توسعه منجر به فقر نمی‌خواهیم

یک پژوهشگر سیاستگذاری منابع آب گفت: با توسعه مخالف نیستم، اما توسعه‌ای که منجر به فقر شود، برای زندگی و معیشت مردم مشکل ایجاد خواهد کرد.

به گزارش خبرنگار ایانا، حجت میان‌آبادی در حاشیه اکران مستند "نازیسم" که در محل خبرگزاری مهر انجام شد، توسعه رو به فقر را چالشی دانست که باید به‌طور جدی به آن توجه شود.

به گفته وی باید بین توسعه، رشد و پیشرفت تفاوت قایل شد. این مسائل بار معنایی متفاوتی داشته و اثرات آن در زندگی افراد نیز متغیر است.

این پژوهشگر سیاستگذاری منابع آب توسعه باغ‌ها پسته در کرمان یا وضعیت امروز دریاچه ارومیه را نمونه‌ای از توسعه‌های رو به فقر نامید.

میان‌آبادی افزود: در کرمان باغ‌های پسته را توسعه دادیم تا به رفاه و رشد اقتصادی منطقه دست پیدا کنیم، اما آیا با وجود تمام هزینه‌ها، منطقه رشد کرد یا مردم فقیرتر شدند؟

وی خاطرنشان کرد: به گفته یکی از اعضای اتاق ایران، ارزش آب مجازی صادر شده همراه پسته کرمان هفت برابر ارزش صادراتی این محصول است.

میان‌آبادی ادامه داد: توسعه‌ای که بعضاً با توهم توسعه در کشور صورت گرفته، توسعه رو به رشد نیست. در حال حاضر برای نجات دریاچه ارومیه ستاد احیای این دریاچه باید هفت میلیارد دلار (معادل 25 هزار میلیارد تومان) هزینه کند تا به وضعیت 10 یا 15 سال قبل بازگردیم. بخشی از متخصصان دانشگاهی نیز بر این باورند که دریاچه ارومیه هیچ‌گاه به شرایط اولیه باز نخواهد گشت.

اجرای پروژه‌های غلط با توهم توسعه

این پژوهشگر سیاستگذاری منابع آب با اشاره به اینکه نظریه توسعه رو به فقر نخستین‌بار در هند مطرح شده، اضافه کرد: توهم توسعه‌ای که سراغ مدیران دولتی می‌آید، فقط مخصوص کشور ما نیست.

وی یادآور شد: با توهم توسعه طرح‌هایی را اجرا می‌کنیم که کشور را رو به رشد نمی‌برد، بلکه طرح‌های غیرکارشناسی را به اسم توسعه و پیشرفت به مسئولان می‌دهند.

میان‌آبادی تأکید کرد: باید در اجرای طرح‌های انتقال آب دقت شود که آیا اجرای آن منجر به توسعه خواهد شد یا خیر. مخالف 100 درصد انتقال آب نیستم، اما از آنجا که طرح جامع نداریم، نمی‌دانیم تبعات تصمیمات چه بوده است.

وی اظهار داشت: در ایران پروژه انتقال آبی در دست اجراست که 9 هزار میلیارد تومان اعتبار برای آن در نظر گرفته شده است، اما از مشاور پروژه خواسته نشده که بخشی از مطالعات را انجام دهد. باید بدانیم اجرای چنین پروژه‌ای منجر به توسعه رو به رشد خواهد شد یا رو به فقر است. اگر افق آتی مشخص نباشد، این پروژه امنیت ملی را به مخاطره انداخته و برای برگشت به حالت اول باید بودجه چند میلیارد دلاری هزینه کنیم.

این پژوهشگر سیاستگذاری منابع آب با اشاره به اینکه مثال‌های زیادی برای توسعه رو به فقر در ایران و جهان وجود دارد، بهره‌برداری معقول از طبیعت را تأیید کرد.

میان‌آبادی همچنین گفت: با انتقال از توسعه لجام گسیخته قصد تخریب نداریم، بلکه باید به سمتی پیش برویم که بهره‌برداری‌ها معقول باشد. باید با ارزیابی طرح‌های توسعه آبی کشور، بدون هیچ‌گونه تعصبی به‌صورت عادلانه و عینی میزان موفقیت‌ها و شکست‌ها را بررسی کنیم تا راه غلط خود را ادامه ندهیم.

وی در ادامه افزود: در بسیاری از کشورها از جمله آمریکا بعد از ارزیابی یک طرح حتی فردای روز افتتاح آن، سازه تخریب شده، زیرا در جریان بازبینی طرح متوجه اشتباهات خود شده‌اند؛ در ایران نیز نباید از این مسئله هراس داشته باشیم.

میان‌آبادی در پاسخ به ایانا درباره وضعیت طرح‌های آبی موفق خاطرنشان کرد: به‌دلیل آنکه در ایران سند آب تهیه نکرده‌ایم، طرح‌ها ارزیابی نشده‌اند و طرح آمایش سرزمین تهیه نشده، در نتیجه درباره تبعات طرح‌های اجرا شده هیچ اطلاعی در دسترس نیست.

وی عنوان کرد: آنچه شرایط اجتماع نشان می‌دهد این است که با سرعت به سمت توهم توسعه در حال حرکت هستیم، اما مقاومت بسیار زیادی وجود دارد که بگوییم اشتباه نکرده‌ایم. کار به جایی رسیده که وزیر نیرو هشدار می‌دهد که تمدن کشور در حل از بین رفتن است./

L-950617-01