روحانی خواهان اصلاح شیوههای مدیریتی کابینه است
دولت صادق، ملت امیدوار
سخن صادقانه با مردم و تکیه بر اصل نقد درون، شیوه سیاست ورزی است که با معیارهای مردمسالاری سازگارتر بوده و بنیانهای اصلاح امور و اعتماد عمومی را محکمتر خواهد کرد. شواهد دور و نزدیک در کلام و عمل دولت نشان میدهد دستگاه اجرایی در تلاش است با تکیه بر چنین شیوهای کشور را اداره کرده و امور را سامان دهد.
به گزارش «ایانا»، وزرای کابینه و اعضای هیئت دولت طی 10 روز گذشته گروه مخاطب سخنان رئیسجمهوری بودهاند. حجتالاسلام «حسن روحانی» اول اردیبهشتماه و در نشست هماندیشی مدیران ارشد دولت تدبیر و امید، از سکوت دولتمردان خود انتقاد کرده و گفته بود: «ما باید به مردم توضیح بدهیم مشکل چیست. ما با مردم کم حرف میزنیم. مدیران دولتی ما روزه سکوت گرفتهاند. نمیدانم از چه میترسند.»
به فاصله چند روز، روحانی در همایش گرامیداشت روز کارگر، وزرایش را به دو گروه امیدوار و ناامید تقسیم کرد و گفت: «هر دو دسته پرتلاش هستند؛ یک عده از اول سال نوایشان نوای ناامیدی است. تمام اول، آخر و وسط دولت سخن ناامیدی است. عدهای همیشه امیدوارانه حرف میزنند و میگویند مشکل این است و باید بیشتر تلاش کنیم.»
سخنان رئیسجمهوری در دو مقطع زمانی نزدیک و با یک نقطه مشترک انتقاد از وزرا را میتوان از چند منظر موردتوجه قرار داد. نخست آنکه رئیسجمهوری به دلیل مقام و موقعیت اجرایی و سیاسی در کشور بیش از هر شخص دیگری بر امور و رویدادها، مشکلات و کمبودها و نواقص و چالشها آشنایی دارد و به سبب این آشنایی بیشترین دغدغه ساماندهی امور هم بر دوش رئیس دستگاه اجرایی است.
از این رو نخستین تحلیل از سخنان روحانی را میتوان از دریچه احاطه بر چالشها و تکاپو برای حل آنها مورد تحلیل قرار داد. بازوی اجرایی این تکاپو وزرای دولت و بهصورت طبیعی مخاطب سخنان رئیس دولت هم همین وزرا هستند.
رئیسجمهوری از مشکلات اقتصادی و معیشتی جامعه، معضلات زیستمحیطی، هجمه رقبا برای ناامیدسازی مردم از دولت منتخب و تحولات بینالمللی و تهدیدات منطقهای آگاهی کامل دارد و بهواسطه وظیفهای که قانون اساسی بر عهده او نهاده است برای ساماندهی این امور باید برنامهریزی و اقدامات لازم را انجام دهد. چنین ساماندهی گستردهای نیازمند گروهی همفکر، قاطع و باتجربه و البته امیدوار است تا رئیسجمهوری با تکیه بر آنها بتواند به حل مشکلات اقدام کند.
سخنان رئیسجمهوری در برهه کنونی که ایران هم در عرصه اجتماعی و هم سیاسی نیازمند نقد از درون است میتواند جالب توجه باشد. روحانی انتقاد از نواقص را نه از دیگران که از دولت و وزرای خود آغاز کرده است. آغازی که میتواند نویدبخش عملیاتی شدن اصل نقد از درون در سطح قدرت باشد. در شرایطی که انتقاد از خود بهصورت استثنا و تاختن بر دیگران بهصورت قاعده در حوزههای مختلف رواج دارد، در جامعهای که سطح انتظارات از دولت در حال افزایش است و در کشوری که بهواسطه زیادهخواهیهای بیگانه نیازمند سیاستهای عقلانی و منطقی است، چنین رویکردی از سوی مقام نخست اجرایی کشور میتواند الگوی مناسبی برای افکار عمومی و اهالی سیاست باشد. رئیسجمهوری با انتقاد از عملکرد برخی وزرا چنین مشکلاتی را فرافکنی نمیکند و بر مسئولیت خود و دولتش در حل این مشکلات تأکید دارد.
سخنان روحانی را میتوان از دیدگاه روانشناختی و جامعهشناختی هم موردتوجه قرار داد. تحقیقات در این دو حوزه نشان میدهد، نوع انسان وقتی بر کاستیها و نواقص خودآگاهی یابد درواقع نیمی از مسیر رفع آن نقص را پیموده است.
رئیسجمهوری با اتکا به چنین اصلی نقاط ضعف وزرا و اعضای دولتش را اعلام میکند تا مسیر رفع و اصلاح آن گشوده شود. رئیس دولت تدبیر و امید از اعلام نواقص دولت و دشواریهای مسیر حرکت ابایی ندارد و وزرای کابینه هم در مقاطع مختلف از نواقص دولت و کمکاریهای وزارتخانهها عذرخواهی کردهاند.
هشدارهای رئیسجمهوری درباره عملکرد و رفتار برخی اعضای هیئت دولت، میتواند سبب تغییر و اصلاح شیوههای مدیریتی آنها شود. این میان اما ابهامی که از دید برخی ناظران سیاسی طی روزهای گذشته دور نمانده این است که چرا روحانی تصمیم گرفته است چنین هشدارهایی را علنی و از تریبونهای عمومی مطرح کند؟
به یقین روحانی در جلسات هیئت دولت اشتباهات و نواقص وزرا را بهصورت مستقیم و البته غیرعلنی گوشزد میکند، اما پاسخ چنین پرسشی را باید در پایبندی رئیس دستگاه اجرا بر وعده صداقت و شفافیت با مردم جستوجو کرد.
اینکه روحانی به سیاق پنج سال گذشته مردم و افکار عمومی را محرم دولت میداند، همان وعدهای است که او در دو دوره انتخابات ریاست جمهوری به جامعه داده و شاید علنی شدن برخی گلایههایش از وزرا عمل به چنین وعدهای تفسیر شود. رئیسجمهوری هم خود با مردم سخن میگوید و آنها را محرم کاستیها میداند و هم از وزرایش میخواهد که با جامعه سخن بگویند و قاطعانه به آنها میگوید از انتقادها و هجمهها هراسی نداشته باشند.
چنین رویکردی در سیاستورزی و کشورداری میتواند در اقناع افکار عمومی و تثبیت اعتماد جامعه به حاکمیت نقش بسزایی ایفا کند. دولت صادق میتواند جامعه را با وجود تمام چالشها به آینده امیدوار نگه دارد و این همان خواست رئیسجمهوری از وزرای کابینه است./
دیدگاه تان را بنویسید