گام‌های مؤثر ایران برای توسعه استفاده از آب سبز/ اولویت برنامه‌ریزی در استفاده بهینه از آب سبز برای تولید چغندرقند، حبوبات و اراضی شیب‌دار

وزیر جهاد کشاورزی گفت: ما در راستای افزایش بهره‌وری برنامه‌هایی را برای استفاده بهینه از آب سبز در نظر گرفته‌ایم. ما به درستی از آب سبز خود استفاده نکرده‌ایم. به همین دلیل وزارت جهادکشاورزی تغییر کشت تابستانه به بهاره و پاییزه را در دستور کار خود قرار داده است.

به گزارش خبرنگار ایانا، محمود حجتی امروز شنبه در نخستین همایش بین‌المللی آب مجازی که در محل اتاق ایران برگزار شد، ملت ایران را ملتی با سابقه و ریشه‌دار در نحوه استحصال آب و بهره‌برداری از این منابع معرفی کرد.

وی افزود: شاید کمتر ملتی مثل ایران در ارتباط با آب و چگونگی استفاده و استحصال آن تا این حد هزینه کرده باشد. وقتی به تاریخ گذشته باز می‌گردیم، موضوع قنوات را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهیم، به این مسئله پی می‌بریم.

وزیر جهاد کشاورزی ادامه داد: قنات‌های حاشیه کویرها که نقش حیاتی برای مردم این مناطق داشته‌اند، با صرف هزینه زیاد ایجاد شده‌اند.

وی گفت: با وجود محدودیت‌های آبی در ایران، اجداد ما با استحصال آب از زمین، امنیت غذایی خود را تامین کرده و اقتصادشان را شکوفا کرده‌اند. ما همواره ملتی ثروتمند نسبت به اطراف خود بوده‌ایم و به سایر کشورها کمک کرده‌ایم.

حجتی به وجود برخی پارادوکس‌ها در زمینه آب اشاره کرد و افزود: باید مباحثی نظیر امنیت غذایی، خود اتکایی و محدودیت یا نبود آب را در کنار هم تعریف کنیم و برای این پارادوکس، راهکار مناسب ارایه دهیم.

وی در ادامه اقدامات دولت در زمینه منابع آب و خاک را بررسی کرد. به گفته وزیر جهاد کشاورزی بیلان منفی دشت‌ها یکی از مشکلات عمده ایران از گذشته بوده و هنوز هم ادامه دارد. به همین دلیل دولت یازدهم طرح تعادل بخشی سفره‌های زیرزمینی را در دستور کار خود قرار داده است.

وزیر جهادکشاورزی اضافه کرد: پیشنهاد دولت در زمینه تعادل بخشی سفره‌های زیرزمینی در قالب برنامه ششم توسعه به مجلس ارایه و در نهایت در مجلس تصویب شد. این برنامه‌ها در حال حاضر در دستور کار سازمان حفاظت محیط زیست، وزارتخانه‌های نیرو و جهاد کشاورزی قرار دارد.

وی بیان کرد: در طول برنامه ششم تلاش می‌کنیم که حداقل بیلان منفی سفره‌های زیرزمینی را به صفر برسانیم.

حجتی اضافه کرد: اجداد ما بدون کاهش سطح ایستابی از منابع آب زیرزمینی استفاده می‌کردند. بنابراین با توجه به این تجربیات می‌توان به نحوی برنامه‌ریزی کرد که از آب استفاده بهتری کنیم و بهره‌وری را افزایش دهیم. وقتی بحث آب مجازی را در این کنفرانس مطرح می‌کنیم باید با استفاده از این مفهوم بدانیم چه محصولی می‌توانیم تولید کنیم و کدام دسته از محصولات را باید در لیست واردات قرار دهیم.

به گفته وی تاکنون از پتانسیل آب سبز به خوبی نتوانسته‌ایم استفاده کنیم، اما با تغییر زمان کشت در طول فعالیت دولت یازدهم و تبدیل کشت تابستانه به بهاره و پاییزه، می‌توانیم سهم آب سبز خود در تولید محصولات کشاورزی را افزایش دهیم. زیرا اقلیم ایران به نحوی است که 80 تا 90 درصد بارش ‎ ‌ها در اوایل بهار، پاییز و زمستان رخ می‌دهد.

