JOAA از دولت کمکی دریافت نمی‌کند/ این انجمن دنبال روابط بشری و جنبش ارگانیک است/ انجمن ژاپنی با 9 بخش کلیدی دنبال تغییر سبک زندگی است

انجمن کشاورزی ارگانیک ژاپن 1 (JOAA) که اخیراً به انجمن تحقیقات کشاورزی ارگانیک ژاپن تغییر نام یافته است، سازمانی داوطلبانه و غیرانتفاعی است که در اکتبر 1971 تأسیس شد.

به گزارش ایانا از وبسایت جی.او.آ.آاین انجمن شامل اغلب تولیدکنندگان و مصرف کنندگان آنهاست که می خواهند جنبش کشاورزی ارگانیک را گسترش دهند. بودجه این سازمان منحصراَ با حق عضویت ها تأمین می شود و هیچ نوع کمک های مالی از دولت و شرکت ها دریافت نمی کند. آن ها از لحاظ اقتصادی کاملاً مستقل اند و هیچ گونه تبلیغات تجاری در خبرنامه های ماهانه خود ندارند.

پیشینه:

در دهه 1970، زمانی که این انجمن تأسیس شد، ژاپن در میانه راه رشد اقتصادی سریع، فوق العاده و باورنکردنی بود، به طوری که نرخ رشد سالانه تولید ناخالص ملی آن ها بیش از 10 درصد بود. روند شتاب زده صنعتی شدن، تخریب و آلودگی های زیست محیطی را برای آن ها به همراه داشت. بیماری ها و مسمومیت های بسیاری در اثر استفاده از مواد شیمیایی صنعتی یکی پس از دیگری برای آن ها به وجود آمد. بیماری میناماتا 2 یکی از فاجعه بارترین موارد در این کشور بود. زمانی که بهره وری اقتصادی شعار اصلی کل کشور بود؛ مواد غذایی شان مملو از افزودنی های شیمیایی بود؛ کشاورزی متکی بر مواد شیمیایی بسیار تشویق می شد و زندگی بشر و محیط طبیعی به شدت در حال آسیب دیدن بود.

برخی از مصرف کنندگان، به خصوص در مناطق شهری، نگرانی بسیاری از بی خطر بودن مواد غذایی داشتند و برای به دست آوردن مواد غذایی غیرآلوده؛ مثلاً تخم مرغ، شیر و مواد غذایی فرآوری شده بدون افزودنی های شیمیایی ایستادگی می کردند. از سوی دیگر، کشاورزانی که از مضرات کشاورزی شیمیایی بر بدن انسان و دام ها و همچنین کاهش حاصلخیزی خاک آگاه بودند، شیوه کشاورزی ارگانیک را آغاز کردند. با تأسیس این انجمن چنین افرادی با یکدیگر متحد شده و در کارهایشان به یکدیگر کمک می کردند. در واقع انجمن به کمک همکاری های خویشاوندی و با هدف دنبال کردن و سرمایه گذاری در پایه های کشاورزی تأسیس شد.

"یوکی ( Yuki )" بخشی از نسخه ژاپنی این انجمن است و به معنای اصول و قوانینی است که در پس پویایی پدیده های طبیعی وجود دارد. این موضوع منجر به این باور می شود که کشاورزان باید خود را با اصول و قوانین تطبیق دهند و در کارهایشان به یکدیگر کمک کنند. بعداً معنای دیگری هم به این واژه اضافه شد:"روابط بشری ارگانیک" که باید بین تولیدکنندگان و مصرف کنندگان شان به وجود آید.

این انجمن درحال حاضر 3هزار عضو دارد که 25-20 درصد آن ها کارآفرینان هستند. سایرین، اساساً مصرف کنندگانی اند که در میان آنان متخصصانی با درجه دکتری کشاورزی، پزشکان، اقتصاددانان، کارگران تعاونی ها، روزنامه نگاران و غیره وجود دارند.

