سیاهه روزهای سخت محیط زیست
اعتماد : مراسم تودیع و معارفه رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست عصر دیروز با حضور اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس‌جمهور، معصومه ابتکار رییس سابق و عیسی کلانتری رییس فعلی این سازمان برگزار شد؛ مراسمی که در آن معاون اول رییس‌جمهور محیط‌زیست را اولویت اول کشور دانست و گفت: «در حال حاضر فرصت مناسبی در مجلس ایجاد شده که وزرای پیشنهادی به کمک رسانه‌ها فرصت ارایه برنامه و طرح مسائل کشور را پیدا کرده‌اند. در همین زمینه امیدوار هستم که گفتن مسائل کشور برای مردم و به ویژه نخبگان جامعه فرصت همدلی و همراهی بیشتری میان دولت و مردم ایجاد کند.» وی با بیان اینکه در دولت یازدهم و دوازدهم بزرگ‌ترین و مهم‌ترین سرمایه در اختیار رییس‌جمهوری، اعتماد بسیار گسترده‌ای است که وجود دارد، گفت: «دولت قدر این سرمایه بزرگ اجتماعی را می‌داند و همه تلاش خود را می‌کند که به مطالبات و خواست‌های مردم جامه عمل بپوشاند.» او با تقدیر از ابتکار گفت: «خانم ابتکار از مدیران برجسته و شجاع و مجرب کشور است که حتی در عرصه بین‌المللی نیز نشان داده در عرصه محیط زیست مدیری توانمند است. خانواده ابتکار همواره در محیط زیست ایران نام ماندگاری دارند. » او همچنین گفت: « آقای کلانتری شخصیت علمی ارزشمند و از مدیران با سابقه جمهوری اسلامی ایران است که در حوزه مدیریت کلان از تجربیات ارزشمندی برخوردار است. بخش وسیعی از مسوولیتی که ایشان در دوران وزارت کشاورزی بر عهده داشته‌اند نیز عمدتا با مسائلی سرو کار داشته که امروز موضوعات اصلی بخش محیط‌زیست محسوب می‌شود.» معاون اول رییس‌جمهور با اشاره به نامگذاری دولت یازدهم از سوی رییس‌جمهوری به عنوان دولت محیط زیستی در ابتدای این دولت خاطرنشان کرد: «به علت آنکه در آغاز کار دولت یازدهم با مسائل پیچیده محیط‌زیستی در کلانشهرها از جمله تهران با مشکلات مختلف زیست‌محیطی مواجه بودیم به همین دلیل در دولت فکر شد که باید در مسائل محیط زیستی به طور جدی عمل شود. در نتیجه آقای رییس‌جمهور دولت را دولت محیط زیست معرفی کرد. نخستین مصوبه دولت یازدهم نیز با موضوع احیای دریاچه ارومیه به تصویب رسید. همت آقای کلانتری و دوستانش در زمینه دریاچه ارومیه دولت را سرافراز کرد و دغدغه‌های بزرگ ملت ایران را در این زمینه برطرف کرد.» او گفت: «مساله محیط زیست موضوع فانتزی نیست بلکه مساله جدی و عاجل برای کشور محسوب می‌شود و چنانچه بخواهیم به امروز و آینده کشور فکر کنیم نمی‌توانیم نسبت به محیط‌زیست کم توجه باشیم.» معاون اول رییس‌جمهور با انتقاد از اقدام رییس‌جمهور ایالات متحده امریکا مبنی بر خروج از معاهده زیست‌محیطی پاریس گفت: کاری که رییس‌جمهور امریکا کرد و خودرا از توافق پاریس کنار کشید، موجب ایجاد بی‌آبرویی و بی‌اعتباری برای او شد. وی همچنین با بیان اینکه ایران تا صنعتی شدن فاصله بسیاری دارد، اظهار کرد: ما کشوری در حال توسعه هستیم و نمی‌توانیم نسبت به توسعه و چالش‌های پیش رو متفاوت باشیم. ما مکررا گفته‌ایم که به دنبال توسعه پایدار و متوازن هستیم و توسعه‌ای را نمی‌خواهیم که فردای ایران را از بین ببرد. ما می‌خواهیم ایران را توسعه دهیم و جنگل‌ها و محیط زیست خود را نیز حفظ کنیم. در همین راستا باید راهکاری بیابیم تا هم کشور توسعه یابد و هم به مسائل محیط زیستی توجه شود. این وظیفه برعهده مدیران کشور است که توسعه‌ای همه‌جانبه در کشور مستقر کنند. باید تصویری واقعی از محیط زیست کشور برای مردم ترسیم شود و آنها در جریان مسائل محیط زیستی قرار بگیرند. محیط‌زیست، دولت و بخش خصوصی نمی‌شناسد بلکه موضوعی عمومی است. وی خشکسالی، آلودگی هوای کلانشهرها، ریزگردها و گرد و غبار را از جمله چالش‌های پیش روی کشور در حوزه محیط زیست عنوان و تاکید کرد: باید به کمک یکدیگر دست به کار شویم تا بتوانیم برای مسائل اصلی کشور چاره‌اندیشی کنیم. جهانگیری با اشاره به نتایج حاصل از یک نظرسنجی مردمی که اخیرا انجام شده است، اظهار کرد: از مردم در یک نظرسنجی خواسته شده بود که ١٠ اولویت کشور را تعیین کند و حایز اهمیت است که به جز مسائل هسته‌ای و بیکاری و انتخابات پیش رو، از ١٠ اولویت عنوان شده از سوی مردم چهار موضوع محیط‌زیستی وجود داشت.
