وضعیت نامعلوم جنگل‌های کشور در آینده

استاد دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران گفت: وضعیت کلی جنگل‌های شمال کشور در گذشته منفی، در حال حاضر بحرانی و در آینده نامعلوم است.

به گزارش خبرنگار ایانا، محمدرضا مروی‌مهاجر در گردهمایی "شرایط و الزامات برای اجرای برنامه استراحت جنگل‌های شمال" که در دانشکده محیط زیست و انرژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات برگزار شد، به تشریح وضعیت جنگل‌های شمال ایران پرداخت.

وی که درباره مسئله استراحت جنگل که بحث روز جامعه جنگلداری کشور است، سخن می‌گفت، وجود قراردادهای بهره‌برداری با مجریان طرح‌های جنگلداری فعال، تأمین کمبود چوب مورد نیاز صنایع وابسته به جنگل و نحوه اجرای برنامه‌های حفاظت فیزیکی از جنگل را مهم‌ترین چالش‌های پیش روی این طرح اعلام کرد.

به گفته مهاجر با اجرای برنامه تنفس یا استراحت جنگل، احتمال افزایش شدت چرای دام در عرصه‌های جنگلی وجود دارد. زیرا در حال حاضر نیز بیش از 80 درصد عرصه‌های جنگلی کشور تحت چرای مفرط دام قرار دارند.

وی همچنین ادامه برداشت‌های روستایی را یکی دیگر از چالش‌های پیش روی برنامه استراحت جنگل دانست و افزود: احتمال دارد با اجرای این برنامه، تغییر کاربری در عرصه‌های جنگلی نیز افزایش یابد.

به اعتقاد این استاد دانشگاه تهران برای اجرای برنامه استراحت جنگل با هدف پیاده‌سازی مدیریت پایدار در عرصه‌های جنگلی، باید چهار مورد مد نظر قرار گیرد.

وی افزود: ارتقای ساختاری و تشکیلاتی سازمان جنگل‌ها و مراتع و آبخیزداری، پیاده کردن مدیریت حوضه آبخیز، آمایش جنگل‌های شمال در سطح کل و حوضه‌های آبخیز و حل مشکل چرای دام، نکاتی است که حتما باید در جریان برنامه استراحت جنگل به آن توجه شود.

مهاجر تاکید کرد: اجرای طرح تنفس جنگل بدون وجود اعتبار کافی و نبود خرد جمعی، امکان‌پذیر نیست.

وی با اشاره به اینکه وضعیت کلی جنگل‌های شمال کشور در گذشته منفی، در حال حاضر بحرانی و در آینده نامعلوم است، راهکارهایی نیز برای اجرای طرح تنفس ارایه کرد.

به گفته این استاد دانشگاه تهران، ساختار تشکیلات کنونی سازمان جنگل‌ها برای مدیریت عرصه‌های طبیعی مناسب نیست و باید با همکاری و همیاری سازمان محیط زیست، وزارت منابع طبیعی تشکیل شود. بدیهی است که در ساختار جدید، سازمان حفاظت محیط زیست با حفظ وظایف نظارت ستادی، کماکان مستقیم زیر نظر رییس جمهور باقی خواهد ماند.

وی البته ادغام دو سازمان جنگل‌ها و محیط زیست در قالب سازمان منابع طبیعی و محیط زیست و فعالیت آنها زیر نظر مستقیم ریاست جمهوری را پیشنهاد مطرح دیگر این روزهای کشور دانست.

مهاجر با اشاره به نیازهای چوبی ایران، وارد کردن چوب از کشورهای همسایه شمالی نظیر (روسیه، گرجستان و ...) را یکی از راهکارهای موثر در کاهش پدیده قاچاق در جنگل‌های شمال و رفع نیازهای چوبی ایران معرفی کرد.

وی افزود: باید حفاظت فیزیکی عرصه‌های جنگلی توسط افزایش تعداد قرقبان‌ها با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست انجام شود همچنین تامین خسارت مجریان طرح‌ها برای مدت باقیمانده زمان طرح، همراه با حذف برخی تعهدات از قبیل جاده سازی، جنگلکاری و ...در دستور کار قرار گیرد.

این استاد دانشگاه با تاکید بر لزوم حضور کارشناسان جنگل در عرصه و ایجاد واحدهای مدیریت فنی بر اساس حوضه‌های آبخیز (103 حوضه) را دیگر ضرورت‌های اجرای طرح تنفس دانست. به گفته وی باید برای تمام حوضه‌ها شناسنامه اکولوژیک تهیه شود.

در حالی که گونه‌های سریع‌الرشد از نظر نیاز آبی بسیار پر توقع بوده و کمبود منابع آب ایران، اجازه توسعه فعالیت‌های مرتبط با زراعت چوب را از برنامه‌ریزان سلب کرده‌است، مهاجر توسعه زراعت چوب در عرصه‌های غیر جنگلی با تأکید بر گونه‌های بومی و تند رشد را یکی از راهکارهای تأمین چوب مورد نیاز کشور معرفی کرد./

L-950916-03