خبرنامه ماهانه ای با عنوان " سلامت و خاک " ، " کتابچه کشاورزی ارگانیک " ، " 100 محصول منتخب مناسب کشاورزی ارگانیک " ، " نقشه کشاورزان ارگانیک در سراسر ژاپن " و کتاب بسیار خوبی در زمینه کشاورزی از جمله عناوین مهمی است که این انجمن منتشر می کند. گردهمایی های ماهانه برگزار می شود و دو بار در سال واحدهای آموزشی برای افراد علاقه مند به یادگیری جنبش کشاورزی ارگانیک برگزار می شود. همچنین جلسه های خاصی با موضوع کشاورزی ارگانیک (گردهمایی هایی درباره تبادل فنّاوری و تبادل بذر) نیز برگزار می شود. به علاوه، کنفرانس عمومی سالانه نیز برپا می شود. تمامی این موارد به معنای ارتباط اعضاء با یکدیگر و گسترش جنبش کشاورزی ارگانیک است. هر شخصی که با اصول این انجمن موافق است می تواند یکی از اعضای آنها باشد.

فعالیت های سازمان یافته بخش های مهم انجمن:

- بخش تولیدکنندگان: جلسات برنامه ریزی و گردهمایی های فنی تبادل دانش میان کشاورزان.

- بخش خودکفایی: اندازه گیری میزان خودکفایی مزارع ارگانیک و طراحی دستورالعمل های غذایی مناسب.

- بخش سبک زندگی: تورهای برنامه ریزی و واحدهای آموزشی کوتاه مدت برای یادگیری و لذت از زندگی.

- بخش بذر: گردهمایی های منطقه ای درباره تبادل بذر و کارگاه های دوسالانه.

- بخش شبکه بذر: حفاظت و ترویج بذر ارقام بومی و محلی.

- بخش علوم: کارهایی برای ایجاد همبستگی بین گروه های مردمی، جنبش های حامی مخالفت با اصلاحات ژنتیکی و راه حل های تحقیقاتی برای مشکلات بیماری جنون گاوی.

- بخش دستورالعمل های استاندارد ارگانیک و تی کی 3 (Teikei) : تسهیل مبادلات درباره ساخت و ساز شبکه تی کی، استاندارهای اولیه کشاورزی ارگانیک و ارتباطات مربوط به معیارهای صدور گواهینامه ها در زمینه کشاورزی ارگانیک.

- بخش بین الملل: مسئولیت همکاری ها و تبادلات بین المللی شامل همکاری با سازمان جهانی جنبش کشاورزی ارگانیک 4 (IFOAM) و سایر متحدان بین المللی اش مانند جنبش انجمن حامی کشاورزی 5 (CSA) .

- بخش جوانان: برپایی سخنرانی ها، بازگشایی خانه ها و جلسه های منظم برای ارتباط با تولیدکنندگان جوان، دانش آموزان و کارگران کشاورز علاقه مند به کشاورزی ارگانیک.

توسعه سریع صنعتی شدن و نوین گرایی در کشاورزی ژاپن:

به طور کلی، ژاپن در منطقه معتدل موسمی با بارندگی فراوانی واقع شده است (یکهزارو200 تا 3هزار میلی متر در سال) و چهار فصل معین دارد. 70 درصد زمین هایشان را جنگل ها پوشانده اند و خاک قابل کشت در آنجا محدود است. تقریباً بیش از 80 درصد از زمین های زراعی کشاورزان بیش از 5/1 هکتار برای هر یک از آنان نیست. اما این زمین ها از تعداد بسیاری از رودخانه ها، سیلاب ها و همچنین خاک های حاصلخیز بهره مند می شوند. سالانه دو تا سه نوع محصول به طور متناوب در مزارع خشک کشت می شود و گندم و سایر سبزیجات نیز پس از برداشت برنج در شالیزارها پرورش می یابد. پرورش سیزیجات متنوع، دانه ها و میوه ها افزایش می یابد. برنج محصول اصلی است و در سراسر این کشور کشت می شود. شالیزارها کاهش دهندگان سیلاب ها و مخازن نگهدارنده آب های زیرزمینی اند. عملکرد آنها حفظ محیط زیست طبیعی، تجدیدنظر و ارزیابی مجدد آن است.

