برگزاری بزرگ‌ترین کارگاه مبارزه با بیماری مرگبار گندم در بنگلادش/ تمرکز مربیان بر آموزش‌های تجربی و کارگاهی به کارآموزان

بلاست گندم 1 یک بیماری قارچی مخرب است که نخستین بار در سال 2016 در جنوب آسیا دیده شد. کارگاه نظارتی واقع در بنگلادش که از 40 نفر از کارشناسان بین المللی آموزش دیده شامل آسیب شناسان گندم، پرورش دهندگان و متخصصان کشاورزی از کشورهای بنگلادش، هند و نپال تشکیل شده بود، بر این مسئله تمرکز کردند.

به گزارش ایانا از globalrust از تاریخ 16-4 فوریه 2017، برنامه ای دو هفته ای با عنوان "اقدام برای کاهش تهدید بلاست گندم در جنوب آسیا: شناسایی بیماری و آموزش مهارت های نظارت بر آن" در مرکز تحقیقات گندم مؤسسه تحقیقات کشاورزی بنگلادش 2 (BARI) در شهر دیناجپور (Dinajpur) برگزار شد.

در این کارگاه که با حضور محققان گندم از مرکز باری، دانشگاه کرنل 3 ، مرکز بهبود گندم و ذرت 4 (CIMMYT) ، دانشگاه ایالت کانزاس امریکا 5 (KSU) و دانشکده کشاورزی بنگلادش 6 (BAU) تشکیل شد، تشخیص، نظارت و کنترل بلاست گندم به شرکت کنندگان آموزش داده شد.

ماریسلیز آسودو (Maricelies Acevedo) ، دستیار مدیر علوم "پروژه دستیابی به افزایش ژنتیکی گندم 7 (DGGW) " از دانشگاه کرنل که هماهنگی های مربوط به این کارگاه را نیز انجام داده است، توضیح می دهد که بلاست گندم بیماری خاص و خطرناکی است. این بیماری بر کاهش بازده محصول بسیار مؤثر است، زیرا می تواند زمانی که دانه های گندم در حال رشد هستند به خوشه های آن ها حمله کند. درمان این بیماری در آن زمان مشکل است، اگرچه کلیدی برای تشخیص زود هنگام آن در مزرعه وجود دارد.

بلاست گندم از نوعی عامل بیماری زای قارچی به نام ماگناپورث اُرایزا (Magnaporthe oryzae) از پاتوتایپ 8 (Pathotype) تریتیسوم (Triticum) به وجود می آید که می تواند به سرعت مزارع را تخریب کند. در موارد خیلی شدید، کشاورزان 100 درصد محصول شان را از دست می دهند. این نوع بلاست، به ویژه در مناطقی از برزیل و نواحی گرمتر آمریکای جنوبی رواج یافته است و کشاورزان از دهه 1980 با این نوع قارچ در حال مبارزه اند.

شرکت کنندگان 5 روز را در کلاس های درس، آزمایشگاه ها و خانه های سبز صرف آموزش های تئوری و عملی کردند و با 9 روز کار در مزارع، شناخت کاملی از بلاست گندم و راهکارهای مدیریتی جلوگیری از آن را به دست آوردند.

پاوان کومار ساین (Pawan Kumar Singh) ، مدیر بخش آسیب شناسی گندم در مؤسسه سی. آی. ام. ام. وای. تی. و یکی از آموزش دهندگان، می گوید که این کارگاه آموزشی از بزرگترین و فشرده ترین کارگاه هایی است که در زمینه بلاست گندم برگزار شده است. ساین می گوید: "تلاش های مشترک برای، سی. آی. ام. ام. وای. تی.، دانشگاه های کرنل و تکزاس در جمع آوری محققانی از کشورهای هند، بنگلادش و نپال موفق بود، چرا که درک درستی از محدودیت های علمی و عملی طراحی و اجرای نظرسنجی درباره این بیماری، گردآوری و تحلیل نتایج و همچنین تفسیر آن ها را دارند."

تیموثی کروپنیک (Timothy Krupnik) ، متخصص سیستم های کشاورزی سی. آی. ام. ام. وای. تی. و شخصی که به سازمان دهی این آموزش ها کمک می کند، می گوید که تمرکز مربّیان بر آموزش های تجربی و کارگاهی به کارآموزان است تا آن ها را با بیشترین میزان ممکن در معرض فعالیت های میدانی و آزمایشگاهی قرار دهند تا مهارت های خود را بهبود بخشند.

کروپنیک می گوید: "هدف ما این است که اطمینان یابیم نسل جوان تر دانشمندان گندم مهارت طراحی و اجرای مؤثر برنامه های کنترل بلاست گندم را در بنگلادش، نپال و هند دارند. ما انتظار داریم و امیدواریم که چنین تلاش های آموزشی مشترکی به آسانی در آینده نیز ادامه یابد، چرا که چنین فعالیت هایی در کاهش تهدیدات بلاست گندم بر امنیت غذایی در منطقه جنوب آسیا حیاتی است."

این آموزش ها برای کشاورزانی از مناظق مختلف بنگلادش به موقع و قطعی بودند، زیرا آن ها شیوع شدید بیماری بلاست گندم را در سال 2016 تجربه کرده بودند. گزارش های ارائه شده نشان داده است که بلاست گندم مجدداً در فصل کاشت 2017 نیز در مزارع مشاهده شده است.

