کاهش 65 درصدی مصرف آب در کشاورزی با تالیس محافظ سفید/ عبور از بحران خشکسالی با فرمول جهادی

تالیس محافظ سفید ضمن دارا بودن گواهی ثبت اختراع از اداره مالکیت‌های معنوی، مصرف آب را تا 65 درصد کاهش داده و امکان رقابت‌پذیری محصولات کشاورزی ایران را افزایش می‌دهد و با بهینه‌سازی مصرف آب در بخش کشاورزی در شرایط خشکسالی موجود زمینه ساز تحقق اقتصاد مقاومتی می‌شود.

محقق و مخترع تالیس محافظ سفید امروز در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا) با اعلام این خبر گفت: کار مشترکی با مرکز شیمی جهاد دانشگاهی واحد صنعتی اصفهان به منظور افزایش مقاومت گیاهان به تنش‌های آبی و حرارتی در راستای عبور از بحران خشکسالی در حوزه کشاورزی صورت پذیرفت که منجر به ابداع و تجاری‌سازی محصولی به نام "تالیس محافظ سفید" درختان شد.

مازیار مؤمنی افزود: پوشش سفید و یکنواخت ایجادشده توسط تالیس محافظ سفید روی برگ‌ها و اندام هوایی گیاهان که ترکیبی از رس‌های معدنی و افزودنی‌های مجاز و ارگانیک تشکیل شده است، کاملاً با محیط زیست سازگار است، به‌عنوان مثال عمده ترکیبات به‌کار رفته شده در این ترکیب که رس معدنی کائولینایت بوده، در کرم‌های بهداشتی و خمیردندان نیز به‌کار برده می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: از سال 1390 فعالیت تحقیقاتی برای ساخت این ماده آغاز شد و بررسی‌ها نشان داد که پوشش سفید ایجادشده روی برگ درختان بدون ایجاد اختلال در فتوسنتز، روزنه‌ها را نبسته و راندمان فتوسنتز را در فصول گرم افزایش هم داده است، به‌گونه‌ای که ما در فصل گرم شاهد رشد مجدد گیاه هستیم.

دوره آبیاری از 21 نوبت در فصل گرم به هفت نوبت

محقق و مخترع تالیس محافظ سفید ادامه داد: ایده اولیه این طرح از گیاه سنجد و زیتون الگوبرداری شد، به‌گونه‌ای که پوشش سفیدرنگ برگ این گیاهان و رنگ روشن برگ‌ها باعث جذب کمتر نورهای مضر مانند مادون قرمز و فرابنفش می‌شود و گیاه دیرتر احساس گرما و نیاز آبی می‌کند، با الگوگیری از این نمونه طبیعی، فرمولاسیون ما که متشکل از رس‌های معدنی و ترکیبات ارگانیک است، پس از دو سال تست میدانی و آزمایشگاهی بهینه شد و امروز شاهد کاهش مصرف شدید آب در گیاه هستیم، به‌گونه‌ای که اگر هر درخت را طی 120 روز گرما 21 نوبت و هر نوبت 60 لیتر آبیاری می‌کردیم با محافظ سفید تالیس این میزان به هفت نوبت کاهش پیدا کرد و به ازای هر درخت طی این مدت بدون بروز تنش شاهد کاهش 840 لیتر آب خواهیم بود؛ یعنی چیزی معادل 504 هزار لیتر صرفه‌جویی در مصرف آب در هر هکتار باغ یا فضای سبز شهری که میزان قابل توجهی است.

مؤمنی تصریح کرد: زمان پاشش این مایع پس از بارش‌های بهاری است و با بارش باران، شست‌وشو و رشد گیاه به مرور از بین خواهد رفت.

وی یادآور شد: در بیش از 36 گونه گیاهی مثمر و غیرمثمر باغی توسط جهاد دانشگاهی واحد صنعتی اصفهان و 900 هکتار فضای سبز شهری طی چهار سال گذشته محلول‌پاشی با موفقیت انجام پذیرفته و کلیه آزمایشات با موفقیت همراه بوده است.