جوامع روستایی سرزندگی خود را در طول جنگ جهانی از دست دادند. با این وجود، پس از جنگ، کشاورزان مجبور بودند مواد غذایی موردنیاز مناطق شهری را فراهم کنند زیرا با کمبود شدید غذا مواجه بودند. همچنین آنها خواستار افزایش بهره وری کشاورزی بودند. از سوی دیگر، صاحبان زمین ها ، بر اساس سیاست مشاغل، به کشاورزان دستور می دادند که زمین هایشان را رها کنند. در نتیجه، تعداد بسیار زیادی کشاورزان مستقل در این کشور به وجود آمد. آنها به شدت به بهبود روش های کشاورزی سنتی علاقه مند بودند زیرا بهره وری کشاورزی را افزایش می داد. تا دهه 1960، کشاورزی در سطح محلی پیچیده و اساساً خودکفا بود و زندگی کشاورزان بیشتر متکی به خودشان بود.

از سال 1960 به بعد، تأکید عمده بر رشد اقتصادی ژاپن و مناطق روستایی بود که قربانیان جنگ بودند تا نیروی کار خود را در نواحی شهری تأمین کنند. اول از همه، کشاورزی مورد نیاز بود و قانون اساسی کشاورزی در سال 1961 به تصویب رسید. پس از آن، " کشاورزی پیشرفته " در مقیاس بزرگ؛ تک محصولی؛ مکانیزه؛ مجهز؛ تخصصی؛ وابسته به مواد شیمیایی و انرژی های فسیلی فرض شد.

در نتیجه کشاورزی ژاپن در معرض بحران عظیمی قرار گرفت؛ جوامع روستایی خسته شدند؛ محصولات با مواد شیمیایی، آنتی بیوتیک ها و سایر مواردی نظیر اینها آلوده شدند. همچنین آنان با مشکلات جدّی دیگری نیز رو به رو شدند:

1. بیشتر کشاورزان مشاغل دیگری را برای ادامه زندگی شان انتخاب کردند؛

2. تعداد بسیاری کمی از مردان جوان به مشارکت در کشاورزی تمایل نشان دادند؛

3. کشاورزان محصولاتی را که پول خوبی برای آنها پرداخت نمی شد پرورش نمی دادند؛

4. باروری خاک به علت فقدان هوموس در آن از بین رفت؛

5. کشت پی در پی تک محصولی در مقیاس بزرگ آسیب دید؛

6. بیماری های گیاهی و آفات به طور متناوب به علت برهم خوردن تعادل اکولوژیکی به وجود آمدند؛

7. انسان ها، محصولات کشاورزی، خاک، هوا، آب های زیرزمینی، رودخانه ها و مسیل ها با مواد شیمیایی آلوده شدند؛

8. دام ها به روش های مصنوعی و غیرانسانی نگهداری می شدند؛

9. مناطق قابل کشت کاهش یافتند؛

10. نرخ خودکفایی مواد غذایی کاهش یافت (به ویژه در غلات) و مقادیر بسیار زیادی از غذای مورد نیاز دام ها از سایر کشورها وارد می شد.

در دهه 1980، مقادیر عظیمی از محصولات کشاورزی برای توقف عدم تعادل تجاری به این کشور وارد شدند. کاهش نرخ خودکفایی مواد غذایی ادامه یافت و به 46 درصد، براساس مصرف کالری، در سال 1991 رسید.