آسودو می گوید: "اگر بلاست گندم در منطقه جنوب آسیا گسترش یابد، تهدید بسیار جدّی برای امنیت غذایی است. مهمترین جنبه امنیت منطقه در برابر نابودی های آینده آن است که نظارت و مدیریت بهتری بر گسترش این بیماری به وجود آید."

دسترسی به فیلم های آموزشی ساخته شده به صورت آنلاین:

فیلم ها و اطلاعات آموزشی درباره نظارت بر بلاست گندم در وب سایت ابتکار بلاست جهانی بورلاگ 9 ، سی. آی. ام. ام. وای. تی. و باری تا چند ماه آینده در دسترس خواهند بود.

آسودو می گوید: "با این روش می توانیم به مخاطبان گسترده تری از دانشمندان دست یابیم. این کار مرا بسیار هیجان زده می کند که کریستین کروز (Christian Cruz) ، از آسیب شناسان دانشگاه تگزاس- که از متخصصان جهانی بلاست گندم نیز است- نمونه های آموزشی را از راه دور و از طریق اسکایپ (Skype) برای نشست ما ارسال می کند، زیرا گاهی اوقات ما باید بر روی مسائل مربوط به روادید کار کنیم."

یک بیماری سخت:

نخستین گیاهان خال دار در سال 1985 در برزیل دیده شد و مدیریت بلاست گندم کار بسیار مشکلی بود، زیرا در آن زمان درک ناچیزی از آن وجود داشت. سی. آی. ام. ام. وای. تی. گزارشی را ارائه کرده است که توضیح می دهد تناوب زراعی فقط تا حدودی به عنوان معیاری برای نظارت مؤثر است. از آن جا که قارچ ها موجوداتی پیچیده اند، ارزیابی مقاومت هر یک از ارقام گندم بسیار سخت است.

پاریتوش مالاکر (Paritosh Malaker) ، مدیر ارشد علمی مرکز تحقیقات گندم مؤسسه تحقیقات کشاورزی بنگلادش، می گوید: "ظهور بلاست در بنگلادش بر نیاز فوری به برنامه های تحقیقاتی مشترک برای کاهش تهدید در جنوب آسیا و مناطقی با شرایط آب و هوایی مشابه آن تأکید می کند. پرورش برای مقاومت در برابر بیماری و توسعه ظرفیت علمی دانشمندان جوان، نخستین اولویت ما در این راه است."

ان. سی. دی. بارما (NCD Barma) ، مدیر مرکز تحقیقات گندم مؤسسه تحقیقات کشاورزی بنگلادش، اضافه می کند که همکاری ما با یکدیگر و همچنین با سایر همکارانمان در سطح ملی و بین المللی برای کاهش تهدید بلاست گندم در بنگلادش و جنوب آسیاست و اقدامات نظارتی و کنترلی به صورت فعالیتی منظم در شورای تحقیقات گندم ادامه خواهد یافت.

وزارت کشاورزی بنگلادش و گروه ترویج کشاورزی اقدامات فعالی را برای کاهش بلاست گندم در کشورشان انجام می دهند. در سال گذشته، آن ها نیروی کاری را تشکیل دادند که توصیه هایی را برای افزایش میزان آگاهی در میان کشاورزان بنگلادشی ارائه دهند.

دکتر فاضل واحد خونداکر (Md. Fazle Wahid Khondaker) ، دبیر تحقیقات وزارت کشاورزی بنگلادش، می گوید: " این آموزش ها ظرفیت های دانشمندان بنگلادشی و کشورهای همسایه شان را افزایش می دهد که نتیجه آن تقویت تحقیقات بر روی بلاست گندم و کنترل این بیماری از طریق نظارت فشرده بر آن است."

پروژه دی. جی. جی. دبلیو. (DGGW) را بنیاد بیل و ملیندا گیتس 10 (BMGF) و با کمک گروه توسعه بین المللی انگلستان 11 (DFID) سرمایه گذاری کرده اند. همچنین سرمایه گذاری مربوط به برنامه های آموزشی را باری، سی. آی. ام. ام. وای. تی.، مرکز تحقیقات کشاورزی استرالیا 12 (ACIAR) ، آژانس توسعه بین المللی آمریکا 13 (USAID) ، بنیاد بی. ام. جی. اف. از طریق ابتکار سیستم های غلات در جنوب آسیا 14 (CSISA) در سی. آی. ام. ام. وای. تی. و پروژه های مکانیزاسیون و آبیاری سی. اس. آی. اس. آ. بر عهده دارند.

پانوشت:

1. Wheat Blast یا همان بلاست گندم می تواند بر روی قسمت های مختلف گیاه تأثیر بگذارد، اما نشانه مشخص آن دانه های چروکیده در مقابل گیاهان سالم است. تمام قسمت های مختلف خوشه در گیاهان آسیب دیده به بلاست آلوده می شوند.

2. Bangladesh Agricultural Research Institute

3. Cornell University

4. International Maize and Wheat Improvement Center

5. Kansas State University

6. Bangladesh Agricultural University

7. Delivering Genetic Gain in Wheat

8. به هر گروهی از موجودات زنده (از یک گونه مشابه) که بیماری زایی یکسانی را بر روی میزبان مشخصی داشته باشند، پاتوتایپ می گویند.

9. Borlaug Global Rust Initiative

10. Bill & Melinda Gates Foundation

11. United Kingdom (UK) Department for International Development

12. Australian Center for International Agricultural Research

13. United States Agency for International Development

14. Cereal Systems Initiative for South Asia

ترجمه: مهشید جلالیان

منبع: www.globalrust.org