مؤمنی تأکید کرد: بعضی از همکاران و اساتید دانشگاه معتقد بودند پوشش محافظ سفید روی برگ‌ها باعث توقف فتوسنتز می‌شود، اما طی دو سال تحقیقات دانشگاهی و تست‌های پایلوت مشخص شد این ماده تنها باعث دفع نورهای مضر شده و ضمن خنک‌تر نگه داشتن گیاه چرخه آب در گیاه را کنترل می‌کند و با استفاده بهینه از آب باعث افزایش راندمان تولید می‌شود.

وی اظهار داشت: چرخه آب در گیاه به سه عامل محیطی نور، دما و رطوبت محیطی وابسته است و اگر گیاه بتواند با استفاده از منابع آبی که در اختیار دارد به تعادل بین این سه عامل محیطی پاسخ مثبت دهد، جای هیچ گونه نگرانی نیست و مشکلی برای گیاه به‌وجود نمی‌آید و گیاه به تولید محصول ادامه می‌دهد، همان‌طور که همه می‌دانند گیاه 99 درصد از آب جذب شده توسط ریشه‌ها را صرف تبخیر و خنک نگه داشتن خود می‌کند و ما با محافظ سفید تالیس عملاً بخش عمده‌ای از این 99 درصد آب را صرفه‌جویی کرده‌ایم، خلاصه بگویم فرایند استفاده از آب در گیاه بسیار پیچیده است، اما پیغامش بسیار ساده، امروزه شاهد سیاست‌گذاری روی خط انتقال آب و آبیاری تحت فشار هستیم که کار بسیار خوبی است، اما اگر بخشی از بودجه بهینه‌سازی مصرف آب نیز به استفاده یارانه‌ای از این ماده برای باغداران و فضاهای سبز شهری تعلق می‌گرفت بسیار موفق‌تر از قبل می‌توانستیم در راستای کاهش مصرف آب و تحقق فرمایشات مقام معظم رهبری در سال اقتصاد مقاومتی اقدام و عمل کنیم.

تالیس محافظ سفید و محیط زیست

محقق و مخترع تالیس محافظ سفید همچنین گفت: نتایج آزمایشگاه‌های معتمد محیط زیست روی ماده بسیار خوب بود و درخواست‌های خرید مکرر از باغداران و شهرداری‌ها نشان از عملکرد مثبت این ماده دارد.

مؤمنی در ادامه افزود: گیاهان بسته به نوع مقاومت حرارتی که دارند میانگین از 32 درجه سانتیگراد به بالا برای بقای خود روزنه‌های برگ را بسته نگه می‌دارند و عملاً فتوسنتز به حداقل و بعضاً متوقف می‌شود و شاهد جذب آلاینده‌ها و تولید اکسیژن نخواهیم بود به‌گونه‌ای که در شهرها شاهد خزان زودرس هستیم که محافظ سفید تالیس می‌تواند ضمن جلوگیری از هدررفت آب با ادامه چرخه فتوسنتز در کاهش آلودگی کلان‌شهرها مؤثر باشد.

وی خاطرنشان کرد: طی این چند سال تحقیقات وسیعی در حوزه دانشگاه روی این ماده صورت گرفته که تقریباً نتایج همه آنها در پایان‌نامه‌ها امیدوارکننده است و کاربری‌های متفاوتی را ضمن کاهش مصرف آب برای این ماده تعریف می‌کند ازجمله می‌توان به کنترل کرم خراط گردو اشاره کرد که طی دوسال تحقیق دانشگاهی اساتید مجرب در دانشگاه خوراسگان نتایج قابل توجهی داشته است که البته برای ورود قانونی با کاربری‌های جدید به بازار نیاز به همکاری سازمان‌های مرتبط است.

جابه‌جایی درختان بدون تنش

محقق و مخترع تالیس محافظ سفید ادامه داد: ما در تیرماه 1393 در دمای 42 درجه سانتیگراد درخت مگنولیا با ارتفاع بیش از هفت متر و قدمت 46 سال را با همین ماده در اصفهان بدون بروز تنش جابه‌جا کردیم، محافظ سفید تالیس در چرخه انتقال درختان می‌تواند از تبخیر و تعرق برگ‌ها جلوگیری به‌عمل آورده و تعادل تقاضای محیطی آب در گیاه را برقرار کند و با توجه به افزودنی‌های ارگانیکی که در ترکیب آن به‌کارگرفته شده است گیاه را در مقابل تنش جابه‌جایی محافظت کند؛ لذا برای انتقال نهال از خزانه به محل کاشت و یا انتقال از زمین به گلدان نیز می‌توانید از محافظ سفید تالیس استفاده کنید تا از تنش‌های ناشی از انتقال جلوگیری کرده و شاهد کاهش هزینه تولید نهال در کشور باشیم.

