میزان اشتغال زنان روستایی در بخش کشاورزی افزایش یافته است/ درهای تازه بر روی زنان گشوده می شوند؟

براساس گزارش 2016 سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (فائو)،"شواهد قانع کننده ای" وجود دارد که مشارکت زنان در بخش کشاورزی افزایش یافته است، چرا که مردان از کارهای کشاورزی خارج شده اند و از این رو زنان در فعالیت های مختلف در این بخش درگیر شده اند.

به گزارش ایانا از سایت "بی بی سی"، زن کشاورز به نام رزالینا بالسترس می گوید: "ما مقدار زیادی یام(نوعی سیب رمینی) داریم، اما برای این میزان محصول خریدار نداریم."

کشاورزان در مونتس دو ماریا، منطقه تپه ای در ساحل شمالی کلمبیا که در آن زندگی و کار می کند، در سال جاری برداشت خوبی داشتند اما به دلیل تقاضا ی کم ، یام ها فاسد شده اند. بنابراین تصمیم گرفتند تا از طریق یوتیوب درخواست کمک کنند.

کشاورزان کلمبیایی در یک ویدیو 40 ثانیه ای اعلام کردند: "ما می خواهیم شما را دعوت کنیم که یام ها ی ما را بخرید و به ما کمک کنید. یام برای آرتریت، یبوست و در طول یائسگی مفید است. "

این در حالی است که در مزارع و کشورها، زنان بخشی از یک روند بزرگتر را تشکیل می دهند - به طوری که تعداد نسبی کارگران زن روستایی در جهان رو به افزایش است..

به طور متوسط ​​زنان 43 درصد از نیروی کار کشاورزی را در کشورهای در حال توسعه تشکیل می دهند و طی دو دهه گذشته، کارشناسان روند افزایش مشارکت زنان را در بخش کشاورزی که به اصطلاح feminisation of agriculture نامیده می شود، مشاهده کرده اند.

براساس گزارش 2016 سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (فائو)، "شواهد قانع کننده ای" وجود دارد که کشاورزی زنان افزایش یافته است، چرا که مردان از کارهای کشاورزی خارج شده از این رو زنان در فعالیت های مختلف در این بخش مشارکت می کنند.

لیبور ستلوکال، مسئول سیاست دپارتمان توسعه اقتصادی و اجتماعی فائو می گوید: " روند در کشورهای در حال توسعه نشان می دهد که زنان نقش بیشتری را در کشاورزی بازی می کنند و نسبت آن ها در اشتغال کشاورزی به طور قابل ملاحظه ای افزایش یافته است."

آمار سازمان بین المللی کار نشان می دهد یک چهارم از زنان فعال اقتصادی در سراسر جهان در سال 2015 در کشاورزی مشغول به کار بودند.

اگرچه در کشورهای کم درآمد، کشاورزی مهمترین بخش اشتغال را تشکیل می دهد، اما در کشورهای دارای درآمد بالا، زنان و مردان بیشتر به سمت مشاغل در صنایع و خدمات می روند.

میزان سهم اقتصادی زنان در بخش کشاورزی

این روند به ویژه در شمال آفریقا مشهود است، جایی که سهم زنان در کشاورزی بین سال های 1980 تا 2010 (از آخرین نظرسنجی جامع) از حدود 30 درصد به 43 درصد افزایش یافته ، همچنین در خاور نزدیک، جایی که این میزان 35 درصد به 48 درصد رسیده است.

این درحالی است که میزان کار زنان در کشاورزی در شرق و جنوب شرق آسیا ، همچنین آمریکای لاتین قابل توجه است.

در اکثر کشورهای جنوب صحرای آفریقا، سهم زنان در کشاورزی در سه دهه به طور قابل توجهی تغییر نکرده ، به طوری که این میزان بیش از 60 درصد در کشورهایی مانند لسوتو، سیرالئون و موزامبیک مشاهده شده است.

مقایسه درصد میزان کار زنان روی زمین در سال 1990 و 2010

حضور زنان در مزارع و کشت گیاهان می تواند یک پیشرفت مثبت محسوب شود. به طوری که برخی از آن ها می توانند با دستمزدی که دریافت می کنند ، کمکی برای خانواده و جوامع شان باشند.

با این حال این مساله همیشه به توانمند سازی زنان کمک نمی کند. درحالی که یکی از عوامل کلیدی این روند، خروج مردان از این بخش و مهاجرت است.

ستلوکال می گوید: "جوانان، مردان روستایی بیش از زنان به مراکز شهری مهاجرت می کنند. مشارکت زنان تا حدودی مربوط به افزایش شغل های سودآور تر برای مردان در بخش های صنعت و خدمات و همچنین درگیری های مسلحانه است که تأثیر بیشتری بر کاهش جمعیت مردان دارد."

کارشناسان معتقدند که برای جبران خسارت نیروی کار مرد ان، زنان اغلب باید ساعت ها کار کنند.

میزان درصد مشارکت زنان در شغل های مختلف از جمله کشاورزی

درحالی که زنان اکنون ممکن است سهم بیشتری از نیروی کشاورزی را در اختیار داشته باشند، اما این نوع شغل روستایی ، دارای ثبات نیست.

به طوری که شاید بتوان گفت اکثر زنان در این بخش، بدون حقوق به صورت فصلی و نیمه وقت حضور دارند.

