بر اساس آمارهای بانک جهانی از اشتغال در بخش کشاورزی
کشاورزان جهان آب میروند
اشتغالزایی بخش کشاورزی ایران ۱۲ درصد کمتر از متوسط جهانی است
کشور ایران از یکسو با مشکل کمبود شغل مواجه است و از سوی دیگر پتانسیل بالایی برای ایجاد شغل در بخش کشاورزی دارد. روند توسعه باعث مهاجرت کشاورزان و کاهش اشتغالزایی در بخش کشاورزی شده است. آمارهای اشتغالزایی کشاورزی در کشورهای توسعهیافته و درحالتوسعه اثبات همین مدعاست که اشتغال در بخش کشاورزی کم شده است.
اهمیت مسئله امنیت غذایی از یکسو و آمار بالای بیکاران جهان از سوی دیگر باعث شده، بسیاری کشورها بخش کشاورزی را به چشم حوزهای مستعد برای اشتغالزایی ببینند، اما اشتغالزایی بخش کشاورزی ایران حدود 12 درصد نسبت به متوسط جهانی کمتر است. در سال 2017 سهم متوسط اشتغالزایی بخش کشاورزی از کل اشتغالزایی در جهان 28.7 درصد بود و این نسبت در ایران به 16.6 درصد میرسید.
براساس آخرین آمارهای بانک جهانی که در ماه مارس 2017 ارائه شد، در سال 1991 میلادی (70 شمسی) سهم کشاورزی از اشتغال ایران 26.2 درصد بود که این روند تا سال 2005 میلادی یا 84 خورشیدی، نسبتاً ثابت ماند. از سال 85 تاکنون سهم کشاورزی از اشتغالزایی با شیبی ملایم همواره کاهش داشته تا اینکه نهایتاً (در مارس 2017) به مرز 17 درصد رسید.
همین آمارها حکایت از این دارند که در سال 1991 یا 70 خورشیدی که جمعیت ایران نزدیک به 55 میلیون و 830 هزار نفر بود 40.5 درصد جمعیت بالای 15 سال ایران مشغول به کار بودند و جمعیت شاغل ایران حدود 14 میلیون و 390 هزار نفر بود که شاغلین بخش کشاورزی به حدود سه میلیون و 770 هزار نفر رسیدند.
بر اساس همین آمار در سال 2017 جمعیت شاغل ایران به 27 میلیون و 344 هزار نفر رسید که چهار میلیون و 538 هزار نفر آنها در بخش کشاورزی مشغول به کار بودند.
آمارهای بانک جهانی از کاهش سهم اشتغالزایی در جمعیت بالای 15 سال جهان نیز حکایت دارد و این سهم از سال 1991 که نزدیک به 41.9 درصد بود درسال 2017 به 28.7 درصد رسیده است. نسبت اشتغال به جمعیت نیز در بازه مورد بررسی کاهش یافته است. در سال 1991 که جمعیت جهان نزدیک به پنج میلیارد و 418 میلیون نفر بود حدود 62 درصد جمعیت بالای 15 سال یعنی دو میلیارد و 369 میلیون نفر در جهان مشغول به کار بودند. با افزایش جمعیت به هفت میلیارد و 550 میلیون نفر در سال 2017 سهم شاغلان به 59 درصد رسید که آمار شاغلان جهان را به سه میلیارد و 449 میلیون نفر رساند.
با این آمارها میتوان گفت سهم اشتغالزایی بخش کشاورزی در سال 1991 نزدیک به 992 میلیون نفر بود که در سال 2017 به 989میلیون نفر کاهش پیدا کرد.
بیشترین سهم کشاورزی در اشتغال مربوط به کشورهای آفریقایی است. 26 کشور اول فهرست نسبت اشتغال کشاورزی بهکل اشتغال، مربوط به این قاره هستند. اولین کشور غیر آفریقایی در این فهرست افغانستان با نرخ 61 درصد سهم کشاورزی از کل اشتغال است.
اشتغالزایی کشاورزی برای جوانان
با افزایش جمعیت شهری تقاضا برای استفاده از موادغذایی یا همان محصولات حوزه کشاورزی افزایش مییابد. از سوی دیگر آمارهای مختلف از سوی مؤسسات مختلف مانند بانک جهانی، نشان میدهد توسعه اقتصادی باعث کاهش اشتغالزایی بخش کشاورزی میشود.
کاهش نیروی کار بخش کشاورزی در کنار کاهش قیمت مواد خام کشاورزی به دلیل افزایش تقاضا و بازار رقابتی تناقضی است که در بازار کار باید برای آن چارهای اندیشیده شود. به همین نسبت ارزشافزوده این محصولات برای کشاورزان کاهش مییابد. برای جوانان نیز اشتغال در بخش کشاورزی گزینه جذابی نیست. راهحلی که در بسیاری کشورها برای این دو مسئله یعنی کاهش سود کشاورزی و تمایل جوانان به شغلهای نوینتر یافتهاند، استفاده از فناوریهای مدرن در کشاورزی است. البته شاید این راهحل بیشتر به سمت افزایش بهرهوری میل کند تا اشتغالزایی.
استفاده از تعاونیهای کشاورزی راهحل دیگری برای حفظ نیروی کار در این حوزه است و این پیشنهاد در برخی کشورها مانند هند و کوبا تجربههای خوبی بهدست آورده است.
دیدگاه تان را بنویسید