مؤمنی تصریح کرد: به سه دلیل توصیه به استفاده از این ماده می‌شود؛ نخست کاهش مصرف آب، دوم کاهش آلودگی هوا در کلان‌شهرها و سوم کاهش هزینه‌های نگهداری.

وی درباره توجیه اقتصادی استفاده از این ماده یادآور شد: قیمت هرکیلوگرم محافظ سفید تالیس همراه با پاشش آن 14 هزار تومان برآورده شده است و میزان مصرف آن برای یک درخت 12 تا 15 ساله حدود 250 گرم است، یعنی معادل قیمت آب یک نوبت آبیاری همان درخت.

کشورهای جنوب خلیج فارس مشتری تالیس محافظ سفید

مؤمنی تأکید کرد: درخواست‌های فراوانی از کشورهای اطراف دریافت می‌کنیم، اما متأسفانه به‌دلیل نو بودن ماده، بروکراسی اداری اخذ مجوزها، ترس از ارائه فرمولاسیون و عدم رعایت مالکیت معنوی، نبود ردیفی برای اخذ کد ای‌سیک و معیاری برای مقایسه استاندارد هنوز موفق به اخذ تأییدیه و مجوز صادرات نشده‌ایم و با توجه به توان تولید روزانه 25 تن محافظ سفید تالیس و بحران‌های خشکسالی پیاپی در منطقه خلیج فارس و محدودیت منابع آبی در صورت گشایش این بازار توان تأمین آن وجود دارد.

کلید قفل بسته جاری ماندن آب زاینده‌رود در دستان فرمول جهادی تالیس محافظ سفید

محقق و مخترع تالیس محافظ سفید اظهار داشت: در حالی به‌منظور استفاده باغ‌ها و استان‌های بالادست، رودخادنه زاینده‌رود سال‌ها است که به خشکی گراییده و شاهد مرگ تدریجی و خاموش تمدنی کهن هستیم، در صورتی که اگر باغ‌های بالادست رودخانه از تالیس محافظ سفید استفاده کنند با صرفه‌جویی 65 درصدی مصرف آب حجم هدررفت آب به‌شدت کاهش یافته و بحران فعلی آب در استان اصفهان مرتفع می‌شود.

وی همچنین گفت: جاری شدن آب زاینده‌رود تاکنون از طریق فرضیه‌های مختلفی مورد بررسی قرار گرفته، اما تالیس محافظ سفید که هنوز برای نهادهای تصمیم‌گیر شناخته شده نیست، می‌تواند باعث جاری شدن دوباره آب به زاینده‌رود شود.

مؤمنی در ادامه افزود: در صورت جایگزینی غرامت خشکسالی به باغداران و یا اختصاص بخشی از بودجه بهینه‌سازی مصرف آب به خرید دولتی تالیس محافظ سفید ضمن حفظ چرخه تولید محصولات باغی در سال اقتصاد مقاومتی اقدام و عمل کرد.

تحقق اقتصاد مقاومتی و صرفه‌جویی در مصرف آب با تالیس محافظ سفید

وی خاطرنشان کرد: در سال اقدام و عمل می‌توان با استفاده از دستاوردهای علمی برای وارد شدن به میدان اجرای اقتصاد مقاومتی دست به‌کار شد و با اطمینان می‌توان گفت تالیس محافظ سفید به‌عنوان یکی از دستاوردهای محققان جهاد دانشگاهی واحد صنعتی اصفهان در حفظ منابع آبی و کاهش قیمت تمام‌شده محصولات نقش مؤثر دارد.

مؤمنی در پایان تصریح کرد: اکنون بسیاری از محصولات کشاورزی ایران که از طعم و مزه بی‌نظیری برخوردارند، نمی‌توانند وارد گود رقابت شوند، چرا که قیمت تمام‌شده تولید در ایران بسیار بالا است، اما استفاده از تالیس محافظ سفید با کاهش مصرف آب ضمن افزایش تولید می‌تواند قدرت رقابت‌پذیری محصولات باغی را افزایش دهد./

F-950218-02