دانش کم، ما را به بیراهه برد

رئیس انجمن جنگلبانی ایران متن نامه داریوش خانلری جنگل‌شناس پیشکسوت را در اختیار خبرگزاری ایانا قرار داد. در این نامه دلایل عدم موفقیت علم جنگلداری در جنگل‌های شمال ایران تشریح شده است.

به گزارش خبرنگار ایانا، در نامه داریوش خانلری به هادی کیادلیری، رئیس انجمن جنگلبانی ایران آمده است:

پیرو گفتمان بسیار گسترده اخیر، در امر جنگل شمال و پیامد حاصله ناشی طراحی، نشانه‌گذاری میلیون‌ها درختان ناب جنگلی شمال و قطع و بهره‌برداری متمرکز انجام شده در پنج دهه اخیر که تماماً ناشی از عدم شناخت بنیان شکل‌گیری جنگل شمال همانا واحدهای هیدرولوژیک خرد و بزرگ و ایستگاه‌های اکولوژیکی به‌ویژه اکوسیستم‌های جنگلی رخ داده است، به‌واقع عوامل اصلی آن اتفاق را می‌توان ناشی از بی‌خبری از پدیده‌های درون و برون منابع جنگلی شمال برشمرد!

به‌ویژه نوع آموزه‌های گذشته و حاضر در دانشکده‌های منابع طبیعی کشور، در امر جنگل‌شناسی، جنگلداری، طراحی و برنامه‌ریزی جنگل و دلایل عدیده دیگر، -ازجمله نبود آموزش جنگل‌شناسی در جهت چگونگی شناخت بنیان شکل‌گیری گروه‌های درختی، درختچه‌ای، علفی و جانوری و نحوه شناخت و نقش اقلیم، تنوع کانی‌های سنگ‌های مادری و نوع بافت، ساختمان وعمق متنوع خاک‌های جنگل شمال در بروز پدیده‌های علت تنوع رویش گونه‌ها در جای‌جای عرصه‌های منابع جنگلی- را می‌توان از عوامل اصلی تداوم سطحی‌نگری بر جنگل در پی رکود علمی و بی‌خبری از عظمت ظهور گروه‌های درختی در عوارض توپوگرافی و جغرافیایی متفاوت دانست.

می‌دانیم تمامی آموزه مزبور صرفاً در امر نوع نشانه‌گذاری درخت با شیوه‌های جنگل‌شناسی دیکته شده وارداتی، همچنین قطع و حمل درخت بوده و متأسفانه آن آموزه اشتباه تداوم دارد! که خود باعث شد امروزه سطح وسیعی از جنگل شمال، همانند "جنگل زاگرس" شود. همان‌طور که می‌ ‎ دانیم، تنها فرقش با زاگرس در این است که در جنگل زاگرس، به‌دلیل وجود اقلیم گرم و خشک، در فضای باز ایجاد شده، پوشش علفی قادر به رشد نیست! اما در جنگل شمال به لحاظ فراهم بودن اقلیم، گیاهان علفی مهاجم همانند انواع گرامینه‌ها، سرخس پنجه عقابی، تمشک، النا، و... فضای باز بین درختان را پوشانده است! به پیامد آن، در فضای سبز دروغین، عرصه‌های باز با تک‌پایه‌های در معرض خطر بادافتادگی، صرفاً نمایی از جنگل سبز شمال را چشم‌نوازی می‌کنند!

بی‌علت نیست بشر در تمامی زمینه‌های علمی ازجمله پزشکی، الکترونیک، مکانیک، نانو، ژن درمانی و... رشد چشمگیر داشته، اما چرا در زمینه علوم جنگل، مرتع و محیط زیست نه‌تنها رشدی دیده نمی‌شود، بلکه باعث تخریب آن نیز شده است.

زیرا بشر هنوز نپذیرفته، جنگل و طبیعت تابع "قوانین جاودانه طبیعت" است و از اسرار طبیعت پیروی می‌کند، نه از دانش رجوع نکرده بشر به‌علت پدیده‌های رویش و زایش، به‌ویژه به‌علت پیشینه ظهور نقاط گروه‌های درختی 300، 500، 700 ساله جنگل شمال ایران!

بزرگان اهل معرفت به‌درستی فرمودند هر که عیب نبیند! غیب بیند ! و چون بر نوع ایستادن درختان عیب نگاشتیم، پس از اسرار درون و برون آن بی‌خبر ماندیم./

L-951007-02