توزیع محصولات کشاورزی ارگانیک:

در سال 1993، " تی کی " (Teikei) پدید آمد. انجمن، اصلی را برای راه اندازی نظام تی کی بین تولید کنندگان و مصرف کنندگان به وجود آورد. " تی کی " ایده ای برای ایجاد یک سیستم توزیع جایگزین است که به بازارهای متعارف متکی نیست. تی کی اشکال گوناگونی دارد، اما اساس آن یک سیستم توزیع مستقیم است. برای انجام آن، تولیدکنندگان و مصرف کنندگان با مذاکره و تماس با یکدیگر به درک عمیق و متقابلی دست می یابند و هر دو گروه، نیروی کار و سرمایه را برای حمایت از سیستم های تحویل خود ارائه می دهند. در این سیستم آنها یک سری ایستگاه هایی برای تحویل دارند؛ جایی که نزدیک ترین مصرف کنندگان بین 3 تا 10 خانوار محصولات را دریافت کنند.

جنبش کشاورزی ارگانیک ژاپن با سیستم تی کی آغاز به کار کرد. تی کی فقط ایده ای عملی نبود، بلکه فلسفه پویایی بود تا مردم، هم تولیدکنندگان و هم مصرف کنندگان، از طریق روابط شان به فکر روشی بهتر برای زندگی بیفتند.

در ساختار بازار عمده فروشی ژاپن لایه های بسیاری از دلال های عمده فروش وجود دارد. آنها ارتباط بین تولیدکنندگان و مصرف کنندگان را قطع می کنند و اجازه نمی دهند هر یک از آنها ببینند چه اتفاقی در هر سوی این ارتباط می افتد. به همین دلیل تولیدکنندگان و مصرف کنندگان عضو این انجمن رابطه بی همتایی به نام تی کی را ساختند تا حمایت متقابلی را با پشتوانه اعتماد متقابل به وجود آورند. این انجمن، برای نگهداری این سیستم که راه حل های خلاقانه ای برای جذب کشاورزان ارگانیک دارد و جمع آوری و توزیع محصولاتشان تلاش می کند. مصرف کنندگان می توانند محصولات ارگانیک را از طریق بازارهایی که خودشان خلق می کنند به دست آورند. مسئله مهم این است که سیستم بازارهای متعارف پشتوانه ای از " پایداری روش ها و مدیریت " در کشاورزی اگانیک ندارد. دو نکته بسیار مهم در مورد بازارهای متعارف آن است که:

1. نظام بازارهای متعارف همیشه ارزش های بالای محصولات ارگانیک را تضمین نمی کند. قیمت های بازار بر اساس تعادل بین عرضه و تقاضا تعیین می شود و این موضوع به معنای آن است که هرچه کشاورزان بیشتری به تولید محصولات ارگانیک روی می آورند و مقادیر بیشتری از این محصولات وارد بازار می شود، قیمت آنها کاهش می یابد. در حال حاضر، قیمت های بالا در بازار به دلیل کمبود عرضه است.

2. نیاز مصرف کنندگان قابل اعتماد نیست. نیازهای مصرف کنندگان نامحدود است و آنها هرگز به این واقعیت توجه نمی کنند که یک راه غلط در انتخاب محصولات کشاورزی باعث می شود که پرورش دهندگان نیز روش غلطی را برای اقدامات کشاورزی خود انتخاب کنند. مصرف کنندگانی از این دست می خواهند که کالاهایشان هیچ گونه لکه های خورده شده توسط کرم ها را نداشته باشد، از لحاظ اندازه و شکل ظاهری خوب باشد، خوش طعم، بی خطر و ارزان قیمت نیز باشد. به علاوه آنها می خواهند که مقادیر موردنیازشان در هر زمان و در همه جا آماده باشد. حرص و خودخواهی آنها برای تهیه چنین محصولاتی، قیمت ها را ناامن خواهد کرد و تولیدکنندگان را مجبور می کند تلاش های غیرضروری برای اصلاح موارد مرتبط با عرضه انجام دهند. تقاضا برای محصولات ارگانیک گران قیمت ناپایدار خواهد شد و رکود اقتصادی طولانی مدت را به وجود خواهد آورد.

