کاهش 50 درصدی سطح کشت گوجه‌فرنگی در فضای آزاد

  به گزارش خبرنگار ایانا در آذربایجان شرقی، اکبر فتحی در برنامه تراز شبکه سهند، با اشاره به اینکه بخشی از امنیت غذایی را در دسترس بودن محصولات غذایی متنوع تشکیل می‌دهد، گفت: در امنیت غذایی نمی‌توان صرفاً روی یک محصول تاکید کرد و هر محصولی که مورد نیاز است باید ضرورتا کشت شود. کشت این محصولات باید در پهنه کشور و بر اساس ظرفیت‌ها و شرایط آب و هوایی هر منطقه انجام شود.

وی با اشاره به کاهش میزان تولید گوجه‌فرنگی در استان نسبت به آخرین سال زراعی، گفت: از یک میلیون و 400 هزار هکتار اراضی کشاورزی استان، جمع سطح زیرکشت گوجه‌فرنگی استان دو هزار و 300 هکتار الی دو هزار و 500 هکتار است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی افزود: اگر سرانه مصرف را نزدیک به 30 کیلوگرم لحاظ کنیم، استان آذربایجان شرقی با چهار میلیون نفر جمعیت حدود 120 هزار تن نیاز به گوجه‌فرنگی خواهد داشت و این در حالی است که میزان تولیدات گوجه‌فرنگی ما در استان حدود 120 هزار تن تا 130 هزار تن در نوسان است. وقتی در خصوص محصولات کشاورزی صحبت می‌کنیم تولیدات یک استان به‌صورت مجزا مورد بحث نیست و تولیدات استان‌های دیگر نیز متاثر خواهد بود. مخصوصا محصولی مانند گوجه‌فرنگی که به شدت فسادپذیر است و در زمان محدود به بازار روانه می‌شود.

فتحی ادامه داد: وضعیت آذربایجان شرقی در حوزه صنایع تبدیلی قابل قبول است و به همین دلیل در خصوص محصولی مانند گوجه‌فرنگی، از استان‌های دیگر به آذربایجان شرقی ارسال می‌شود تا در استان ما فرآوری شود بنابراین برنامه‌ریزی در خصوص مصرف به‌صورت تازه خوری و استفاده در صنایع تبدیلی باید در سطح ملی انجام شود.

وی در خصوص بهای تمام شده گوجه‌فرنگی گفت: بهایی که اخیرا برای این محصول استخراج شده است با احتساب هزینه‌های کارگری و سود معقول 15 درصدی هر کیلو چهار هزار تومان است اما در پیک مصرف و برداشت با قیمتی کمتر از این میزان خریداری می‌شود. گوجه‌فرنگی معمولا در ابتدا و انتهای فصل برداشت با افزایش قیمت خرید روبرو می‌شود.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی در خصوص قیمت تضمینی خرید گوجه‌فرنگی گفت: قیمت خرید تضمینی همان کف قیمت است و به این علت انتخاب می‌شود که کشاورز متضرر نشود. در حال حاضر دولت سه هزار و 800 تومان برای هر کیلو را به‌عنوان قیمت خرید تضمینی گوجه‌فرنگی انتخاب کرده است تا اگر در هر استان از این قیمت پایین‌تر آمد با توجه به ظرفیت‌های هر استان در بخش‌های مختلف از قبیل اتحادیه‌های کشاورزی، تشکل‌ها، سازمان تعاون روستایی و پشتیبانی مالی که از طریق نهادهای پشتیبان مانند بانک کشاورزی و صندوق حمایت از توسعه سرمایه‌گذاری بخش کشاورزی انجام می‌شود، در آن مقاطع زمانی برای فرآوری اقدام به خرید گوجه‌فرنگی کنند.

وی با اشاره به بازار صادراتی گوجه‌فرنگی‌هایی که در محیط‌های کنترل شده در استان کشت می‌شوند، گفت: سرمایه‌گذارانی که در حوزه گلخانه سرمایه‌گذاری می‌کنند، ابتدا بازار فروش خود را پیدا می‌کنند و به همین دلیل حدود 30 هزار تنی که در محیط‌های گلخانه‌ای کشت می‌شود، تاثیر قابل توجهی در بازار گوجه‌فرنگی که در محیط آزاد کشت می‌شود، ندارد.

فتحی تمرکز تولید بر محصولات استراتژیک در حوزه کشاورزی را عملا غیرممکن دانست و افزود: زمین‌های کشاورزی استعدادهای مختلفی دارند و بر همین اساس باید اقدام به کشت محصول کرد و برخی محصولات نیز با وجود اینکه راهبردی نیستند اما محصولاتی حساس و دارای اهمیت هستند و در سفره روزانه مردم جای دارد که گوجه‌فرنگی نیز به‌صورت تازه یا در قالب رب گوجه‌فرنگی جزء همین محصولات است بنابراین کشت آن ضرورت دارد اما کشت آن باید به اندازه و براساس نیاز باشد اما خارج از این نیاز کشت گوجه‌فرنگی در فضای آزاد حتی اگر به‌صورت رب گوجه‌فرنگی قرار باشد صادر نیز شود، آنچنان مورد قبول ما نیست و توجیهی نیز ندارد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی در خصوص پراکندگی واحدهای صنایع تبدیلی گوجه‌فرنگی در استان گفت: بیشترین میزان کشت گوجه‌فرنگی در فضای آزاد در استان در شهرستان ملکان انجام می‌شود در حالی که مجموعه‌های فرآوری در تبریز و شبستر قرار دارد.

