توسعه گردشگری روستایی و عشایری با بومگردی در یک روستا
اینجا روستای من است: با خوشه های گندم و رقص نیایش
کلبهای ساده و سنتی که با انواع وسایل سنتی و قدیمی زینت داده شده است. این کلبه به منظور حفظ سنت پیشینیان و فرهنگسازی سادهزیستی آمادهسازی شده است. این اقامتگاه بومگردی علاوه بر اینکه یک کلبه سنتی و به سبک قدیم است مجهز به اینترنت ADSL و مودم وایرلس است و همینطور این اقامتگاه آماده پذیرش مهمانان و گردشگران داخلی و خارجی است.
روستا را می گویم
آنجا بی سهم نفت
زندگی راه خویش می رفت
فقر زیر پوست ِ کوچه هایش بود
اما، تقسیم می شد
دامنی گلدار با نوای ساز چوپان
عشق ترسیم می شد
داس بود ودهقان بود وگالش
خوشه های گندم ، رقص نیایش
پینه های زهد، نه بر پیشانی
که بر دست بود
ظاهر وباطن ،همان چیزی که هست بود
روستا را می گویم آنجا
ماه در دستان ده بود
آخرین مدها، زیر پای ِسادگی له بود
در گرگ ومیش ِ ده ، کنار جوی
جبرییل را دیدم
بیل بر شانه می رفت
آنسوترمعصومیت کوزه در آغوش
سمت خانه می رفت
روستا را می گویم آنجا
میزبان نباشد
خشت های خانه سلامت می دهند
نقش های ِ قالی، بالای ِ خانه
نشانت می دهند
تب ِ نیمه شب ِ یک دام
برای تمام ده کابوس می شد
می دید از آن بالا، همدلی را، ماه
شرمنده ی ِ آن همه فانوس می شد
باران می گرفت
کوچه ها نه بوی فاضلاب
بوی ِ کاهگل می داد
زیر باران کد خدا می گفت:
کاش مش حسن پشت بامش گل می داد
روستا را می گویم آنجا
ده که می خوابید
آواز جیر جیرک لالایش بود
آنطرف در باغ ِ تاک
شغالی مشغول ِ می خواریش بود
زیر ِ نور ِ گرسوزی ضعیف
مادر، سوزن به دست
در انگشتان پدر
دنبال خار می گشت
رصد می کرد این مهربانی را پروانه
اوهم بیدار می گشت
چشم فرو می بست دهقان
یکریز" شکر خدا" از لرزش های لب
می ریخت
کینه های روز را آرام
در جیب ِ شب می ریخت
بالمس ذره های نور
ده آبستن کار می شد
خیلی زود ،خمودی ،استراحت
بر دار می شد
روستا را می گویم
رها می کرد آب را دهقان
پایین تر گوسفندان بی تاب بودند
کنار جوی ،مست از عطر نعنا
بوته های پونه
تا کمر درآب بودند
روستا را می گویم
آنجا خیا ل مردمانش تخت بود
به جز شیطان
همه خلق خدا خوشبخت بود
محمد رضا شمسی
فاطمه رضاپور/ بومگردی بهانهای است برای بازگشت به زندگی سنتی و طبیعی. درواقع اقامتگاه بومگردی نوعی از محلهای اسکان برای گردشگران است که برخلاف هتلها که ویژگی یکسانی دارند، دارای ویژگی خاص محیطی خود بوده و به نوعی اقامتگاهی بومی و محلی است که عمدتا در خانههای قدیمی بازسازی شده و با شیوهای که مطلوب برای مسافران باشد، اداره میشوند.
در این اقامتگاهها که تقریبا همگی آنها به صورت خانوادگی ارایه خدمات میکنند، سعی بر این است تا مهمانان با شیوه سنتی زندگی در آن محل خاص آشنا شده و از غذاهای محلی آنجا استفاده کرده و در محیطی طبیعی سفر خود را به انجام برسانند.
برخی از آنان فعالیتهای طبیعتگردی مکملی چون بیابانگردی، جنگلنوردی و گردشگری نجومی را نیز مکمل کار خود ساخته و خدمات کاملی را به مسافران ارایه میدهند. البته تعداد اقامتگاههایی که بدین صورت ارایه میشوند، بیشتر از این بوده ولی این گروه جزو بهترینهای آنها به شمار میروند. طراحی داخلی و خارجی تمامی اقامتگاههای بومگردی باید با رویکرد بهرهبرداری از مبلمان و تجهیزات سنتی و بومی صورت بگیرد تا ضمن تأمین رفاه برای گردشگران، فرصت آشنایی و درک فرهنگی منطقه فراهم شود.
اقامتگاه بومگردی، اقامتگاهی برای گردشگران است که ساختار بومی خدمات، محصولات و فعالیتهای گردشگری، ساختار محیطی بومگرا، ساختار مالکیت و مدیریت خانوادگی و مشارکت جامعه بومی و درنهایت داشتن ساختارهای مناسب زیربنایی گردشگری که ارکان و هستههای اصلی یک اقامتگاه است، آن را از دیگر الگوهای اقامتی مانند هتلها و مهمانپذیرها متمایز میکنند.
