نادیده گرفتن معیشت تولیدکنندگان لذیذترین میوه‌های جهان در حوضه دریاچه ارومیه/ محدودیت در واردات، همیشه راهکار درست نیست

در حالی که صاحب‌نظران برای احیای دریاچه ارومیه تلاش می‌کنند، اما از طرفی باید پروژه‌ها را باید به‌گونه‌ای پیش برد که درآمد کشاورزان آن منطقه به خطر نیفتد.

به گزارش خبرنگار ایانا، مشاور ارشد فائو امروز در برنامه یکپارچه مدیریت پایدار منابع آب در حوضه آبخیز دریاچه ارومیه که در جهاد دانشگاهی دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد، گفت: اگرچه بهبود وضعیت دریاچه ارومیه پیش‌تر یک مسئله بیولوژیکی به‌نظر می‌رسد، اما مسائل اقتصادی و اجتماعی نیز در آن دخیل هستند و بدون این دو نمی‌توان برنامه را به‌راحتی و با موفقیت پیش برد.

عزیز البحری با اشاره به لزوم درک نحوه معاش کشاورزان منطقه افزود: شاید در بخشی از نواحی لازم است کشاورزان را برای کاشت محصول جدید تشویق کرد، اما باید دید که آیا محصول جدید از نظر اقتصادی در بازار توجیه دارد یا نه. بنابراین تنها موضوع آب مطرح نیست.

به گفته وی، گذشته از این‌ها درک و ارزیابی وضعیت اقتصادی خانوارها و ویژگی آن‌ها در حال حاضر بسیار ضروری است، زیرا بستری است برای ارائه پیشنهاد واقع‌بینانه در زمینه تغییر الگوی کشت در حوالی دریاچه ارومیه. اگرچه برای ارزیابی بهره‌وری کشت باید مقدار آب مصرف‌شده جهت تولید هر محصول را در اختیار داشت، اما در حال حاضر به‌دلیل توزیع آب به‌صورت روزانه و غیرحجمی بین کشاورزان اطلاعات دقیقی موجود نیست.

البحری معتقد است: در بخش بازار محصولات کشاورزی باید پتانسیل‌های بالقوه در حوزه‌های تجارت را نیز مد نظر داشت. به‌عنوان مثال در همان مناطق اگرچه لذیذترین میوه‌های جهان تولید می‌شود که پتانسیل بالایی برای تجارت دارد، اما به‌دلیل نگاه‌های درون‌گرا در راستای امنیت غذایی و نبود زیرساخت‌های لازم امکان تجاری‌سازی آن‌ها کمتر فراهم شده است. این‌ها مواردی است که باید در معیشت کشاورزان در طول اجرای طرح دیده شود.

وی تأکید کرد: در منطقه ارومیه زمین‌های کشاورزی زیادی به‌دلیل نبود آب آسیب دیده و دیگر قابلیت کشت ندارد؛ بنابراین ضروری است که به فکر راهکارهای جایگزین برای درآمدزایی چنین کشاورزانی بود. بهترین مسیر در این زمینه گفت‌وگو و تعامل با کشاورزان منطقه است تا اطلاعات دقیق کشاورزی ارومیه به‌دست آید.

به کانال ایانا در تلگرام بپیوندید

مشاور ارشد فائو با بیان اینکه ملاک‌های مختلفی برای اجرای برنامه وجود دارد، ادامه داد: هنوز تحلیل نهایی در این زمینه صورت نگرفته و تصمیمی اتخاذ نشده است، اما با جمع‌آوری اطلاعات خانوارهای کشاورزان می‌توان به‌صورت پایلوت در برخی مناطق تغییر الگوی کشت را در دستور کار قرار داد و بعد از حصول نتایج و موفق بودن اجرا، آن را به کل منطقه توسعه داد.

البحری بیان کرد: با این حال، باید پذیرفت که محدودیت در واردات همیشه راهکار درست و اساسی نیست. به‌عنوان مثال شاید لازم باشد در منطقه‌ای کشت گوجه منتفی شده و نیاز آن از طریق واردات تأمین شود تا مصرف آب به تعادل برسد. این موضوعی است که در سیاست‌های کشاورزی - صنعتی گنجانده می‌شود.

توانایی در فرآوری محصول، کشف بازارهای جدید، فعالیت‌های دیگر درآمدزا برای کشاورزان از دیگر سرفصل‌هایی بود که وی به‌عنوان راهکارهای بهبود معیشت کشاورزان اطراف دریاچه ارومیه به آن‌ها اشاره کرد.

البحری عنوان کرد: قرار است طی پروژه 10 ساله کاهش 40 درصدی مصرف آب در منطقه اتفاق بیفتد. برای همین منظور فائو پنج مؤلفه را برای اجرای برنامه مدیریت یکپارچه منابع آب دریاچه ارومیه ارائه کرد که شامل حسابرسی آب، مدیریت خشکسالی، توجه به مسائل اقتصادی و اجتماعی، بازگشت آب به دریاچه و توسعه ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های موجود در منطقه است./

V-960913-02