بررسی نقش توافقنامه‌های تجاری بر اقتصاد کشاورزی
پیمان‌های مشترک؛ حلقه مفقوده صادرات کشاورزی ایران
یکی از دلایل رشد چشمگیر صادرات بخش کشاورزی اروپا پیمان‌های تجاری اتحادیه اروپا بوده است
بررسی آمارهای تجارت محصولات کشاورزی نشان‌دهنده پرسود و مهم بودن این بخش تولیدی در بازارهای جهانی است. آن‌طور که آمارهای تجاری نشان می‌دهند، کشور کوچکی مانند هلند پس از ایالات‌متحده آمریکا بزرگ‌ترین صادرکننده محصولات کشاورزی است. همچنین اروپایی‌ها که سهم کوچکی از کشاورزی جهان دارند بزرگ‌ترین صادرکننده این محصولات هستند.
به گزارش خبرگزاری ایانا، اتحادیه اروپا به‌تنهایی بزرگ‌ترین صادرکننده محصولات کشاورزی است، عمده دلایل چنین عملکردی را می‌توان سیاست‌های کشاورزی، تغییر ساختار و پیشرفت‌های تکنولوژیک در بخش کشاورزی در کنار سیاست‌های تجاری اتحادیه اروپا برشمرد.
یکی از دلایل رشد صادرات بخش کشاورزی اروپا پیمان‌های تجاری اتحادیه اروپا با سه کشور مکزیک، کره جنوبی و سوئیس بود که توانست در بخش کشاورزی تعرفه‌ها را کاهش دهد. در این معاهده‌ها میان تأمین کالاهای کشاورزی اساسی و گرفتن سهم مشخصی برای دیگر کالاهای کشاورزی توازن برقرار شده است.
بزرگ‌ترین صادرکنندگان جهان
در صدر بزرگ‌ترین صادرکنندگان بخش کشاورزی جهان، آمریکا و کشورهای اروپایی دیده می‌شوند. اگرچه تولید هند و چین از این کشورها بیشتر است ولی به دلیل جمعیت و حجم مصرف در این فهرست قرار نمی‌گیرند. ایالات‌متحده با صادرات 118.3 میلیارد دلاری بزرگ‌ترین صادرکننده محصولات کشاورزی است. پس از آن کشور هلند قرار دارد که با صادرات محصولات کشاورزی باارزش توانسته است حدود 79 میلیارد دلار صادرات داشته و دومین صادرکننده بزرگ دنیا در بخش کشاورزی باشد. پس از آن آلمان با 71 میلیارد دلار، فرانسه با 68 میلیارد دلار و برزیل با 55 میلیارد دلار در رتبه‌های بعدی قرار دارند. در این میان همه کشورهای فهرست بالا توانسته‌اند از پیمان‌های تجاری مختلفی که با کشورهایی در سراسر جهان دارند صادرات محصولات خود را تسهیل کنند. یکی از اهداف پیمان تجاری اتحادیه اروپا و کره جنوبی این بود که امنیت غذایی با توافق‌نامه حقوقی به وجود بیاید نه تولید داخل.
ایران و صادرات محصولات کشاورزی
صادرات سالانه محصولات کشاورزی ایران بر اساس اطلاعات مرکز تحقیقات تخصصی اقتصاد جهانی (BACI) حدود یک میلیارد و 900 میلیون دلار است که 42 درصد آن را پسته خشک و تر تشکیل می‌دهد. انگور، زعفران و خرما نیز هرکدام حدود شش درصد از این حجم صادرات را به خود اختصاص داده‌اند. مقصد اصلی پسته ایران هنگ‌کنگ است که حدود 47 درصد از پسته صادراتی ایران به این کشور فرستاده می‌شود. آلمان نیز مقصد 9 درصد از صادرات پسته ایران است. مقاصد اصلی صادرات زعفران نیز به ترتیب اسپانیا، عربستان سعودی و امارات متحده عربی است. ایران با کشورهای امارات متحده، اسپانیا و آلمان اتاق مشترک بازرگانی دارد و کشورهای عربستان و هنگ‌کنگ رابطه تجاری سازمان‌شده‌ای با ایران ندارند. ایران و اسپانیا بیشتر توافق‌نامه‌هایشان در زمینه سرمایه‌گذاری است و برای تجارت تفاهم‌نامه‌ای با هم ندارند. این ماجرا در مورد بقیه کشورهای مقصد اصلی صادرات محصولات کشاورزی ایران نیز حکم می‌کند. تنها کشور آلمان، چند تفاهم‌نامه همکاری شامل همکاری کشاورزی با ایران امضا کرده است.
نقش کمرگ پیمان‌های مشترک در برنامه‌های تجاری کشور باعث شده است تا ایران توفیق چندانی در صادرات محصولات کشاورزی به‌جز محصولاتی که ایران بزرگ‌ترین تولیدکننده آن‌هاست، همچون زعفران و پسته نداشته باشد و شاید بتوان از نبود این پیمان‌ها به‌عنوان حلقه مفقوده صادرات محصولات کشاورزی ایران نام برد.
دیدگاه تان را بنویسید