اعلام آمار غیر واقعی درباره تعداد حریق‌های استان ایلام

به اعتقاد عضو هیات علمی دانشگاه لرستان سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور، تعداد حریق‌های رخ داده در جنگل‌های ایلام را کمتر از مقدار واقعی آن اعلام می‌کند.

رحیم ملک نیا در گفتگو با خبرنگار ایانا بیان کرد: اصولا آمار اعلام شده توسط سازمان جنگل‌ها از تعداد حریق‌های استان ایلام با آمار واقعی اختلاف دارد.

وی اضافه کرد: بر اساس اعلام اداره کل منابع طبیعی ایلام، تعداد حریق‌های رخ داده در استان، هشت مورد به مساحت تقریبی 96 هکتار است در حالی که به گفته فعالان محیط زیست، تعداد حریق‌های رخ داده در این استان خیلی بیشتر از میزان اعلام شده است. در ملکشاهی، آتش سوزی زیادی داشتیم که تعداد کمی اعلام شده است. در ایوان هم آتش‌سوزی کمتر اعلام شده است، ضمن اینکه سطح حریق بر اساس آمارهای رسمی، با میزان واقعی فاصله دارد.

‌این عضو هیات علمی دانشگاه لرستان افزود: در سرخه‌گیری ایوان سطح درگیر حریق خیلی کم اعلام شده است. سطح واقعی بر اساس نظر فعالان محیط زیست 100 هکتار است اما اداره کل منابع طبیعی، این سطح را 15 هکتار اعلام کرده است. جالب اینجاست که چهار روز در منطقه آتش‌سوزی بوده است اما سطح حریق 15 هکتار اعلام شده است.

به گفته وی در بان‌خشک ایلام سه روز آتش سوزی ادامه داشته اما سطح آسیب دیده، تقریبا 12 هکتار اعلام شده است اما برآوردهای مردم منطقه از آسیب دیدن بیش از چند صد هکتار عرصه ملی حکایت دارد.

ملک نیا گفت: متاسفانه تعداد و سطح درگیر با حریق در آمارها و واقعیت با هم اختلاف دارند و اغلب آمارها محرمانه است.

وی اضافه کرد: بعضی مواقع در پاسخ به این پرسش که چرا بین آمار و واقعیت اختلاف وجود دارد، این گونه پاسخ داده می‌شود که در زمان محاسبه سطح درگیر حریق، سطوح بدون پوشش از کل آمار کم می‌شود. این یعنی صخره‌ها و قسمت‌های فاقد درخت را از سطح درگیر حریق کم می‌کنند. بنابراین باید مشخص شود که روش مساحی در زمان اعلام آمار حریق چگونه است. و به این پرسش پاسخ داده شود که آیا در زمان اعلام آمار سطح جنگل هم مناطق کم پوشش از سطح عرصه حذف می‌شوند؟

این ‌عضو هیات علمی دانشگاه لرستان افزود: آنچه مسلم است، مناطق دارای تاج پوشش کم یا زیاد، جزء عرصه‌های طبیعی به حساب می‌آیند و در آمار باید لحاظ شوند.

دستکاری آمار به دلیل حفظ پست

ملک نیا درباره دلیل اختلاف آمار حریق‌ها با واقعیت، بیان کرد: از آنجا که میزان زیاد آتش سوزی یک نقطه ضعف برای مدیران به حساب می‌آید و بیشتر حریق‌ها طبیعی نبوده و ممکن است به دلیل عوامل انسانی ایجاد شده باشد -که قابل پیشگیری است-، مسئولان استان تلاش می‌کنند آمارهای واقعی را ارائه ندهند.

وی افزود: تعداد بالای حریق ممکن است منجر به تعویض یک مدیر شود. ضمن آنکه باید مسئول مربوطه به ستاد بحران نیز پاسخگو باشد. به همین دلیل بسیاری از مسئولان، آمار بالای حریق را نقطه ضعفی برای خود می‌بینند.

