی خواهیم پرداخت.  این کار قدری زمان می‌برد.»

به گزارش فرانس 24، شرکت بوئینگ پس از اعلام خروج آمریکا از برجام از سوی ترامپ اعلام کرد، به سیاست‌های دولت آمریکا در زمینه فروش هواپیما به ایران متعهد است.

گوردون جاندرو، معاون روابط عمومی بوئینگ، گفت:« با توجه به تصمیم ترامپ، ما درباره اقدامات بعدی با دولت آمریکا رایزنی خواهیم کرد و تا پایان این رایزنی‌ها به پیروی از دستورهای دولت ادامه خواهیم داد.»

دنیس میلنبرگ، مدیر اجرایی بوئینگ ماه پیش، در بحبوحه حرف‌وحدیث‌ها درباره بازنگری دولت ترامپ در برجام، گفته بود که این شرکت انتقال هواپیماهای مدل 777 به ایران را به تاخیر انداخت.

بوئینگ پس از امضای برجام، در دسامبر 2016 از توافق تاریخی برای فروش 80 فروند هواپیما به ایران خبر داده بود.

به نظر می‌رسد توافق ایران با این دو شرکت، درهرصورت به هم می‌خورد و حالا باید وزارت راه و شهرسازی فکری برای تکمیل و نوسازی ناوگان فرسوده خود کند.

با این‌همه پایبندی این دو شرکت به خروج آمریکا از برجام برای آن‌ها تبعات مالی سنگینی دارد. سی‌ان‌بی‌سی در گزارشی نوشت روز سه‌شنبه ترامپ اعلام کرد که از توافق هسته‌ای ایران خارج می‌شود و با این حرکت قرارداد چندین میلیارد دلاری ترامپ برای فروش هواپیمای تجاری به ایران را به خطر انداخت.

بزرگ‌ترین شرکت هوافضای جهان، بوئینگ، توافقاتی برای فروش هواپیمای جت به شرکت‌های هواپیمایی ایران داشت که طبق لیست قیمت‌های اعلام‌شده توسط این شرکت، ارزش این قراردادها بالغ‌ بر ۲۰ میلیارد دلار بود. هرچند تعداد هواپیماهایی که در این توافقات باید تحویل داده می‌شد، در مقایسه با کل سفارش‌هایی که بوئینگ دریافت کرده است، عدد زیادی نیست. بوئینگ ربع اول امسال را با تولید بیش از ۵۸۰۰ هواپیما آغاز کرده است که در این میان ۴۶۰۰ فروند از آن‌ها جت‌های ۷۳۷ هستند.

بعد از سخنان ترامپ، سهام بوئینگ ۰.۶ درصد افت کرد. روزنامه ایندیپندنت انگلیس نیز نوشت، خروج آمریکا از برجام ضرر و زیانی 39 میلیارد دلاری به ایرباس و بوئینگ خواهد زد.