Iranian Agriculture News Agency

جبهه نجات آب

محسن جلال پور - رییس اتاق بازرگانی، صنایع و کشاورزی ایران

جبهه نجات آب


سازمان ملل شعار امسال روز جهانی آب را " آب و اشتغال" تعیین کرده است. گمان می کنم این شعار بسیار مناسب حال ماست. همین شعار دو کلمه ای، می تواند اصلی ترین پرسش های استراتژیک فراروی کشور را در پنج سال آینده، به طور مجمل و گویا بیان کند.

در بین عوامل تهدیدکننده پایایی ایران، دو مورد به صورت بارز خود را نشان می‌دهد. این دو عامل، توانایی بی ثبات سازی کلان سرزمینی فراتر از تأثیر هر جنگ و دشمن خارجی، کاهش قیمت نفت یا هر تهدید دیگری را دارند. شاید تنها "کاهش سرمایه اجتماعی" بتواند هم سنگ این دو تصور شود.



1. انباشت خطرناک جمعیت بیکاران، ناشی از اثر هم زمان دو پدیده ذیل حاصل شد. از یکسو اقتصاد سترون، از زایش فرصت اشتغال در طول دولت نهم و دهم عقیم ماند. از سوی دیگر ورود انبوهی از متولدین سال های رونق زاد و ولد به سن کار، در دهه گذشته رخ داد. اثر تجمیعی این دو عامل به ثابت ماندن قدرمطلق تعداد فرصت های شغلی، در طول هفت سال انجامید و لشکر بیکران بیکاران پدید آمد... سپاهیان مظلوم بی ثباتی!

2. بحران آب به چنان ابعادی رسید که ایران در اضافه برداشت آب از طبیعت، مقام اول خود را با فاصله ای بزرگ از مصر که جایگاه دوم را دارد ، تثبیت کرد. دو سوم دشت های کشور درگیر تنش آبی است و اضافه برداشت از منابع آب زیر زمینی، توان آبدهی را در بسیاری از دشت های ایران به صورتی غیر بازگشت، ویران کرده یا می کند. اهداف تعادل بخشی برنامه های چهارم و پنجم با شکست فاحش روبروست. ساختارمدیریت بحران، به تمامی فروپاشیده است.

برای کاهش آثار مخرب هر دو تهدید به شدت خطرناک، به یک وفاق ملی، حرکت گسترده و مشارکت همگانی نیاز است . لازمه چنین فضایی شناخت اجزای این بحران، تدوین نقشه راه متفق علیه و از همه مهم تر فرهنگ سازی با هدف اجماع ملی بر اولویت قطعی مساله و بسیج عمومی است. از بسیجی شبیه بسیج اقوام ایرانی در دفاع مقدس، سخن می گویم .

اتاق ایران در دهه اخیر به تدریج، جایگاه "مساله آب" را در سیاست گذاری های خود ارتقا داده است. امروز "مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب کشور" که بنا به تکلیف قانون ایجادش به اتاق سپرده شده، فعالیت موثری در سطح ملی دارد. صدها کار مبارک ،ثمره این تلاش است. وقتی طرح انتحاری فدک ،در دولت دهم، در پی اختصاص بیست میلیارد متر مکعب آب برای گسترش کشاورزی بود، گزارش های علمی به بالاترین مقامات و تلاش سیاسی رییس وقت اتاق -دکتر نهاوندیان - سبب توقف آن فاجعه شد.
ما با بازگشت به عصر بی برنامگی آبی یعنی فروگذاری دید حوضه ای و بازگشت به استانی شدن تخصیص از یک طرف و عدم اولویت تعادل بخشی و اجازه تخصیص جدید در مناطق بحرانی از دیگر سو، مردانه جنگیدیم. در مساله آب نه به مشارکت سود آور در بازتعریف غارت آب ، بلکه همیشه به منفعت کشور و محوریت پایایی منابع، پای بند بودیم. بحران آب نه تنها سرمایه گذاری های کشاورزی، صنعتی، گردشگری و شهرسازی جامعه کسب و کار ایران راتهدید می کند، بلکه سبب بی ثباتی بوم، در گستره کشور است. این است که اتاق از هیچ کوششی در کمک به حل این بحران ملی فروگذار نکرده و از هر تلاشی برای اطلاع رسانی لازم به مردم و مسئولین استفاده کرده است.

ایران دو برابر میزان آرمانی، آب مصرف می کند. برای ساماندهی اضطراری به بحران و جلوگیری از فروپاشی آبی- محیط زیستی کشور ، راهی جز کاهش سریع بیست درصد از مصرف، پیش رو نیست. تقریبا تمام این کاهش مصرف باید در کشاورزی رخ دهد. نوشتن از این اهداف و اعداد ساده است ، اما تاکنون هیچ ملتی در تاریخ، چنین کاهش مصرفی را با این ابعاد و با این محدودیت زمانی، مدیریت نکرده است. برای نجات ایران، نبردی سهمگین در پیش است .

در هر حال، با مشارکت یونسکو و فائو از فرصت "روز ملی آب" در 13 اسفندماه 94 خورشیدی استفاده خواهیم کرد تا در جهت زنده نگه داشتن مسأله بحران آب و انعکاس ابعاد خانمان سوز آن بهره ببریم. برنامه های متنوعی منجمله "مسابقه عکاسی ملی آب" تدارک دیده شده است. در سال بعد نیز اجلاس مهم "آب مجازی" را با کمک فائو درتهران برنامه ریزی کرده ایم. آب مجازی در سیاست گذاری ما ابزاری راهگشاست که در سه سال گذشته هم سازمان اتاق و هم شخصا بسیار به تشریح و همه گیری آن، پرداخته ایم.

همه آحاد اقتصادی و مردم می توانند در این حرکت سرنوشت ساز مشارکت داشته باشند. من دست نیاز به سوی تک تک شما دراز می کنم. تغییر فرهنگ و آگاهی اساس درمان است. نقش مطبوعات و نخبگان در روشنگری، محوری است. در ماموریت "نجات آب - نجات ایران" دست به دست هم دهیم./


انتهای پیام

دیدگاه تان را بنویسید