ابتکار را به حیات اهل و مرا به حیات وحش فرستادند
همچنین در این مراسم عیسی کلانتری، رییس تازه سازمان حفاظت محیط زیست در ابتدا از محدودیت‌ها گفت: این سازمان ۴ تا ۵ هزار پرسنل دارد و ۱۶۴ میلیون هکتار مساحت محیط زیست ایران است که این ارقام اصلا با هم همخوانی ندارد. او گفت: آقای رییس‌جمهور خانم ابتکار را به حیات اهل فرستادند و ما را به حیات وحش آوردند. وزیر اسبق کشاورزی ادامه داد: «زمانی به یکی از مناطق کشور رفته بودم که آنجا همه‌چیز برخلاف علم بود؛ در شیب‌های ۴۰ و ۵۰ درصد گندم کاری می‌کردند و نتایج آن را امروز می‌بینم به خاطر تولید چند تن گندم اضافی منابع پایدار آب و خاک و گیاه را با سیاست‌های احساساتی از دست دادیم. امروز گرفتاری‌های زیست‌محیطی را شاهدیم که نتایج عمل دهه شصت و هفتاد ما است، همه شور و شوق انقلابی برای تولید بیشتر و رفع نیاز به خارج و استقلال کوتاه‌مدت داشتند اما به درازمدت فکر نمی‌کردند.
کلانتری در ادامه به بحران آب پرداخت و آن را «بزرگ‌ترین مساله» امروز کشور دانست: دو روز تعطیلی، هوای کشور را پاک می‌کند ولی وضعیت آب در کشور فاجعه است. جنگل‌های زاگرس که حتی در عصر یخبندان بخش عمده آن از بین نرفت، امروز در آتش می‌سوزد.
رییس جدید سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرد: زمانی ٧٠ میلیون واحد دامی داشتیم و می‌گفتیم این تعداد دام خارج از ظرفیت مراتع است. امروز تعداد واحدهای دامی به ١٢٠ میلیون رسیده است. زمانی برای تولید ١٢٠ هزار تُن گوشت دامداران را مورد حمایت جدی قرار می‌دادیم. تولید ١٢٠ هزار تُن گوشت فرسایش خاک بسیاری برای کشور ایجاد کرد و تولید ١٢٠ هزار تن گوشت را با یک میلیارد تن خاک به طور سالانه عوض کردیم. رییس سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: وضعیت محیط زیست امروز کشور را نمی‌توان به گردن دوره پهلوی انداخت چرا که این اتفاقات بعد از انقلاب رخ داده است. حتی اگر حاکمیت و دولت خواهان تغییر و اصلاح وضعیت محیط زیست هم باشند، تنها بخشی قابل جبران و بخشی غیر قابل جبران است. وی گفت: در دهه ٦٠، ٦٨ میلیارد متر مکعب میزان مصرف آب بود ولی امروز این میزان به ٩٧ میلیارد متر مکعب رسیده است. ١١٠ درصد آب تجدیدپذیر در کشور ما مصرف می‌شود این در حالی است که موسسات بین‌المللی اجازه مصرف بالای ٤٠ درصد آب تجدیدپذیر را نمی‌دهد. رییس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به از بین رفتن تالاب‌ها در سال‌های گذشته اظهار کرد: مهار کردن سیلاب‌ها از طریق ایجاد سدها باعث از بین رفتن دریاچه‌ها و تالاب‌ها شده است، چون این اکوسیستم‌های آبی با سیلاب‌ها زنده هستند.
