بزرگترین جایزه محیط‌زیست برای آلاینده‌ترین وزارتخانه
شهروند،نادره وائلی‌زاده| هر روز بیش از نیم‌میلیون فوت مکعب گاز سمی فقط از مشعل یکی از ۴۰۰ چاه نفتی که در اهواز وجود دارد، به هوا می‌رود تا نفس پایتخت نفت کشور و آلوده‌ترین شهر دنیا را بیش از پیش تنگ کند. ۱۱۹ کیلومتر آن‌طرف‌تر تالاب «هورالعظیم» هم با مشکل مواجه است. وزارت نفت هشت سال آب را به روی «هور» بست. جاده‌ها، دکل‌ها، لوله‌ها و زباله‌های نفتی حالا در تن آخرین بازمانده تالاب‌های بین‌النهرین جا خوش کرده است. وزارت نفت، در حالی «یازدهمین جایزه ملی محیط‌زیست» را به خود اختصاص می‌دهد که نامش هنوز در فهرست صنایع آلاینده در دادگستری خوزستان می‌درخشد و پرونده‌های متعدد آن برای آلودگی آب‌و‌هوا و خاک در جریان است. سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور ۱۳ بند را به‌عنوان دلایل اهدای این جایزه اعلام کرده است. از میان این بندها شاید تلاش وزارت نفت در کاهش آلودگی هوا، انجام اقدامات محیط‌زیستی در راستای احیای تالاب هورالعظیم و رفع مشکلات میدان‌های نفتی غرب کارون و اقدام برای کاهش و بازیابی گازهای همراه نفت (فلرهای نفتی) به چشم می‌خورد. چنانکه «هژیر کیانی» نماینده سازمان‌های مردم‌نهاد زیست‌محیطی خوزستان این جایزه را یک «طنز تلخ» توصیف می‌کند و می‌گوید: «عملکرد وزارت نفت و شیوه‌های بهره‌برداری و رهاسازی میلیون‌ها تن گاز و آلاینده‌های مختلف در خوزستان ضدمحیط زیست است.» مهران افخمی، پژوهشگر و استاد دانشگاه هم در این‌باره می‌گوید: «فارغ از تلاش‌هایی که در هر یک از بخش‌های کشور برای حفظ محیط‌زیست صورت می‌گیرد، وزارت نفت به دلیل جایگاه خاص خود از یکسو و نقش پررنگی که در ایجاد انواع آلودگی‌ها در بخش‌های مختلف مانند آلودگی آب، خاک، زباله‌های صنعتی و بالاخص هوا دارد، همواره یکی از حساس‌ترین دستگاه‌های اجرایی کشور بوده است.» افخمی می‌گوید: «ایجاد بستر مناسب برای تأمین سوخت پاک برای نیروگاه‌ها و اجبار آنها به مصرف سوخت‌های شدیدا آلاینده مانند مازوت به‌طور جدی سبب آلودگی هوا در مناطقی که اتفاقا نزدیک به سکونتگاه‌ها و شهر‌ها و روستاهای خوزستان است، شده است.» به گفته این متخصص محیط‌زیست، فعالیت‌های گسترده وزارت نفت در تالاب‌های اصلی خوزستان باعث آلودگی شدید محیط‌زیست تالابی در این مناطق شده است. افخمی وضع تالاب هورالعظیم را پیچیده‌تر توصیف می‌کند: «فعالیت‌های گسترده نفتی، ساخت جاده‌های دسترسی در بخش‌های مختلف تالاب که سبب گسستگی زیست‌بوم تالاب شده است.» «وزارت نفت در آبگیری هورالعظیم اختلال ایجاد کرده است به آنها مهلت داده‌ایم که هرچه زود‌تر تأسیسات خود را جمع‌آوری و پسماندهای نفتی را تخلیه کنند.» این را هاشم بالدی، مدیرکل مدیریت بحران استانداری خوزستان می‌گوید و می‌افزاید: «طبق گزارش مسئولان و مردم محلی و حتی مدیر HSE وزارت نفت، آلودگی‌های نفتی و حفاری‌های غیرمجاز و جاده‌سازی در تالاب هورالعظیم هنوز وجود دارند و نحوه دفن پسماندهای آلوده نفتی هنوز برای ما مشخص نشده است.» طرح جامع کاهش آلودگی هوای اهواز که در سال ۸۳ به تصویب رسیده، صنایع نفتی را عامل ۷۰درصد آلودگی‌های این شهر معرفی کرده است. نعمت‌الله جعفرزاده، مسئول تیم تحقیقاتی طرح جامع کاهش آلودگی هوای اهواز همچنین می‌گوید: «صنعت نفت نسبت به ۱۰سال قبل پیشرفت‌هایی داشته و بهبود یافته است؛ اما این به معنی برطرف شدن همه مشکلات زیست‌محیطی این صنعت نیست.» امید حاجتی، رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی خوزستان می‌گوید: «با وجودی که حدود ۷۰درصد از آلودگی‌های این استان ناشی از تأسیسات نفتی است، اما وزارت نفت بابت عوارض آلایندگی مبالغ بسیار ناچیزی به استان پرداخت می‌کند و گفته می‌شود طی توافقی که وزارت نفت با سازمان محیط‌زیست داشته، فقط بابت سوختن گازهای نفتی عوارض می‌دهد و سایر بخش‌ها و تأسیسات نفتی را آلاینده به حساب نیاورده است.»
دیدگاه تان را بنویسید