10 کشور برتر تولیدکننده چای در جهان/ چین در صدر و ایران در جایگاه نهم

10 کشور برتر تولید کننده چای در جهان از سوی سایت Worldatlas معرفی شده است. این درحالی است که چای به عنوان دومین نوشیدنی محبوب جهان شناخته می شود. از سوی دیگر به نظر می رسد برای کسانی که به دنبال نوشیدنی گرم هستند، قهوه جایگاه ویژه ای داشته باشد؛ اما حقیقت این است که چای جزو محبوب ترین نوشیدنی های جهان به شمار می رود.

به گزارش ایانا از " Worldatlas "، براساس آمار سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد ، از سال 1993 تا 2013، 10 کشور برتر تولید کننده چای در جهان ارزیابی و معرفی شده اند، که در اینجا به ترتیب از جایگاه دهم به نخست به آن ها اشاره می شود:

10 - آرژانتین (69،924 تن)

در حالی که چای در حال حاضر بخش قابل توجهی از فرهنگ آرژانتینی محسوب می شود، اما بذر چای از انواع روسی و چینی در دهه 1920 به آرژانتین وارد شد. از سوی دیگر، قیمت کم چای در دهه 1950 و همچنین ممنوعیت واردات توسط دولت باعث شد که چای به آرامی در صنعت آرژانتین رشد کند؛ به طوری که در نهایت با توجه به شرایط آب و هوایی و زمین شناسی این کشور، یکی از تولیدکنندگان بزرگ جهان در این حوزه شد.

همچنین با توجه به آب و هوای نیمه گرمسیری آرژانتین، چای سیاه اکثر چای تولیدی را تشکیل می دهد و در عین حال شرایط ایده آل برای رشد ارقام هیبریدی هندی و آسامی ( Assamica ) را فراهم می کند.

9 - ایران ( 83,990 تن )

چای سیاه ، شایع ترین انواع چای مصرفی و تولیدی در ایران است. تا پایان قرن پانزدهم، نوشیدنی گرم ایرانی ها، قهوه بود - با این حال، موقعیت دور این کشور از مناطق تولید کننده قهوه، امکان دسترسی را دشوار می ساخت. از سویی، ایجاد پیوند تجاری این کشور با چینی ها از طریق "جاده ابریشم"، دستیابی آسان به چای را به عنوان نوشیدنی فراهم کرد.

از این رو چای به عنوان نوشیدنی محبوب ایرانی ها تبدیل شد و در سال 1882 میلادی با بذرهایی که از هند واردشد، ایرانی ها شروع به کشت چای کردند و محمد میرزا، نخستین شهردار تهران، که به " کاشف السلطنه " معروف بود، آن را گسترش داد.

کاشف السلطنه که سفیر ایران در هند تحت حکومت بریتانیا بود، می دانست که بریتانیا اسرار تولید چای خود را به صورت اسرار نزد خود نگه می دارد؛ چرا که یکی از اصلی ترین کسب و کارهای آن ها در هند محسوب می شد. از این رو، کاشف السلطنه به عنوان کارگر فرانسوی در هند و به منظور یادگیری تمام اسرار تجاری کار در زمینه کشت گیاه، کارش را آغاز کرد و سپس برخی نمونه ها را به ایران آورد. او آن ها را در منطقه گیلان کشت و صنعت چای آغاز شد. امروز 32 هزار هکتار از مزارع چای وجود دارد، که اکثر آن ها روی تپه ها قرار دارند.

8 - ژاپن (88،900 تن)

از چهار جزیره اصلی ژاپن، سه منطقه دارای آب و هوا و شرایط مطلوب برای تولید چای هستند. ژاپن سالانه 85 هزار و 900 تن چای تولید می کند و با توجه به تعداد زیاد مصرف کننده و با وجود تولید بالا، صادرات ژاپن کمتر از 2 درصد از هزار تن تولیدی است.

همچنین ژاپن از گونه هایی که تولید می کند، حدود 99.9 درصد چای سبز است که بسیار رایج و این گزینه پیش فرض کشور به شمار می رود.

7 - ویتنام (116،780 تن)

تولید چای در ویتنام در سال 1880 آغاز شد، زمانی که فرانسوی ها اولین گیاه را درمنطقه Pho Tho توسعه دادند. به طوری که این صنعت به سرعت گسترش یافت و طی 50 سال ویتنام توانست محصولات خود را به اروپا و آفریقا صادر کند. اما در زمان جنگ ویتنام ، صنعت چای ویتنام به طور قابل ملاحظه ای با رکود مواجه شد. درحالی که در دهه 1980، تولید این محصول در مسیر شکوفایی افتاد و ویتنامی ها توانستند تا سال 2013، سالانه 216 هزار و 900 تن چای تولید کنند.

صنعت چای ویتنام از طریق شرکت های بزرگ با تکنولوژی و ماشین آلات مدرن و همچنین تولید کنندگان مستقل در مقیاس کوچک ، تغذیه می شود. این درحالی است که گونه های تولید شده متنوع هستند: تقریبا 60 درصد چای تولید شده در ویتنام چای سیاه است، 35 درصد چای سبز و 5 درصد انواع خاصی مانند چای لوتوس (از انواع چای سبز) و جاسمین (1) است. ویتنام همچنین دارای چند گونه خاص مانند شان توئت Shan Tuyet ، است که از درختان بومی و در مناطق محدود کشور به دست می آید.