تحلیل آماری در سال 2016 توسط بانک جهانی نشان می دهد، حتی زمانی که زنان استخدام هم شوند ، بیشتر در انجام کارهای فشرده و شغل های با مهارت پایین مشغول می شوند و در حالی که برخی موقعیت های مدیریتی درا ختیار مردان قرار می گیرد."

دینا نجار، متخصص حوزه اجتماعی و جنسیتی در مرکز بین المللی تحقیقات کشاورزی مناطق خشک ( ICARDA )، افزود: " مانی که زنان کشاورزی می کنند ، این مردان هستند که بازاریابی می کنند و نقدینگی را تحت کنترل دارند."

شواهد موجود نشان می دهد که زنان اغلب برای کار برابر، کمتر از مردان دستمزد دریافت می کنند.

با وجود داده های ثبت شده مربوط به شکاف درآمد جنسیتی در مناطق روستایی محدود است، با این حال با نمونه گیری از 14 کشور نشان می دهد که به طور متوسط ​​ دستمزد زنان، 28 درصد کمتر است.

کارشناسان می گویند که "شکاف بهره وری " وجود دارد به طوری که میزان راندمان زنان در کشور های در حال توسعه به طور متوسط ​​20 تا 30 درصد پایین تر است درحالی که باید کارهای خانه را نیز انجام دهند.

به گفته فائو ، در اکثر جوامع، زنان مسئول انجام فعالیت های خانواده و فرزندپروری هستند. در عین حال در مناطق روستایی ممکن است دارای وظایف اضافی نظیر جمع آوری آب و سوخت نیز باشند، که این امر به محدودیت فعالیت زنان برای کسب درآمد می انجامد.

با این وجود گسترش نقش زنان در کشاورزی می تواند مزایایی برای آنان به همراه داشته باشد. یکی از از این افراد، سانیهان ترا، مادر 28 ساله چهار فرزند در روستای برامادوگو، در مالی مرکزی است ، وی می گوید:" امروز من دیگر نگران پایان فصل نیستم ... ما در فعالیت های جدید شرکت می کنیم که باعث شده تا توانمندتر شویم."

ترا یک "کیت کشاورزی" که توسط پروژه فائو در مالی و بورکینافاسو ارائه کرده، را دریافت کرده است که شامل بذرها - لوبیا چشم بلبلی، ارزن و سبزیجات با ارزش تغذیه ای بالا بود - همچنین در زمینه انتقال پول و بهبود امنیت غذایی آموزش دیده است.

تکنیک های جدید اجازه می دهد که این زنان اهل مالی، مسئول تغذیه خانواده باشند در حالی که مردان دور از منزل هستند، به طوری که برای نخستین بار می توانند تمام قطعه زمین شا ن را کشت کنند.

این زن کشاورز می گوید: " مطمئنا میزان برداشت برای ذخیرۀ غذا ، برای ماه ها کافی خواهد بود."

فاتوما سید، سخنگوی این پروژه می گوید: " همانطور که برخی از این زنان گفته اند، این امر به آن ها اجازه داده تا صدای شان در جامعه شنیده شود. همچنین این پروژه یک انجمن برای زنان ایجاد کرده است تا آن ها بتوانند درباره مسائلی از تغذیه کودکان گرفته تا مشکلات خانوادگی مشاوره بگیرند."

طیف وسیعی از سازمان ها - از سازمان های بین المللی گرفت تا سازمان های غیر دولتی و دولت های منطقه ای - در حال تلاش برای معرفی فناوری ها برای صرفه جویی در نیروی کار و ارائه خطوط اعتباری برای زنان هستند - دو عنصری که می تواند روی تغییر زندگی آن ها تاثیر داشته باشد.

مساله حیاتی توانمند سازی اجتماعی زنان ، مالکیت زمین است این درحالی است که در بخش وسیعی از کشورهای در حال توسعه زنان دارای حقوق مالکیت برابر با مردان نیستند.

میزان زمین کشاورزی تحت کنترل زنان در مناطق مختلف

دینا نجاراز ICARDA می گوید."مسئله مالکیت زمین با نبود منابع ارتباط دارد. به طور کافی زمین برای همه وجود ندارد و مردان برای این منبع رقابت می کنند، در حالی که زنان چگونه می توانند این کار را انجام دهند؟"

یک نقشه جهانی براساس داده های در درسترس نشان می دهد که مالکان زن کشاورز - افرادی که در تصمیم گیری اساسی در مورد منابع و مدیریت یک شرکت کشاورزی مشارکت دارند- نسبتا پایین تر از مردان است .

نجار می گوید: "شواهد نشان می دهد که مالکیت و مدیریت زمین از مسایلی هستند که به توانمندسازی افراد کمک می کند. تغییر سیاست باید به زودی شروع شود، اما ما باید بیشتر روی هنجارهای اجتماعی کار کنیم که مانع از به ارث بردن یا خرید زمین توسط زنان می شود."

با این وجود ، متخصصان در مورد گزینه هایی که بتوانند درهای کشاورزی را بر روی زنان باز کنند، خوشبین هستند.

ماری لوییز هایک، دستیار برنامه فائو می گوید: "در جوامعی مانند روستاها، جایی که نسلی درآ نجا به کارهای روستایی مشغول به کار نیستند از جوانان نباشند، دشوارتر خواهد بود تا در آینده نزدیک، بتوانیم هنجارهای اجتماعی را از بین ببریم. درحالی که [فمینیسم کشاورزی] (1)می تواند شکاف جنسیتی را متوقف کند، امااین مساله به زمان نیازدارد."

ترجمه: فرحناز سپهری

پی نوشت:

1- Feminisation of agriculture