نامه مردمی و شکایت از ترکیه به سازمان ملل برای تولید ریزگرد

اعتماد / ۱۵۵۰ شهروند ایرانی در نامه‌ای به سازمان ملل سدسازی‌های گسترده ترکیه و بستن آب دجله و فرات تحت عنوان طرح گاپ (احداث سد و بستن آب دجله و فرات) را عامل خشکسالی، ریزگردها و بحران‌های سیاسی و اجتماعی در منطقه دانستند. این شهروندان در این نامه، از ترکیه به دلیل بستن آب دجله و فرات به سازمان ملل متحد و یونسکو شکایت کرده و آن را عامل بحران‌های اجتماعی، سیاسی و محیط زیستی سال‌های اخیر در منطقه از جمله ریزگردها دانسته‌اند. در میان فهرست افراد حقیقی امضاکننده نام تعداد زیادی از مسوولان، کارشناسان، خبرنگاران و فعالان محیط زیست به چشم می‌خورد و ۱۵۵۰ شخص حقیقی و ‌۱۶۰ تشکل غیردولتی نیز تا لحظه تنظیم این گزارش نامه را امضا کرده‌اند. منتقدان سدسازی‌های ترکیه تحت عنوان طرح گاپ، معتقدند دولت ایران باید از ترکیه با طرح گاپ منجر به معضلات محیط زیستی، اجتماعی و سیاسی فراوان شده است شکایت کند. محمد درویش، مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به این طرح و امضای بیش از ١٥٠٠ ایرانی، ‌از بالارفتن امضاها تا ١٠٠ هزار تا می‌گوید. او در این خصوص به «اعتماد» گفت: دولت ترکیه طرحی را به نام GAP (گپ) اجرا کرده که مطابق این طرح برنامه‌ریزی کرده بود که در ١٥ سال، ٣٨ میلیارد متر مکعب آب دجله و فرات را به نام تنظیم کردن، برای خودش حبس کند و اجازه ندهد وارد میان رودان (بین النهرین) - دجله و فرات از وسط بین النهرین رد می‌شود- شود. علاوه بر سد آتاتورک که به تنهایی بیش از ٤٠ میلیارد متر مکعب حجم مخزنی است که آب را نگه می‌دارد، ترکیه در طول ١٥ سال، ‌حقابه دجله و فرات را از ٧٥٠ متر مکعب بر ثانیه به ٢٥٠ مترمکعب رسانده. همه این مسائل با هم باعث شد با بحران جدی‌ای در کشورهای همسایه غربی چون عراق و ترکیه مواجه شویم. به واسطه این اتفاق، ‌بیش از ٦ میلیون هکتار از اراضی کشاورزی از حیز انتفاع خارج شده، بیشتر تالاب‌ها چون هورالعظیم خشک شده و در نهایت با چشمه‌های تولید گرد و غبار روبه‌رو شدیم؛ چشمه‌هایی که در طول ٢٢ سال تعدادشان از ٦ چشمه به ٢٥٠ عدد افزایش یافت. ما و بقیه کشورهای همسایه، ‌همگی عضو کنوانسیون مقابله با بیابان‌زایی هستیم، برای اینکه اقدامات و طرح‌های این کشورها منجر به افزایش ریزگرد نشود، تشکل‌های مردم نهاد تصمیم گرفتند برای به دست آوردن حقوق‌شان وارد شوند. ٢٥ استان ما درگیر این مساله شده‌اند و همچنان از این معضل آسیب می‌بینند. در این راستا، کمپینی که ایجاد کردند در ادامه این هدف است که این خواسته را در مجامع حقوقی مطرح کنند تا شاید فشاری باشد بر کشوری چون ترکیه برای اجرای تعهداتش در زمینه جلوگیری از تولید ریزگردهایی که وارد کشور می‌شوند.

قطعا مشارکت مردم در زمینه‌هایی چون این مساله خیلی می‌تواند تاثیرگذار باشد. در منطقه جنوب غربی، تا به حال کمتر شاهد این مساله بودیم که مردم وارد عمل شوند، معمولا دولت‌ها وارد می‌شوند و مردم درگیر مشکلات معیشتی هستند. با تشکیل این کمپین، می‌خواهیم ظرفیت‌های بالاتری از مردم را نشان دهیم، ظرفیتی که این‌بار به خاطر محیط زیست که پیش از این موضوع اولویت داری نبود، ‌به میدان آمده‌اند. مردم با امضای این نامه که خطاب به سازمان ملل نوشته شده، ‌نشان می‌دهند محیط زیست برایشان مهم است، آنقدر که می‌خواهند برای حفظ و نجاتش وکیل بگیرند. با این کار جمهوری اسلامی هم می‌تواند در منطقه دست بالا را بگیرد. کمپین «نجات میان‌رودان» فقط توسط مردم استان‌های غرب و جنوب غرب ایران امضا نشده، ‌از همه جای ایران امضا شده است . پیش‌بینی می‌شود به ١٠٠ هزار امضا هم برسد.