در بازارهای متعارف که تولیدکنندگان و مصرف کنندگان کاملا از یکدیگر جدا هستند، پایداری مدیریت کشاورزی ارگانیک نامشخص است. در اینجا، تی کی خود را به شکل راه جایگزینی امیدوار کننده نشان می دهد.

خلاصه ای از اصول ده گانه تی کی:

· ایجاد روابط دوستانه و خلاقانه، نه فقط شرکای تجاری صرف؛

· تولید با توجه به طرح های از پیش ترتیب داده شده با توافقی بین تولیدکنندگان و مصرف کنندگان؛

· پذیرش تمامی محصولات تحویل داده شده از سوی تولیدکنندگان؛

· تنظیم قیمت ها با در نظر گرفتن منافع متقابل؛

· تعمیق ارتباط متقابل و احترام و اعتماد متقابل؛

· مدیریت خود توزیعی از سوی تولیدکنندگان و یا مصرف کنندگان؛

· دموکراتیک بودن در فعالیت های گروهی؛

· ایجاد علاقه بیشتر برای یادگیری مسائل مرتبط با کشاورزی ارگانیک؛

· حفظ اعضای هر یک از گروه ها به تعداد مناسب؛

· پیشرفت پایدار در مدیریت متقاعد کننده کشاورزی ارگانیک و زندگی با حفظ محیط زیست، حتی اگر حرکتی آهسته به سمت هدف نهایی داشته باشد.

جنبش کشاورزی ارگانیک راهی برای خودکفایی محلی و اتکا به خود:

همان طور که گفته شد، تولیدکنندگان عضو جنبش تی کی تلاش می کنند که تا آنجا که امکان پذیر است خودکفا شوند. مدیریت کشاورزان همراه با سایر موارد از جمله دام ها و تولید سبزیجات و میوه جات کار پیچیده ای است. اقدامات کشاورزی آنها به صورتی است که هیچ گونه آسیبی به محیط طبیعی وارد نشود. ایده " خودکفایی محلی " در جنبش تی کی متولد شد؛ به این معنا که واحدهای مستقل محلی که اغلب مصرف کنندگان مواد غذایی نیز هستند، تولید و فرآوری را در این نواحی برعهده دارند. این ایده به ایده تمرکززدایی بسیار نزدیک است.

فرض می شود که حدود 500 تا 1000 گروه مصرف کننده که با تولیدکنندگان محصولات ارگانیک در جنبش تی کی در ارتباط اند، در سراسر کشور وجود دارد. اندازه این گروه ها از کمتر از 10 خانوار تا بیش از 5هزار خانوار است. در اغلب موارد تولیدکنندگان در همسایگی آنها هستند. تعداد بسیار زیادی از تعاونی ها نیز در سیستم توزیع مستقیم و یا جنبش تی کی را فعال اند.

به هرحال، جنبش تی کی با مشکلاتی هم از زمان راه اندازی آن از سوی انجمن کشاورزی ارگانیک ژاپن رو به رو به رو شده است. مصرف کنندگان با مشکلاتی از قبیل موارد زیر رو به رو هستند: رهبرانشان پیر شده اند؛ اعضای کمیته رهبری باید تغییر کنند؛ و بسیاری از مصرف کنندگان به دلیل مشکلاتی که برای به دست آوردن محصولات ارگانیک دارند از این روش متنفر شده اند. علت اصلی کاهش مصرف محصولات ارگانیک در ژاپن از سوی مصرف کنندگان، قیمت بالای این نوع محصولات در مقایسه با قیمت های کشورهای اروپایی و امریکاست.