اقامتگاههای بومگردی در محیطهای طبیعی با رعایت بالاترین سطح ممکن ضوابط زیستمحیطی و به شکلی سازگار با معماری و سیمای طبیعی منطقه احداث شده و ضمن حداکثر تعامل با جامعه محلی، زمینه حضور و اقامت طبیعتگردان را با کیفیتی قابل قبول و تعریف شده در محیطهای طبیعی فراهم میکنند.
در تمامی اقامتگاههای بومگردی طرحهای مشخصی درخصوص مدیریت و بازیافت پسماندها و استفاده بهینه از پسابها به اجرا درمیآیند، وجود اقاتگاههای بومگردی نباید در هیچ شرایطی به آلودگی زیستمحیطی بستر پیرامون خود منتهی شود.
تمامی شیرآلات اقامتگاههای بومگردی باید از انواعی انتخاب شود که کاهش مصرف آب را بهدنبال داشته باشند. نورپردازی اقامتگاههای بومگردی باید ضمن تأمین روشنایی موردنیاز گردشگران، حداکثر صرفهجویی در مصرف انرژی داشته و حداقل آلودگی نوری را در منطقه ایجاد کند. سیستم گرمایش و سرمایش اقامتگاههای بومگردی باید ضمن تأمین رفاه مسافران حداقل تأثیر منفی را بر محیطزیست منطقه داشته باشد و با رعایت اصول معماری بومی و دانش فنی روز، میزان نشت حرارتی در اقامتگاههای بومگردی به کمترین حد ممکن برسد. استفاده از پوشاک بومی ضمن رعایت اصول بهداشتی و ایمنی برای تمامی کارمندان اقامتگاههای بومگردی و همچنین رعایت اصول بهداشتی و پاکیزگی تمامی فضاهای اقامتگاههای بومگردی براساس استانداردها و ضوابط الزامی است. تمامی اقامتگاههای بومگردی موظفند ضمن رعایت ذایقه گردشگران، خوراک و نوشیدنیهای بومی را با استفاده از سفرهآرایی بومی و رعایت اصول بهداشتی به گردشگران ارایه کنند. نمونهای از آن روستای قلعه بالا از توابع شاهرود در استان سمنان است.
بومگردی در روستای قلعه بالای شاهرود
کلبهای ساده و سنتی که با انواع وسایل سنتی و قدیمی زینت داده شده است. این کلبه به منظور حفظ سنت پیشینیان و فرهنگسازی سادهزیستی آمادهسازی شده است. این اقامتگاه بومگردی علاوه بر اینکه یک کلبه سنتی و به سبک قدیم است مجهز به اینترنت ADSL و مودم وایرلس است و همینطور این اقامتگاه آماده پذیرش مهمانان و گردشگران داخلی و خارجی است.
روستای زیبای «قلعه بالا» در ١٤٠کیلومتری جنوبشرقی شاهرود و ٢٤کیلومتری شهر زیبای بیارجمند قرار دارد. این روستا با جمعیتی بالغبر ٥٩٥ نفر پرجمعیتترین روستای این بخش است. روستای هدف گردشگری قلعه بالا در حاشیه دشت کویر، از موقعیت نیمهبیابانی با پوشش گیاهی متوسط برخوردار بوده و دارای اقلیم کوهپایهای است و یکهزار و ١١٠ متر از سطح دریا ارتفاع دارد.
اقامت و شبنشینی در قلعه بالا بسیار خاطرهانگیز است، رصد آسمان شب کویر، آتیشونی (دور آتشنشینی) با شنیدن داستانها و افسانههای قدیمی توسط کهنسالان بسیار جالب است. تانهبافی یکی از فنون صنایعدستی قلعه بالاست، تانهبافی، فن پارچهبافی در این منطقه است. پارچهای که بافته میشود به تناسب جنس نخ، مصارف گوناگونی دارد. ضمنا اهالی روستا با پرورش کرمابریشم و فن تولید نخ ابریشم آشنایی کامل دارند. سوزندوزی، گلدوزی، سیاکدوزی و دوخت لباسهای سنتی از دیگر صنایعدستی روستای قلعه بالاست. مهمترین سوغاتی روستای قلعه بالا فلفل، زیره سبز، انار، کنجد و گیاهان دارویی است. فصلهای بهار و پاییز بهترین وقت سفر به قلعه بالا و منطقه خوارتوران در خطه شاهوار (شاهرود) است. توسعه گردشگری روستایی و عشایری میتواند از روند مهاجرت روستاییان به شهرها جلوگیری کرده و در کنار آن زمینه حفظ صنایعدستی و آیینهای سنتی فراهم آید، دیگر آنکه گردشگران این نقاط در محیطی جدا از هیاهوی شهر و زندگی مرفه شهرنشینی زمانی را به فراغت در کنار روستاییان و عشایر بهسر برده و با حضور خود نقش قابلتوجهی در اقتصاد و معیشت آنها بازی کنند.
دیدگاه تان را بنویسید