بیدمشک پیام‌آور بهار و نوروز باستانی است
شمیم بیدمشک نوروزی در خیابان‌های ارومیه
استحصال بیش از ۱.۵ میلیون لیتر بیدمشک در آذربایجان غربی
ایانا-ایلام : ندا عبدی: اواخر اسفندماه و روزهای قبل از بهار، موعد نخستین شکوفه‌های بیدمشک در ارومیه و سایر شهرستان‌های استان است. پیام‌آوران بهار، اولین محصولاتی هستند که بی‌هیچ چشم‌داشت مراقبتی، زیبایی و رایحه خوش را به طبیعت و سلامتی را به انسان‌ها ارزانی می‌دارند و کشاورزان را به سطح باغ‌ها می‌کشانند.
این روزها با وجود دغدغه‌های بانوان برای خانه‌تکانی و خرید عید، در کوچه‌های ارومیه و برخی شهرستان‌های استان بوی خوش عرق بیدمشک به مشام می‌رسد و جان‌ها را نوازش می‌دهد. روبه‌روی مسجد اعظم ارومیه، ورودی بازار میوه و تره‌بار از خیابان بعثت و یا هر جای دیگر بازار تاریخی شهر، می‌توان بساط‌های گسترده فروشندگان این گیاه خوشبو، زیبا و نافع را دید، بوئید و حس کرد. فریبا حصاری یکی از مشتری‌های بیدمشک در بازار است که با فروشنده چانه می‌زند.
او می‌گوید: هرسال قبل از عید عرق بیدمشک را در حیاط خانه‌مان می‌گیریم و با آب گرمی که در فرایند تهیه‌اش تولید می‌شود، فرش و قالیچه‌هایمان را می‌شوییم. اگر عرق بیدمشک نباشد، انگار پذیرایی عید چیزی کم دارد! قیمت باز هم مثل سال گذشته بالاست، اما ارزش دارد و اگر گران‌تر بود باز هم باید می‌خریدم!
برداشت بیش از 700 تن بیدمشک در آذربایجان غربی
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی با بیان اینکه بیدمشک از محصولات کم‌هزینه و پردرآمد است، به خبرنگار ایانا می‌گوید: کار برداشت این محصول از اواخر اسفندماه آغاز و با توجه به منطقه برداشت، 15 تا 30 روز ادامه پیدا میکند.
اسمعیل کریم‌زاده با بیان اینکه حداکثر فاصله زمانی بین چیدن تا گرفتن عرق 72 ساعت است، می‌افزاید: بعد از این زمان از کیفیت عرق کاسته می‌شود.
وی با اعلام اینکه به ازای یک کیلوگرم گل تازه دو تا 3.5 لیتر عرق استحصال می‌شود، اضافه میکند: در آذربایجان غربی 30 هکتار بیدمشک به‌صورت حاشیه‌کاری و در کنار جوی‌های آب وجود دارد که بیشتر این سطح در شهرستان ارومیه است.
کریم‌زاده با اعلام خبر برداشت سالانه بیش از 700 تن گل نر از بیدمشککاری‌ها، به تولید بیش از 1.5 میلیون لیتر عرق بیدمشک از این محصول اشاره میکند و اظهار می‌دارد: تهیه عرق بیدمشک در آغازین روزهای بهار یکی از سنت‌های قدیمی خانواده‌های آذربایجان غربی به‌ویژه ارومیه است. تهیه عرق از این گیاه که هم به شکل صنعتی و هم به شکل سنتی صورت می‌گیرد، در شهرستان ارومیه رونق بسیاری دارد. در بیشتر خیابان‌های ارومیه، حداقل یک یا دو نقل‌فروشی می‌توان پیدا کرد که دیگ‌های مسی در آن می‌چرخند و نقل‌هایی خوشبو تولید می‌کنند. حالا دیگر خلاقیت هم به تولید نقل اضافه شده و ویترین نقل فروشی‌ها به‌جز بوی خوش بیدمشک، طعم و رنگ‌هایی هم به خود گرفته است! اما هنوز هم نقل بیدمشک حرف اول را می‌زند.
ویژگی‌های اکولوژیکی بیدمشک
شناسایی درختچه‌های بیدمشک از ظاهر آن کار سختی نیست، البته برای کسانی که حداقل یک‌بار آن را از نزدیک یا از طریق تصویر دیده باشند. یک کارشناس باغبانی درباره خصوصیات ظاهری بیدمشک می‌گوید: بیدمشک درختچه یا درختی است دو پایه که ارتفاع آن تا هشت متر می‌رسد. در زیر پوست و بر روی چوب این درخت برجستگی‌های تیزی دیده می‌شود.
درخت بیدمشک دیرزمانی است که در اطراف باغ‌های میوه و کنار جویبارها و رودخانه‌ها به‌صورت خودرو یا پرورشی خودنمایی میکند و به‌نوعی حصار باغ‌ها نیز به‌حساب می‌آید؛ اما فلسفه این کاشتن و رویش‌ها چیست؟
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی درباره ویژگی‌های درخت بیدمشک می‌گوید: بیدمشک آب‌دوست است و رطوبت زیادی می‌خواهد. به این دلیل کشاورزان برای جلوگیری از فرسایش خاک و همچنین از ساییدگی جویبارها در اطراف زمین‌های زراعی و باغ‌ها می‌کارند.
عزیز امانی می‌افزاید: این درختچه با اکثر خاک‌های موجود در ایران سازگار بوده در خاک‌های رسی و رسی - شنی رشد مناسبی دارد و کیفیت گل آن بهتر است. این درخت به‌عنوان درخت اصلی در مزارع کمتر کاشته شده و در اطراف مزارع به فاصله حدود نیم تا یک متر از هم کاشته می‌شوند.
وی اظهار می‌دارد: بیدمشک با گرما و سرما سازگار و انطباق‌پذیر بوده و در صفر درجه شاخه‌های بید رویش میکند و در پنج درجه به گل‌دهی می‌رسد.
سنبله معطر بیدمشک و کلی خواص
بیدمشک به لحاظ خواصی که دارد، از گیاهان دارویی نافع محسوب شده و از نظر قیمت نیز از گران‌ترین عرق‌های موجود در بازار است. این خواص که گاهی منحصربه‌فرد است، باعث شده بیدمشک مشتری‌های جهانی داشته باشد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا، معرفی بیدمشک را این‌گونه آغاز میکند: بیدمشک گیاهی از خانواده بید با سنبله‌های معطر بوده و اسانس این گیاه از خواص درمانی فراوان برخوردار است.
عبدالله فتح‌الله‌زاده با بیان اینکه این گیاه مفید، تب‌بر و ضدالتهاب بوده و در تقویت قلب و دستگاه عصبی مؤثر است، می‌افزاید: این خواص از موادی ازجمله سالیسین، فنول و فلاوونویید ناشی می‌شود که در پوست، برگ و سنبله‌های این گیاه به فراوانی یافت می‌شوند.
وی با بیان اینکه عرق گل‌ها از خوردن خود گل مفیدتر است، اضافه میکند: قطره این گیاه در گوش برای پاک کردن چرک مفید بوده و خوردن عرق شکوفه آن برای خفقان گرم و تب‌های گرم نافع است. همچنین صمغی که از برگ بیدمشک گرفته می‌شود تقویت‌کننده دید چشم است./
دیدگاه تان را بنویسید