کلانتری تاکید کرد: امروز به دلیل سیاست‌های غلط در دهه ٦٠ و ٧٠ هزینه‌های ١٠٠ برابری پرداخت می‌کنیم. اگرچه جبران برخی مسائل زیست محیطی مثل آلودگی هوا امکان‌پذیر است ولی برگرداندن آب و خاک به طور ١٠٠ درصد ممکن نیست. رییس جدید سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر اینکه وضعیت محیط زیست کشور را یک نفر به تنهایی نمی‌تواند تغییر دهد، گفت: من به تنهایی نمی‌توانم شرایط محیط زیست را به سمت بهبودی ببرم بنابراین مردم و دولت باید به داد سازمان حفاظت محیط‌زیست برسند. این سازمان باید ١٦٤ میلیون هکتار از عرصه‌های محیط زیست را حفظ و حراست کند. بنابراین همه باید به کمک محیط زیست بیایند. کلانتری گفت: امیدواریم با کمک خانم ابتکار که سمبل حفظ محیط زیست در عرصه جهانی هستند، وضعیت محیط زیست کشور را به سمت بهبود سوق دهیم.
ابتکار: به برخی طرح‌ها «نه» گفتیم
همچنین در بخش دیگری از این جلسه معصومه ابتکار، رییس سابق محیط زیست و معاون زنان فعلی ریاست‌جمهوری با تاکید بر اینکه درجاهایی بر اساس قانون و مقررات به برخی طرح‌ها «نه» گفتیم و اطمینان می‌دهم در چهار سال گذشته هیچ طرحی بدون انجام ارزیابی زیست‌محیطی اجرا نشد، مهم‌ترین دستاورد سازمان محیط زیست طی چهار سال گذشته را «بهبود وضعیت تالاب‌ها» اعلام کرد. او گفت: «در چهار سال گذشته ۱۰۰ هزار مورد درخواست بهره‌برداری و استقرار صنایع و معادن و اجرای پروژه‌های مختلف اقتصادی، توسعه‌ای داشتیم که سعی کردیم به طور قانونمند و با رویکرد مثبت تقاضاها را مورد ارزیابی زیست‌محیطی قرار دهیم. از ۱۰۰ هزار تقاضای اجرای پروژه‌های توسعه‌ای بیش از ۸۵ تا ۹۰ درصد آنها مجوز سازمان حفاظت محیط زیست را گرفتند. این سازمان بر اساس قانون به ۱۰ تا ۱۵ درصد طرح‌ها «نه» گفت.» او گفت: «اگر به ساخت یک رستوران در بستر رودخانه، به تاسیس یک صنعت روی سفره آب شهری و به استحصال معدن داخل اثر طبیعی ملی «نه» می‌گوییم، این تصمیم بر اساس قانون است. اگر می‌خواهیم وضعیت شکننده و وخیم محیط زیست ایران را تغییر دهیم، باید بتوانیم به برخی تقاضاها «نه» بگوییم و در برابر آنها مقاومت کنیم. برخی در این دوره اعلام می‌کردند که محیط زیست، محیط ایست است، ولی من می‌گویم اگر کنترل و مدیریت در اجرای طرح‌های توسعه‌ای صورت نگیرد، محیط زیست به «محیط نیست» تبدیل می‌شود.» ابتکار ادامه داد: « همه این مخالفت‌ها برای تنظیم توسعه کشور بود اما ما به همان ۸۵ درصد طرح‌هایی که مجوز دادیم اعم از صنایع و معادن افتخار می‌کنیم. این افتخار سازمان محیط زیست در دولت یازدهم است که توانست در قانون معادن آیین‌نامه زیست‌محیطی را که قبلا حذف شده بود لحاظ کند.» به گفته ابتکار، ایران بحران‌های جدی در حوزه محیط زیست دارد که باید با گسترش فرهنگ مشارکت و همکاری مردم به سمت رفع معضلات حرکت کند. او گفت: «برنامه آقای کلانتری در سازمان حفاظت محیط زیست ادامه برنامه این سازمان در دولت یازدهم خواهد بود. محیط زیست ایران بسیار بهتر از سال ۹۲ است. با اینکه آسیب‌های بسیاری هم من و هم خانواده‌ام از جراحت‌ها و بی‌انصافی‌های برخی افراد دیدیم ولی همه آنها از بین رفته و برای