وی ادامه داد: البته باید توجه داشت که این سرمایه‌گذاری‌ها تقاضا محور و از طرف بخش خصوصی انجام شده است. ما از سرمایه‌گذارانی که قصد دارند در حوزه فرآوری گوجه‌فرنگی در شهرستان ملکان سرمایه‌گذاری کنند، استقبال و حمایت‌هایی در قالب اعطا تسهیلات و در اختیار قرار دادن زمین انجام می‌دهیم.

وی با اشاره به قرار داشتن شهرستان‌هایی که در آن گوجه‌فرنگی در فضای آزاد کشت می‌شود، در حوضه دریاچه ارومیه، قرار دارد، گفت: کشت بیشتر از نیاز در این مناطق که حوضه دریاچه ارومیه است، فاقد توجیه است. این نیاز در الگوی کشت برای هر شهرستان مشخص شده است.

فتحی گفت: برخلاف تصوری که وجود دارد، سطح زیرکشت افزایش پیدا نکرده بلکه با استفاده از ارقام اصلاح شده عملکرد در واحد سطح به متوسط 50 تن افزایش یافته است و این به دلیل استفاده از بذور اصلاح شده است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی ادامه داد: در گذشته سطح زیر کشت گوجه‌فرنگی در استان بالا بوده است و به اجبار این سطح زیرکشت کاهش پیدا کرده است اما باید باز هم آن را کاهش دهیم و طبق الگو اگر میزان سطح کشت فعلی را به 50 درصد کاهش دهیم، می‌توانیم نیاز استان را تامین کنیم.

وی با اشاره به خلاء قانونی در خصوص رعایت الگوی کشت توسط کشاورزان گفت: برخی تصور می‌کنند اگر کشاورزی محصولی را کاشت که به طور مثال آب زیادی نیاز دارد، سازمان جهاد کشاورزی می‌تواند از وی شکایت کند در صورتی که که مالکیت در کشور ما محترم است و رسالتی که برای جهاد کشاورزی تعریف شده توصیه‌ای است.

فتحی ادامه داد: حتی در الگوی کشت نیز نگاه سلبی نیست و با نگاه ایجابی سعی شده است با استفاده از مشوق‌ها این الگو اجرایی شود. کشاورز نیز به وضعیت معیشتی نگاه می‌کند و بر این اساس تصمیم‌گیری می‌کند. این توصیه‌ها ارائه می‌شود اما اگر کسی آن را اجرایی نکرد ابزار قانونی برای برخورد وجود ندارد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی اجرای الگوی کشت را یک موضوع فراقوه‌ای دانست و گفت: تمام قوا در کنار هم می‌توانند الگوی کشت را اجرایی کنند.

وی با اشاره به سیاست وزارت جهاد کشاورزی در خصوص انتقال محصولات پرآب بر مانند سبزیجات و صیفی‌جات به محیط‌های کنترل شده، گفت: اگر در چهار سال اخیر تمرکز بر این مسئله قرار دارد که با اعطای تسهیلات و در اختیار قرار دادن زمین، سطح گلخانه‌ها افزایش پیدا کند به این دلیل است که کشت سبزیجات و صیفی‌جات را به داخل گلخانه‌ها منتقل کند. در حال حاضر ظرفیت‌ها و توانایی‌های ما در استان به صورتی است که کشت گوجه‌فرنگی را به گلخانه منتقل کنیم. اما برای الزام این جابه‌جایی باید آن خلاء قانونی که وجود دارد در مورد عدم رعایت الگوی کشت را برطرف کنیم.

فتحی افزود: اگر بخواهیم از منابع خود به‌صورت بهینه استفاده کنیم، باید با اقتدار این جابه‌جایی را انجام دهیم و قانون نیز باید این اجبار را ایجاد کند.

فتحی بازار روسیه را یک بازار مناسب با ظرفیت بالا برای محصولات کشاورزی قلمداد کرد و گفت: باید به این موضوع توجه کنیم که محصول ما چگونه رقابت‌پذیر می‌شود.

وی با اشاره به اینکه گوجه‌فرنگی از محصولات پرآب بر است، گفت: با توجه به برنامه وزارت جهاد برای کاهش سطح کشت گوجه‌فرنگی در محیط‌های آزاد، از گوجه کاران تقاضا می‌شود همکاری لازم را با سازمان جهاد کشاورزی داشته باشند.

اکبر فتحی ادامه داد: این برنامه به این معنا نیست که ما کشاورزان را تنها می‌گذاریم، بلکه همواره در کنار کشاورزان هستیم. اگر قیمت گوجه‌فرنگی از قیمت تضمین شده پایین‌تر آمد از طریق صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی ورود پیدا کرده و خریداری می‌کنیم تا فرآوری انجام دهیم.

فتحی در پایان سخنان خود در خصوص کشت قراردادی گفت: بازرگانان و صادرکنندگان می‌توانند قبل از فصل کشت با کشاورز قرارداد ببندند تا کشاورز محصول مد نظر آن‌ها را با کیفیتی که می‌خواهند کشت کند و در فصل برداشت نیز محصول مورد نیاز خود برای صادرات را تحویل بگیرند.