این ‌عضو هیات علمی دانشگاه لرستان تاکید کرد: باید در این زمینه آمار حریق عرصه‌های طبیعی اغراق نشود اما اعداد واقعی نیز به گوش مسئولان برسد تا در جامعه مطرح شود. به این ترتیب علاوه بر ایجاد حساسیت در جامعه، آمار واقعی حریق به دریافت اعتبارات نیز کمک می‌‎کند و سبب می‌شود آتش سوزی عرصه‌های طبیعی و بحران ناشی از آن به یک مسئله ملی تبدیل شود.

به گفته وی در برخی استان‌های زاگرسی نظیر لرستان، ایلام، کرمانشاه و قسمت‌های جنوبی‌تر کردستان به کرات آتش‌سوزی در تابستان، پاییز و زمستان به کرات آتش‌سوزی داریم. مخفی کردن آمار، در اختصاص امکانات و غیره تاثیر منفی خواهد داشت.

ملک نیا گفت: در بسیاری از موارد حریق‌های استان ایلام به دست مردم کنترل می‌شود. مردم توان کنترل این حریق را ندارند و اکثر این حریق‌ها در جنگل‌هایی که واقع در مناطق صعب‌العبور هستند، رخ داده و با برخورد به موانع طبیعی کنترل می‌شود.

وی افزود: در برخی موارد ادارات منابع طبیعی از آتش‌سوزی مطلع هم نمی‌شوند. در سطح سه تا 10 هکتار ممکن است آتش‌سوزی رخ دهد و مردم آن را خاموش کنند.

این ‌عضو هیات علمی دانشگاه لرستان معتقد است: مردم آموزش لازم برای اطفای حریق ندیده‌اند.

وی درباره مزایای روشن شدن آمار حریق بیان کرد: اگر آمارها مشخص باشد، دلایل وقوع حریق را می‌توان مشخص کرد. با روشن شدن دلایل وقوع حریق، گروه‌های هدف شناسایی می‌شود. اگر بی‌احتیاطی گردشگر، کشاورز و غیره دلیل آتش سوزی باشد، جامعه هدف مشخص می‌شود و برای این جامعه، برنامه آموزشی باید تدوین کرد. اما متاسفانه اطلاعات کافی نیست و گروه‌های هدف مشخص نیست.

سازمان جنگل‌ها مدعی است که مردم محلی را برای مقابله با حریق آموزش داده‌اند، اما ملک نیا تاکید کرد: باید ببینیم چه گروه‌های هدفی توسط چه افرادی آموزش داده شده‌اند. چه مطالبی به آنها آموزش داده شده است. آیا مطالب برای جامعه هدف مفید بوده است؟

وی گفت: بر اساس نتایج یک پایان نامه دانشجویی که به زودی نهایی می‌شود، 40 درصد از شرکت کنندگان در دوره‌های آموزشی سازمان جنگل‌ها محتوی کلاس‌های آموزشی را مفید ندانسته‌اند. از طرف دیگر، مشخصه‌های مختلفی مثل درآمد سطح سواد یا دسترسی به شبکه‌های مجازی و رسانه‌ها اثرگذار بوده است. برای همین باید آموزش بر اساس تعیین گروه‌های هدف انجام شود.

ملک نیا عنوان کرد: سازمان جنگل‌ها گذاشتن چند تابلو درباره جنگل را آموزش تلقی می‌کند. اما باید جامعه هدف مشخص شود. باید دلیل وقوع حریق‌ها مشخص شود و در زمان مناسب برای جامعه هدف که ممکن است شامل گردشگران، جوامع محلی و یا کشاورزان باشد دوره آموزشی برگزار شود و اثر بخشی آموزش‌ها نیز بررسی شود.

وی گفت: اگر آموزش‌های سازمان جنگل‌ها موثر بود، شاهد این همه آتش سوزی با عوامل انسانی نبودیم. اگر واقعا سازمان جنگل‌ها قصد مقابله با این روند را دارد، باید پنهان‌کاری را کنار بگذارد.

L