من خاطره و تجربه‌های خوبی از حضورم در سازمان محیط زیست باقی مانده است.» او همچنین در بخشی از صحبت‌هایش یادی از آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی و حمایت‌هایش از محیط زیست کرد و گفت: «ایشان تمام حمایت خود را در حفظ محیط زیست و سیاستگذاری‌های دقیق در این حوزه به خرج دادند و حمایت‌های ایشان مقدمه بسیاری از تحولات بارز در حوزه محیط زیست شد.» او همچنین با تاکید بر اینکه دولت یازدهم «بحق دولت محیط زیستی» نامگذاری شده است، افزود: «آقای روحانی حمایت جدی از محیط زیست در دولت یازدهم داشتند و حتی با وجود گروه‌ها و اشخاص مداخله‌گر در کار سازمان محیط زیست، کاری کردند که این سازمان بتواند با موفقیت گام‌های مهمی بردارد.» معاون رییس‌جمهور و رییس سابق سازمان حفاظت محیط زیست ضمن تشکر از اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس‌جمهور گفت: آقای جهانگیری در تعیین لوایح، آیین‌نامه‌ها و مصوبات عدیده زیست‌محیطی نقش مهمی در دولت یازدهم داشتند. ابتکار همچنین تشکر ویژه‌ای نیز از سید محمد خاتمی کرد و گفت: «تشکر ویژه‌ای از سیدمحمد خاتمی دارم که همواره کمک‌های بسیاری برای پیشبرد اهداف و کارهای من داشتند.»
ابتکار درادامه با تشکر از محیط بانان، یاد ١١٩ شهید محیط‌بان را پاس داشت و گفت: در دوره خدمت من در سازمان محیط زیست در دولت یازدهم سه محیط‌بان به شهادت رسیدند که یاد و خاطره آنها را پاس می‌دارم. رییس سابق سازمان محیط زیست تاکید کرد: خدا را شاکرم که امروز در بسیاری از شهرهای کشور هوا سالم‌تر است و شهروندان ایرانی هوای بهتری تنفس می‌کنند. خوشحالم که با وجود مخالفت‌ها با طرح ممنوعیت شکار توانستیم با ایجاد طرح قرق اختصاصی، مدیریت و پرورش حیات وحش را راه‌اندازی کنیم. ابتکار با بیان اینکه تشکل‌های مردم نهاد محیط زیست در این دوره بسیار تقویت شدند، گفت: در دولت یازدهم تشکل‌های مردم‌نهاد را باور کردیم و آنها همیشه در کنار ما برای حفظ محیط زیست بودند. همواره از انتقادات آنها استفاده کردیم. در دولت یازدهم شبکه ملی سازمان‌های مردم‌نهاد محیط زیست ایران ایجاد شد که این شبکه کمک حال سازمان حفاظت محیط زیست در دولت دوازدهم نیز خواهد بود. در این دوره با همت هنرمندان جشنواره فیلم سبز در اشل بین‌المللی برگزار شد، همچنین در این دوره علاوه بر اینکه تصویر یوز بر پیراهن ملی‌پوشان فوتبال ایران نقش بست تعداد زیادی از ورزشکاران سفیر محیط زیست شدند. در شرایط حاضر دو واحد درسی اختیاری محیط زیست در دانشگاه‌های ایران تدریس می‌شود. همچنین نخستین کتاب درسی انسان و محیط زیست برای مقطع یازدهم در مهر ماه امسال توسط آقای کلانتری، رییس جدید سازمان محیط زیست رونمایی خواهد شد. علاوه بر اینها او گفت: «سازمان محیط زیست طی چهار سال گذشته دستاوردهای مهمی داشته است که بهبود وضعیت تالاب‌ها از مهم‌ترین آنها به شمار می‌آید. احیای دریاچه ارومیه، هورالعظیم و هامون با مشارکت مردم اتفاق مهمی است. ٢٠ تفاهمنامه بین‌المللی و منطقه‌ای دو جانبه و
چند جانبه داشتیم. همچنین ٧٠ دوره توان افزایی با کمترین هزینه برای محیط‌بانان برگزار شد.»
دیدگاه تان را بنویسید