وزیر جهاد کشاورزی عنوان کرد: استفاده بهینه از آب سبز در تولید چغندر قند، حبوبات و اراضی شیب‌دار در دستور کار قرار گرفته است.

وی اضافه کرد: باید برای آبی که از سفره‌های زیرزمینی استحصال می‌شود، برنامه‌ریزی درستی داشته باشیم. هنوز این مسئله جای کار زیادی دارد، اما سرمایه‌گذاری‌های زیادی هم برای توسعه کشت گلخانه‌ای، توسعه نشاء کاری و اقداماتی از این دست برای افزایش بهره‌وری آب انجام داده‌ایم.

حجتی گفت: اقدامات وزارت جهاد کشاورزی سبب شده که مصرف آب اصلاح شود. ما در دهه 80 برای یک متر مکعب آب حدود 280 تا 290 گرم شکر از چغندر تولید می‌کردیم. امروز در کشت بهاره با همان یک متر مکعب آب، حدود 500 گرم شکر و در کشت پاییزه میزان تولید شکر به بیش از یک کیلوگرم رسیده است. این موفقیت‌ها با اندکی تغییر سیاست رخ داده است.

وی ادامه داد: با تغییر نظام آبیاری و نوع کشت از بذر به سمت نشاء کاری، افزایش بهره‌وری آب رخ می‌دهد و خیلی از مشکلات حل می‌شود.

به گفته وزیر جهاد کشاورزی ایران کشوری کم آب و خشک است، اما مناطقی هم دارد که میزان بارش در آن ها بیش از 700 تا 800 میلیمتر در سال است. سطح این مناطق از کشورهای اروپایی بیشتر است، اما میزان تولیدات کشاورزی در این مناطق با کشور متناظر اروپایی برابری نمی‌کند. این ها نکاتی است که باید مورد توجه قرار گیرد

وی ادامه داد: از بدو فعالیت دولت یازدهم با تکیه بر مفهوم آب مجازی کشت فراسرزمینی هم در دستور کار وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی و امور خارجه قرار گرفت. البته طی دو دهه گذشته به مفهوم آب مجازی توجه شده است، اما دولت یازدهم به این مسئله توجهی جدی داشته است. با پیگیری‌ها و مذاکرات جدی دولت در کشورهای هدف، کشت فراسرزمینی عملیاتی خواهد شد.

حجتی افزود: ما تا امروز توانسته‌ایم در کشورهای هدف معادل 728 هزار و 300 هکتار قرارداد منعقد کنیم. 84 هزار هکتار از این اراضی ملکی است. برای سایر نقاط هم قرارداد بلند مدت 25 ساله یا 40 ساله منعقد شده است. 422 هزار هکتار تفاهم نامه امضا شده و 421 هزار هکتار نیز در مسیر امضای تفاهم نامه است. فعالان بسیاری از استان‌های کشور که دچار بحران بوده‌اند به کشورهای هدف سفر کرده و به کشت و زرع می‌پردازند.

وی با اشاره به افزایش تقاضای ذرت در کشور و مزیت‌های ایران در تولید گوشت سفید و محصولات لبنی، تغییر زمان کشت را عامل موثری در تامین نیازهای کشور دانست.

این مقام مسئول تاکید کرد: می‌توانیم در چارچوب آب مجازی برنامه‌ریزی کنیم تا بخشی از محصولات مورد نیاز خود را وارد کنیم و برخی محصولات تولید داخل را هم صادر کنیم. برای آب داخلی هم جاهایی که مزیت داریم، این منابع را مصرف کنیم. در بخش باغبانی و گیاهان دارویی به دلیل شرایط اقلیمی ایران، دارای مزیت هستیم که در برنامه‌ریزی‌ها به این نکات توجه می‌شود.

وی گفت: ما راه و مسیر خود را پیدا کرده‌ایم، تلاش می‌کنیم با کمک و همفکری سایرین به یافته‌های جدیدتر و بهتری دست یابیم./

L-960209-02