6 - اندونزی (157،388 تن)

اندونزی با معرفی چای توسط هلندی ها، در دهه 1700 تولید چای را آغاز کرد . در سال 2013، میزان تولید چای به 150 هزار و 100تن رسید ، در حالی که ، 65 درصد از آن صادر شد.

تولید اندونزی به طور عمده بر روی چای سیاه متمرکز است، گرچه مقدار کمی از سبز نیز تولید می شود. درح الی که شماری از گونه های کشت شده در کشور، به خوبی در سطح جهانی شناخته شده نیستند، این درحالی است که اندونزیایی ها آن ها را به صورت مخلوط با گونه های دیگر چای استفاده می کنند.

5 - ترکیه (174،932 تن)

در سال 2013، ترکیه 225 هزار تن برگ چای تولید کرد.این درحالی است که به طور شگفت آوری، تقریبا تمام محصولاتی که در ترکیه رشد می کنند، در یک منطقه کوچک واقع در نزدیکی شهر ریزه، تولید می شوند. آب و هوای مرطوب، موقعیت مکانی و نزدیکی به دریای سیاه ، شرایط ایده آلی را برای رشد این محصول فراهم کرده است.

ترکیه به طور عمده چای سیاه، که به عنوان چای ترک، یا چای ریزه شناخته می شود، را تولید می کند. فرهنگ چای در ترکیه از جایگاه ویژه ای برخوردار است و روش بسیار خاصی برای دم کردن آن وجود دارد. به طور سنتی، چای ترکیه در یک سماور دم می کشد و در زمان سِرو، با آب رقیق می شود.

درحالی که ترکیه گونه های مختلفی از چای را تولید نمی کند اما توانسته این صنعت را به خوبی حفظ کند، چراکه به طور عمده، بازار داخلی این کشور، با قرار داددن تعرفه وارداتی بسیار بالا 145 درصد، از ورود چای خارجی جلوگیری می کند.

4 - سریلانکا (295،830 تن)

در سال 1867، جیمز تیلور، کشاورز بریتانیایی ، گیاه چای را در شهر کندی( Kandy ) سریلانکا، کشت کرد. به طوری که زمینی که این گیاه را دران کاشت فقط 19 جریب(حدود 7 هکتار)، مساحت داشت، این درحالی بود که کاشت و صنعت چای به آرامی رشد یافت. به طوری که کاشت این گیاه از طرح آغازین(کاشت در یک قطعه کوچک) تا به امروز به 188175 هکتار افزایش یافته و تولید چای در حال حاضر یکی از بزرگترین صنایع کشور محسوب می شود و بیش از یک میلیون کارگر سریلانکایی در آن مشغول به کار هستند.

چای سریلانکا، با روش کاشت کنتوری(2) تولید می شود که در آن بوته ها در خطوطی از زمین کاشته می شوند. سریلانکا که قبلا به نام سیلان شناخته می شد، سه نوع چای تولید می کند: سیاه، سبز و چای سفید سیلان.

3 - کنیا (303،308 تن)

در کنیا حدود 90 درصد چای تولید شده در مزارع کوچک و کمتر از یک جریب (حدود 4046 مترمربع) رشد می کند. این درحالی است که با همراهی پروژه ملی کشاورزی میزان تولید در سال 2013، به 369،400 تن رسید.

از سوی دیگر، کنیا با تمرکز بر نوآوری، تحقیق و توسعه در صنعت، به دنبال حفظ رقابت است.همچنین کنیا در نظر دارد تا در توسعه انواع گونه های جدید پیشرو شود.

2 - هند (900،094 تن)

هند دومین تولید کننده چای در جهان است که هر ساله به طور متوسط، 900 هزار تن چای تولید می کند.

صنعت تجاری چای پس از معرفی چای توسط انگلیسی ها ، در ا ین کشور آغاز شد. به طوری که شرکت انگلیسی British East India Company ، آغاز به تبدیل کردن قطعه زمین های درون مستعمره آسیای شرقی ( East-Asian ) به ویژه برای تولید چای کرد.

یکی از انواع چای، ترکیبات چای تند است که در شمال هند تولید می شود و با شیر مصرف می شود. با این حال، هند گونه های محبوب آسام و دارجلینگ را نیز تولید می کند.

1 - چین (1،000،130 تن)

چین بدون تردید بزرگ ترین تولید کننده چای در جهان است و تنها در سال 2013 ، یک میلیون و 700 هزار تن چای تولید کرد. به طوری که این رقم حدود 30 تا 35 درصد کل تولید سالانه در جهان است.

دارابودن مهارت های قوی این کشور، با داشتن تاریخ طولانی این نوشیدنی ، جای تعجب نیست - روایت است که چای توسط امپراتور و گیاه شناس شنونگ Shennong در 2737 قبل از میلاد معرفی شد. در عین حال این نوشیدنی به عنوان دارو هم مصرف می شود . گونه های مختلفی چای در چین کشت می شود که می توان به چای سبز، یولونگ ( oolong )، سفید، پو-ار ( pu-erh )، زرد و چای جاسمین اشاره کرد.

ترجمه: فرحناز سپهری

پی نوشت:

1- این چای را مردم جنوب شرق آسیا برای مدت طولانی مصرف کرده اند. چای جاسمین مخلوطی از چای سبز و گل یاس است.

2- contour planting method : کشت روی خطوط تراز یا کشت تراز یا کشت کنتوری نامیده می شود. در این کشت شخم و کشت در روی خطوط تراز انجام می‌شود. این عمل علاوه بر حفاظت خاک، آب را نیز حفظ می‌کند و رطوبت بیشتری را برای محصول فراهم می کند.