لایروبی رودخانه، اقدام پیشگیرانه از سیلی که فراموش شد

در سال‌های اخیر شدت و دفعات وقوع سیل در کشور افزایش یافته است. به اعتقاد کارشناسان، لایروبی انهار یکی از راهکارهای کاهش خسارت ناشی از سیل است اما این مسئله در میان مشکلات ریز و درشت وزارت نیرو به دست فراموشی سپرده شده و متاسفانه برنامه‌ریزی برای لایروبی نهرها، سرعت لازم را ندارد.

به گزارش خبرنگار ایانا، سیل همواره خسارات زیادی به بخش کشاورزی وارد کرده و جان و مال کشاورزان را تهدید می‌‎کند. سیل میلیون‌ها تن خاک حاصلخیز کشاورزی را شستشو داده و امکان کشت و کار روی زمین را از کشاورزان سلب می‌کند. از سوی دیگر محصولات کشت شده روی زمین را از بین می‌برد. خسارات ناشی از سیل هر روز به دلیل تغییر اقلیم، عدم رعایت حریم و تجاوز به بستر رودخانه‌ها همچنین لایروبی نشدن انهار، رو به افزایش است. برخی کارشناسان می‌گویند جاری شدن آب‌های بالادست، لایروبی نشدن رودخانه‌های بزرگ و کوچک ، متناسب نبودن نهرها با حجم آب ورودی آب به هنگام بارندگی، موجب وقوع سیلاب شده و خسارت‌های هنگفتی به بخش‌های مختلف به‌ویژه بخش کشاورزی وارد می‌کند. بنابراین با صرف هزینه‌های اندک و لایروبی رودخانه‌ها، می‌توانیم خسارات ناشی از سیل را کاهش دهیم.

به گواه آمارهای منتشر شده توسط وزارت نیرو، در ابتدای امسال به دلیل اینکه 412 کیلومتر از رودخانه‌های اصلی منتهی به دریاچه ارومیه ساماندهی و لایروبی شده بود، میزان خسارت ناشی از سیل در استان آذربایجان غربی به میزان 50 درصد کاهش یافت. اما با این وجود در اغلب سال‌ها، بیش از 70 درصد اعتبارات سالانه طرح کاهش اثرات بلایای طبیعی و ستاد حوادث غیر مترقبه کشور، صرف جبران خسارات ناشی از سیل می‌شود و اعتباری به لایروبی رودخانه‌ها تعلق نمی‌گیرد. کمبود اعتبارات وزارت نیرو و عدم تزریق اعتبارات از سایر منابع سبب می‌شود که اجرای برنامه لایروبی متناسب با نیازهای کشور نبوده و سرعت اجرای این اقدام پیشگیرانه، بسیار کند باشد. به حدی که سال گذشته در زمان وقوع سیل در استان مازندران رستم زرودی مدیر کل مدیریت بحران این استان ،از تعلل نهادهای مرتبط با عملیات لایروبی رودخانه‌های شهری استان مازندران انتقاد کرد .

نوار شمالی کشور از نظر تراکم زمین‌های کشاورزی و استقرار جمعیت، در زمان وقوع سیل از حساسیت‌های خاصی برخوردار است. این منطقه نیز مانند سایر نقاط کشور شاهد افزایش تعداد دفعات وقوع سیل است اما از آنجا که جمعیت زیادی در این ناحیه ساکن هستند، اقدامات پیشگیرانه از وقوع سیل نظیر لایروبی رودخانه‌ها و ساخت دیواره‌های محافظ برای این مناطق، بسیار ضروری است. به همین خاطر وزارت نیرو برنامه‌هایی در این رابطه در دست اجرا دارد.

بر اساس گزارش روابط عمومی شرکت آب منطقه‌ای گلستان، محسن جدیدی مدیر امور منابع آب گرگان و آق قلا از پیشرفت فیزیکی 50 درصدی عملیات لایروبی و ساماندهی رودخانه زیارت و سرشاخه‌های قره سو در محدوده روستای قربان آباد خبر داده است. وی اعلام کرده است: به‌منظور جلوگیری از ورود سیلاب به روستای قربان آباد آق قلا و جاده گرگان به آق قلا، با پیشرفت فیزیکی 50 درصد و اعتبار یک میلیارد و150 میلیون ریال در حال انجام است.

به گفته جدیدی در صورت تخصیص به موقع، عملیات لایروبی و ساماندهی رودخانه‌های شهرستان گرگان و آق قلا، با حجم 30 کیلومتر تا پایان سال 96، در اولویت کاری واحد مهندسی رودخانه‌ها و سواحل این اداره قرار دارد .

ساخت دیواره‌هایی برای مقابله با سیلاب نیز در استان مازندران توسط وزارت نیرو در حال پیگیری است اما فعالان محیط زیست این استان بر این باورند که ساخت این دیواره‌ها، خود به ابزاری برای تجاوز به حریم رودخانه و بارگذاری بیش از حد گردشگر در عرصه‌های طبیعی این استان شده است. خسارات گردشگری بی‌قاعده به اندازه خسارات ناشی از سیل بوده و این رویکرد آب منطقه‌ای استان مازندران، فعالان محیط زیست این استان را نگران کرده است.

L