تولیدکنندگان نیز با مشکلاتی مواجه اند: رهبران تولیدکننده پیر شده اند؛ بسیاری از آنها شکایت می کنند که پسرانشان همانند آنها موفق نیستند، زیرا دیگر به صورت مرسوم جزء خانواده های کشاورز نیستند؛ مقدار مصرف این محصولات کاهش یافته، زیرا تعداد افرادی که این محصولات را مصرف می کردند رو به کاهش است.

با این وجود، اهمیت جنبش تی کی امروز بیش از هر زمان دیگری است، زیرا:

· استقلال کشاورزان و اتکاء به خودشان بیش از گذشته اهمیت یافته است که علت آن واردات بیش از پیش محصولات کشاورزی و حمله به مشاغل کشاورزی است؛

· باید هواداران بیشتری برای کشاورزی ارگانیک واقعی به منظور حل مشکلات زیست محیطی و حفظ ایمنی مواد غذایی به وجود آید؛

· برای مصرف کنندگان بسیار مهم است که در ایجاد سیستم تقاضای مواد غذایی متکی به خود در جنبش کشاورزی ارگانیک نقش مهمی داشته باشند؛

· برتری تی کی می تواند کشاورزی را در موقعیت بالاتر و بهتری در زندگی و جامعه قرار دهد و سبب پایداری جامعه شود؛

ما باید این جنبه های مهم را به ذهن بسپاریم و تلاش کنیم روش بهتری برای پذیرش گسترده تر تی کی در آینده بیابیم.

اقدامات آینده انجمن برای جنبش تی کی:

در ابتدا لازم است که تمامی اطلاعات و تجاربمان از زمان تأسیس انجمن تا به امروز را گرد آوری کرده و مورد مطالعه قرار دهیم. از لحاظ فنی، بسیار مهم است که شیوه های مناسبی برای کشاورزی ارگانیک متناسب با الگوی کشور ژاپن، نه کشورهای اروپایی و امریکا، که کشوری است در منطقه جنوب آسیا با بارندگی های فراوان و اقلیمی متفاوت از کشورهای غربی، راه اندازی کنیم. همچنین باید از نقش مردم برای جستجوی روش های جایگزین برای زندگی بهتر کمک بگیریم و آنها را با روش های خودمان و دستاوردهای جنبش تی کی آشنا کنیم. ما باید به ارتباطات و اتحاد محکم بین گروه های تی کی عمق ببخشیم؛ بین گروه های مدنی، طرفداران محیط زیست و جنبش های مصرف کنندگان ارتباط مثبتی برقرار کنیم؛ به تبادل دانش بین تعاونی ها و شرکت های کشاورزی بپردازیم؛ و نهایتاً دولت، شهرداری و سایر مراکز را با توجه به نقش بسیار مهم جنبش تی کی بین تولیدکنندگان و مصرف کنندگان، تحت تأثیر قرار دهیم.

بنابراین ما تقاضا می کنیم که سیاست های حال حاضر سبب ارتقاء صدای توسعه کشاورزی ارگانیک شود و این مسئله را در مرکزیت کشاورزی ژاپن قرار دهد؛ در حالی که ما به خوبی توانایی این روش و مدیریت کشاورزی ارگانیک در سطح سیاسی را شناخته ایم.

ما فروتنانه پیشنهاد می کنیم زمان مناسبی است تا IFOAM توجه بیشتری به جنبش تی کی و خودکفایی محلی به عنوان مفهومی پایه داشته باشد، هرچند ما هم تلاش طولانی مدت و مداوم خود را در ایجاد و صدور سیستم های گواهینامه استاندارد کشاورزی ارگانیک انجام خواهیم داد.

پانوشت:

1. Japan Organic Agriculture Association

2. Minamata : یک بیماری سیستم اعصاب مرکزی است که در اثر مسمویت با جیوه به وجود می آید.

3. Teikei به زبان ژاپنی به معنای مشارکت و عضویت در کسب و کار است.

4. International Federation of Organic Agriculture Movement

5. Community Supported Agriculture (CSA) movement

ترجمه: مهشید جلالیان